Đoàn kiểm tra các vị trí tại dự án: Nguồn nước đầu mối, phía sau cống xả, đập dâng, hệ thống kênh dẫn nước công trình thủy lợi Ngàn Trươi, hệ thống xử lý, thoát nước thải tại Nhà máy sản xuất, chế biến gỗ MDF, HDF Thanh Thành Đạt.
GĐ Cty Thanh Thành Đạt “chúng tôi không làm sai”
Ngay sau khi chặn dòng, tích nước một thời gian, hồ đại thủy lợi Ngàn Trươi – Cẩm Trang (Vũ Quang) lớn nhất nhì Hà Tĩnh xuất hiện nhiều dấu hiệu bất thường về ô nhiễm nguồn nước.
Theo đó, trong năm 2018 hồ Ngàn Trươi đã có hiện tượng nước đổi màu, có mùi hôi thối giống mùi phân hủy của vỏ và lá cây mục. Sự việc khiến hàng trăm hộ dân huyện Vũ Quang vốn vẫn dùng nước từ nhà máy xử lí nước có nguồn lấy từ hồ, đã không dám sử dụng gây ra nhiều khó khăn cho đời sống dân sinh nơi đây.
 |
| Đoàn công tác Bộ NN&PTNT và tỉnh Hà Tĩnh thị sát hiện trường, truy nguyên nhân gây hiện tượng ô nhiễm đập dâng Ngàn Trươi. |
Tình trạng ô nhiễm bất thường tiếp tục gia tăng khi hệ thống kênh dẫn nước thủy lợi đi vào hoạt động, khu vực đập dâng để dẫn nước trực tiếp tưới tiêu cho nông nghiệp 3 huyện Vũ Quang, Đức Thọ, Can Lộc xuất hiện dấu hiệu ô nhiễm nước rất nặng nề. Đặc biệt, trung tuần tháng 7 đến nay, khi xả cống tầng đáy thì xuất hiện hiện tượng nước đổi màu đen đỏ như nước mắm, mùi hôi nồng nặc rất khó chịu.
Bằng mắt thường quan sát, tất cả thành cống và mặt bê tông đê cả phía trên đập dâng và hạ du đều bị bám bởi lớp keo màu đỏ quạch, tiếp xúc với nước, nhiều người ngay lập tức bị dị ứng da mẫn ngứa.
Trước hiện tượng nêu trên, Bộ NN&PTNT đã cho chủ trương dọn bù, đến ngày 30/8/2018, Ban 4 hoàn thành toàn bộ công tác thu dọn lòng hồ, tổ chức lấy mẫu quan trắc. Kết quả chất lượng nước lòng hồ đảm bảo cột B, QCVN 08-MT:2015/BTNMT, đủ điều kiện cấp nước sinh hoạt.
Sáng nay (28/7) trong buổi làm việc với đoàn công tác Cục Quản lý xây dựng công trình (Bộ NN-PTNT) và lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh, Ban quản lý Dự án Đầu tư và Xây dựng thủy lợi 4 (Ban 4) cho hay, tháng 4/2016, đơn vị này bắt đầu thực hiện công tác thu dọn lòng hồ với tổng diện tích thiết kế thu dọn 1.659,67/ha/4.610,05ha; thuộc phạm vi cao trình 12m đến 52m. Vùng thu dọn tính từ đập chính và tràn xả lũ đi vào phía trong lòng hồ.
 |
| Ông Trần Quang Luận – Giám đốc Công ty gỗ MDF Thanh Thành Đạt |
“Tôi khẳng định từ tháng 8/2017) đến nay vùng lòng hồ màu nước không có gì thay đổi và cũng không có tác nhân nào xả để làm ô nhiễm lòng hồ” – ông Thịnh khẳng định.
Liên quan hiện tượng nước tại đập dâng thuộc công trình thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang chuyển màu đỏ đen, bốc mùi hôi thối trong thời gian gần đây, Sở TN&MT đã nắm tình hình và lấy 5 mẫu nước tại 5 vị trí. Số liệu quan trắc 1 vài thông số có vượt, đặc biệt là thông số sắt hơi cao” - Phó Giám đốc Sở TN&MT Phan Lam Sơn cho hay.
Trong lúc dư luận đang phẫn nộ và đặt nghi vấn cho tác nhân gây ô nhiễm dòng nước tại hồ chứa, tại cuộc họp này ông Trần Quang Luận – Giám đốc Công ty gỗ MDF Thanh Thành Đạt (Cty TTĐ) khẳng định: “Tôi hứa trước Bí thư Tỉnh ủy, chúng tôi không làm sai một cái gì. Chúng tôi rất bức xúc vì nhiều ý kiến vu cho Công ty TTĐ gây ô nhiễm. Các anh cứ cho cơ quan điều tra vào cuộc, tìm bằng được nguồn gây ô nhiễm. Bên nào sai bên đó chịu trách nhiệm và xử lý cho dứt điểm một lần”.
 |
| Lấy mẫu nước ở 5 vị trí. |
“Công ty TTĐ mới chỉ chạy thử, chưa đưa vào sản xuất chính thức nên không thể gây ô nhiễm. Việc đưa ra các ý kiến nhận định Công ty TTĐ xả thải gây ô nhiễm khiến cho doanh nghiệp bất lợi, hàng hóa Công ty làm ra không bán được” - ông Luận giải thích.
Nhiều người dân địa phương đặt nghi vấn, không loại trừ có nguyên nhân ô nhiễm từ nhà máy gỗ MDF và dân sinh ở thượng nguồn. Tuy nhiên, do cơ quan chức năng trước đó không thực hiện đầy đủ việc thu dọn cây cối, thực bì ở khu vực lòng hồ nên khi bị ngâm dưới nước, vỏ và lá cây phân hủy dẫn đến ô nhiễm. Nếu đúng như vậy thì thật nguy hiểm cho người dân sống tại khu vực lòng hồ thuộc 2 xã Hương Điền và Hương Quang.
10 ngày phải truy tìm được tác nhân gây ô nhiễm
Sau khi đi thị sát một số vị trí có khả năng là nguyên nhân gây ô nhiễm cho đập dâng Ngàn Trươi, Bí thư Tỉnh ủy Lê Đình Sơn yêu cầu, các đơn vị lấy mốc thời gian ngày hôm nay (28/7) để lấy mẫu quan trắc. “Cái cần nhất, ngành chức năng cần tích hợp, tổng hợp toàn diện các tác nhân có thể gây nên thực trạng chuyển màu nước bất thường thời gian vừa qua. Thậm chí đánh giá cả tác động do yếu tố thời tiết, biến đổi khí hậu” – Bí thư nhấn mạnh.
 |
| Nguồn nước bị ô nhiễm nặng. |
Tại cuộc họp Bí thư kiên quyết chỉ đạo: “Dứt khoát phải tìm ra nguyên nhân không thể chậm trễ nữa. Giao thời hạn là 10 ngày. Phải nhận diện, đánh giá khách quan những tác động nào khiến nước trong xanh chuyển sang nâu đục. Với trách nhiệm người đứng đầu tỉnh, tôi chắc chắn tỉnh sẽ trả lời thực sự công tâm, khách quan, trung thực, đảm bảo tính khoa học, chính xác và kịp thời”.
Ngoài ra, yêu cầu Ban 4 phối hợp các đơn vị liên quan xả sạch nước đập dâng, lúc đó mới kiểm tra, xác định rõ tầng đáy đập dâng vì sao ô nhiễm - Bí thư chỉ đạo. Ông Nguyễn Hải Thanh - Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng công trình (Bộ NN-PTNT) cho rằng, chỉ có 2 vùng xác định nguồn gây ô nhiễm cho đập dâng đó là vùng lòng hồ và kênh dẫn sau đập chính (Khe Trươi).
 |
| Nguồn nước đổi màu đỏ đục. |
Ông Thanh cũng chỉ đạo thêm về công tác lấy mẫu nước xét nghiệm. “Khi lấy mẫu nước phải có đơn vị quản lý nhà nước và các đơn vị liên quan tham gia. Sau phân mẫu, Bộ NN&PTNT sẽ lấy một phần để quan trắc độc lập; Trung tâm quan trắc (Sở TN-MT Hà Tĩnh) quan trắc một phần và một phần để lưu. Cần thiết có thể mời thêm một đơn vị có năng lực khác làm một phần để tạo sự khách quan.
Hôm qua ngày (27/7), Bộ TN&MT đã chỉ đạo Công ty TNHH MTV Kỹ thuật tài nguyên và môi trường Nghệ An vào đập Ngàn Trươi lấy mẫu tiến hành xét nghiệm trong đêm theo nguyên tắc độc lập, khách quan. Công ty môi trường Nghệ An đã lấy 6 mẫu nước ở 6 vị trí. Cụ thể, 3 mẫu trong khu vực lòng hồ đập chính (cao trình 32,7m, 19m và cao trình 16m); 01 mẫu lấy tại cửa xả nước tuynel 1, 01 mẫu hạ lưu cầu Ngàn Trươi và 01 mẫu tại đập dâng.
