Tuy nhiên, để giảm cân đúng cách, người dân cần tuân thủ chế độ dinh dưỡng hợp lý kết hợp lối sống năng động, lành mạnh.
Nhập viện do giảm cân “cấp tốc”
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã phân loại béo phì như một bệnh mạn tính. Điều trị thừa cân, béo phì giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan và cải thiện chất lượng sống của người bệnh.
Thế nhưng, thay vì kiên trì điều trị và tập luyện đúng cách, một số người muốn đốt cháy giai đoạn bằng những phương pháp giảm cân, giảm béo “cấp tốc”. Những cách làm đó có nguy cơ để lại những biến chứng nguy hiểm.
Theo khuyến cáo khoa học, giới hạn giảm cân an toàn là mức giảm dưới 10% cân nặng trong một tháng hoặc không quá 1kg/tuần. Ở mức cao hơn, giảm cân nhanh sẽ rất nguy hiểm và để lại hậu quả lâu dài cho sức khỏe.
Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đơn vị này thường xuyên tiếp nhận trường hợp nhập viện do sử dụng các dịch vụ giảm cân, giảm béo tại các spa, thẩm mỹ. Đa số các bệnh nhân đến khi có biến chứng đi kèm. Trước đó, ngày 23/6, đại diện Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí cũng tiếp nhận một bệnh nhân nhập viện trong tình trạng mệt mỏi, lơ mơ, mạch nhanh.
Theo người nhà, khoảng một tuần trước khi nhập viện, người bệnh có uống thuốc giảm cân mua trên mạng. Sau đó, bệnh nhân có biểu hiện ăn, ngủ ít, mệt mỏi, tức ngực, nói nhảm. Thời điểm đó, bác sĩ chưa rõ bệnh nhân uống thuốc giảm cân nhãn hiệu gì.
Kết quả xét nghiệm cho thấy, người bệnh bị ngộ độc cấp, nghi do thuốc giảm cân. Các bác sĩ hồi sức tích cực, xác định tình trạng ngộ độc rất nguy kịch, tim loạn nhịp nặng, biểu hiện suy thận, hạ kali máu nặng, chuyển trung tâm Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội).
Đầu năm 2022, Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận bệnh nhân nữ 37 tuổi suýt chết do uống một loại cà phê giảm cân. Chị này được một người bạn giới thiệu loại cà phê “uống một tuần có thể giảm 4 kg”, nên mua một hộp (30 gói) với giá 550.000 đồng, mỗi sáng uống một gói. Uống đến gói thứ 4, chị khó thở, lạnh toát và háo nước, thân nhiệt hạ thấp đột ngột, nhập viện cấp cứu trong tình trạng hôn mê, kết quả chụp cắt lớp thấy não bị tổn thương.
Viện Pháp y giám định phát hiện, trong loại cà phê giảm cân mà bệnh nhân sử dụng có chứa sibutramine. Đây là một chất độc đã bị Bộ Y tế cấm dùng trong tân dược, thực phẩm chức năng vì nguy hiểm tới sức khỏe người dùng.
Phương pháp an toàn nhất
Theo các bác sĩ, phương pháp giảm béo an toàn nhất là tập luyện kết hợp dinh dưỡng. Tuyệt đối không tin vào thuốc, thực phẩm giảm cân nhanh, khiến cơ thể giảm trao đổi chất dẫn đến suy kiệt, thậm chí nguy hiểm tính mạng.
ThS.BS Nguyễn Văn Tiến, Trung tâm Giáo dục truyền thông dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng cho biết, nguyên tắc giảm cân, điều trị béo phì là giảm lượng mỡ thừa trong cơ thể bằng cách giảm năng lượng ăn vào thông qua kiểm soát chế độ ăn và tăng năng lượng tiêu hao thông qua chế độ vận động thể lực phù hợp và ngủ đủ thời gian.
Do đó, người dân cần ăn nhiều bữa nhỏ, theo thực đơn quen thuộc nhưng có sự điều chỉnh cho hợp lý. Nếu cố gắng ăn theo một thực đơn cứng nhắc hoàn toàn khác với chế độ ăn hằng ngày thì chỉ có thể áp dụng trong một khoảng thời gian ngắn. Bởi, sau khi giảm thì cân nặng có thể tăng trở lại.
Một lưu ý khác là không được nhịn đói, ăn làm nhiều bữa nhỏ, mỗi bữa số lượng thức ăn ít thì tốt hơn là ăn ít lần nhưng nhiều thức ăn. Mọi người cũng cần lựa chọn những loại thức ăn ít năng lượng thay vì nhịn đói. Ăn đủ đạm, sinh tố và khoáng chất (thực đơn ăn phải đảm bảo đủ lượng thịt cá, rau, trái cây).
Đồng thời, cần giảm các loại thức ăn nhiều năng lượng như thức ăn nhiều mỡ, món ăn chiên, quay, xào, thịt mỡ, lòng, óc,… thức ăn nhiều đồ ngọt như bánh kẹo, mật ong, sữa đặc có đường, nước ngọt,… Tăng cường thức ăn nhiều chất xơ, ít năng lượng để đủ no (rau, trái cây ít ngọt, cá, đậu phụ,...).
Sữa không béo, không đường là một loại thực phẩm tốt cho những người giảm cân. Nên ăn nhiều vào buổi sáng, buổi trưa và giảm về chiều tối, bữa ăn cuối ngày trước lúc đi ngủ ít nhất là 3 giờ. Ăn ngược quy trình, vào bữa nên ăn nhiều món rau trước (canh, rau luộc), trái cây ít ngọt, sau đó mới ăn cơm, thịt cá…
Một yếu tố khác giúp giảm cân là vận động thường xuyên. Theo ThS.BS Nguyễn Văn Tiến, mọi người cần chọn lựa cách vận động phù hợp với tình trạng sức khỏe, sở thích, điều kiện về kinh tế, thời gian.
Qua đó, đảm bảo chế độ vận động được thực hiện đúng quy trình và lâu dài. Nguyên tắc hoạt động thể lực là từ ít đến nhiều, từ nhẹ đến nặng, tập với cường độ tăng dần vào đầu buổi và giảm dần vào cuối buổi, không hạn chế uống nước khi tập.
Mỗi lần tập phải tiêu hao ít nhất 300Kcal (chạy bộ liên tục 30 - 45 phút, đi bộ nhanh 60 phút,…). Mỗi tuần nên tập tối thiểu 4 - 5 lần. Tập dưới 3 lần/tuần thường không mang lại hiệu quả tiêu bớt mỡ thừa ngược lại càng kích thích tiêu hóa, ăn ngon miệng hơn.
Ngoài ra, cần có lối sống năng động và lành mạnh, tăng cường làm việc tại gia đình như: Đi chợ, nấu ăn, lau dọn nhà. Nếu đi gần, nên di chuyển bằng xe đạp, giảm bớt thời gian ngồi máy tính, xem ti vi. Đồng thời, nên theo dõi cân nặng hàng tuần.
Nên cân vào một giờ nhất định trong ngày vì trọng lượng cơ thể có thể chênh lệch tới gần 1 kg giữa buổi sáng và buổi tối. Bên cạnh đó, ngủ ít cũng gây béo vì làm giảm tiêu mỡ (quá trình này diễn ra mạnh nhất vào ban đêm khi ngủ). Do đó, cần đảm bảo mỗi đêm ngủ 7 - 8 giờ, ngủ ngon giấc.
