Những dự báo
Khi nền kinh tế bùng nổ vào tháng 9 năm ngoái, Mỹ đang có sự thay đổi mạnh mẽ trong cơ cấu việc làm, với nhu cầu về đào tạo và GD tăng lên để đáp ứng nhu cầu về sự thay đổi mau chóng của thị trường. Các nhà kinh tế học ở bang Berkeley nhận định: “Đại dịch và sự phục hồi sau đó sẽ đẩy nhanh quá trình số hóa và tự động hóa công việc. Xu hướng này sẽ làm giảm số công việc cần kỹ năng trung bình trong khi tăng công việc đòi hỏi kỹ năng cao trong suốt 2 thập kỷ qua, đồng thời góp phần làm giảm mức lương trung bình và tăng bất bình đẳng về thu nhập”.
Ở bang California, một nghiên cứu của Viện toàn cầu McKinsey dự đoán mức tăng về số việc làm đến năm 2030 cho các chuyên gia y tế, lĩnh vực STEM (khoa học, công nghệ, kỹ sư và toán học), năng lượng thay thế, công việc chuyên nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ bao gồm quản lý GD.
Trước thực tế của đại dịch, số lượng việc làm dành cho nhân viên bán lẻ, công nhân nông trại, thu ngân, bồi bàn, thư ký và trợ lý hành chính đang có mức giảm mạnh.
Trong bối cảnh nền kinh tế hậu Covid-19, người Mỹ có thể dần dần cần tiếp cận nhiều hơn GD bậc cao và các chương trình dạy nghề, thậm chí là nếu các chương trình này thiên về trực tuyến và từ xa.
Trong lịch sử, khi các nền kinh tế bước vào thời kỳ suy thoái, nhu cầu về GD bậc cao tăng lên. Có nhiều lý do chứng minh điều này lại đúng một lần nữa.
GD bậc cao nói chung là một con đường hiệu quả để hướng lượng lớn người thất nghiệp nâng cao trình độ. Trong số này có nhiều người đang làm công việc sắp không còn tồn tại nữa.
Giúp mọi người tiếp cận GD bậc cao với chi phí hợp lý là một cách sử dụng tốt hơn tiền thuế so với chỉ trả cho thất nghiệp, đặc biệt là nếu nền kinh tế đang ở cú trượt dài.
Câu hỏi cho các bang có nền kinh tế lớn của Mỹ là: Dạng GD bậc cao nào, trường nào là cần thiết để đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động đang thay đổi và để thúc đẩy kinh tế - xã hội?
Tác động của Covid-19
SV năm nhất, Roni Edni của ĐH George Washington cho biết cô đang xem xét hoãn việc học do dịch Covid-19.
Covid-19 tác động lớn tới hệ thống GD bậc cao của Mỹ. Nếu không có biện pháp giảm sốc như nhanh chóng phát hiện ra một liệu pháp chữa trị hoặc vắcxin hiệu quả, xét nghiệm quy mô lớn và một chiến lược mới của liên bang và tiểu bang, tình trạng của các trường ĐH và CĐ Mỹ sẽ thay đổi mãi mãi.
Đặc biệt là tại các trường – nơi SV phải học 4 năm để tốt nghiệp - tuyển sinh có nghĩa là mang lại doanh thu. Trong bối cảnh cú sốc kinh tế và xã hội do lệnh phong tỏa gây ra và những khó khăn trong việc kiềm chế virus, ước tính các trường ĐH, CĐ Mỹ sẽ giảm ít nhất 15% lượng SV tuyển vào.
Tuy Mỹ được xem là điểm đến số 1 của SV quốc tế, thị trường này sẽ bị thu hẹp khi SV quyết định không tới quốc gia có số ca mắc và tử vong vì Covid-19 cao nhất thế giới. Một số ước tính cho thấy, các ĐH và CĐ Mỹ sẽ chứng kiến 25% mức giảm SV quốc tế trong mùa thu này.
Hầu hết các trường dự đoán sẽ có tổn thất đáng kể về doanh thu. Một số SV đang yêu cầu giảm học phí vì kinh tế suy thoái, đặc biệt khi họ thấy cách duy trì việc học tại các trường tư đắt đỏ nhất là bằng con đường trực tuyến.
Trong bối cảnh tỷ lệ thất nghiệp có thể lên tới 25%, GD bậc cao có thể được xem là thứ xa xỉ đối với nhiều người, ít nhất là thời gian ban đầu.
Trong khi đó, nhiều trường tư nhỏ hơn có thể phải đóng cửa hoặc cần sáp nhập. Nhiều trường tư không vì lợi nhuận đã gặp rắc rối về tài chính, khoảng 30% phải hoạt động trong sự thâm hụt. Ngoài ra, còn có sự thay đổi nhân khẩu học, trong đó số lượng người 18 tuổi đang giảm ở nhiều bang.
Nhiều trường ĐH công và CĐ cộng đồng học trong 2 năm sẽ là sự lựa chọn hấp dẫn hơn cho SV - những người quyết định học ngay tại địa phương và tìm nơi có chi phí thấp hơn.
Vai trò của GD bậc cao
Đằng sau sự suy giảm trong chỉ tiêu tuyển sinh sẽ là nhu cầu về GD bậc cao, tùy thuộc vào phản ứng cũng như sự linh hoạt của các trường trung học và số lượng, cấu trúc của hỗ trợ từ bang hoặc liên bang.
Hiện tại, mỗi bang, mỗi trường công và mỗi doanh nghiệp đều mong nhận hỗ trợ tài chính nhiều hơn từ chính phủ. Đây là một trường hợp khẩn cấp quốc gia và khá phức tạp, không ai thực sự biết chính quyền có thể hỗ trợ tới mức nào, trong bao lâu trước khi sự bình thường trở lại.
Các trường CĐ, ĐH và các hệ thống trường quốc lập như ĐH New York, ĐH California... cũng đang xếp hàng xin hỗ trợ tài chính. Tuy nhiên đến nay, các trường CĐ, ĐH chưa thực sự nhận được quan tâm của chính phủ và chính quyền bang.
GD đóng vai trò quan trọng và liên tục để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đổi mới và phục hồi kinh tế để có thể được chính quyền hỗ trợ nếu điều này được các nghị sĩ và thống đốc bang nhận ra.
Tuy nhiên, việc đầu tư bổ sung của bang và liên bang còn phụ thuộc vào việc xem xét khả năng dùng các nền tảng trực tuyến của các trường và chính quyền bang, liên bang nên đầu tư vào đâu.
Hiện nay, việc cần làm trước mắt ở Mỹ và trên thế giới là nỗ lực giải quyết các vấn đề khẩn cấp như xét nghiệm, làm thế nào để mở cửa trường học trở lại vào mùa thu và vai trò của GD trực tuyến trong hoạt động của các trường.
