Thầy Trang Minh Thiên - giáo viên Trường THPT Nguyễn Việt Dũng (TP.Cần Thơ) cho rằng, triển khai AI trong giáo dục nhất thiết cần có lộ trình phù hợp với từng cấp học, từng địa phương, từng nhóm đối tượng. Nếu triển khai đồng loạt, không có lộ trình cụ thể sẽ nguy cơ gây quá tải cho giáo viên, học sinh, tạo khoảng cách số lớn hơn và khó kiểm soát chất lượng.
Thầy Trang Minh Thiên phân tích lý do cụ thể như sau:
Thứ nhất, năng lực đội ngũ khác nhau, giáo viên ở từng cấp học có nhu cầu bồi dưỡng, phương pháp tiếp cận và mức độ sẵn sàng khác nhau.
Thứ hai, đối tượng học sinh khác nhau. Học sinh ở vùng thuận lợi (thành phố) dễ tiếp cận AI; nhưng học sinh vùng sâu, vùng xa cần hỗ trợ nhiều hơn để tránh bất bình đẳng. Học sinh tiểu học và học sinh THCS, THPT đều có sự khác biệt rõ rệt về cách tiếp cận. Ở tiểu học, học sinh cần sự bảo vệ, định hướng nhiều từ giáo viên. Ở THCS, THPT, các em có khả năng tự học, tìm tòi, nên cách ứng dụng AI không thể giống nhau.
Thứ ba, cơ sở vật chất và hạ tầng số khác nhau ở từng cấp học, từng địa phương và thậm chí ở từng trường trong cùng một địa phương cũng khác nhau. Không phải địa phương nào cũng đủ máy tính, mạng internet, phòng học thông minh để triển khai đồng loạt.
“Có thể nói, đưa AI vào giáo dục là xu thế tất yếu, nhưng nếu không có chính sách “bù đắp khoảng cách số” sẽ tạo nên sự phân tầng mới trong tiếp cận tri thức, đặc biệt là công nghệ AI và đảm bảo được khung năng lực số”, thầy Trang Minh Thiên cho hay.
Giải pháp cho điều này, thầy Trang Minh Thiên cho rằng, cần phát triển kho học liệu và nền tảng AI dùng chung cả nước. Theo đó, tích hợp kho học liệu mở, dữ liệu giáo dục được kiểm định; bảo đảm mọi giáo viên, học sinh, dù ở đâu, đều có quyền tiếp cận tài nguyên chất lượng, các công cụ học tập, ôn tập, chấm bài, trợ lý học tập… miễn phí (giống như kho bài giảng elearning trước đây đã từng có).
Đồng thời, bồi dưỡng và hỗ trợ đội ngũ giáo viên, nên đào tạo phân tầng từ chuyên gia - giáo viên cốt cán - giáo viên đại trà (như tập huấn Chương trình giáo dục phổ thông 2018). Đồng thời, hình thành mạng lưới “giáo viên nòng cốt số” ở mỗi tỉnh/thành để hỗ trợ đồng nghiệp triển khai thực tế với các chính sách hỗ trợ hợp lý.
Cuối cùng, tăng cường quản lý, giám sát và đánh giá hiệu quả ứng dụng AI: Cần xây dựng bộ tiêu chí đánh giá việc ứng dụng AI (về hiệu quả học tập, sự phù hợp, tính công bằng) ở mỗi tỉnh thành sao cho đáp ứng khung năng lực số và đặc điểm của địa phương. Có cơ chế phản hồi hai chiều giữa nhà trường- phụ huynh - học sinh để kịp thời điều chỉnh công cụ, tránh lạm dụng hoặc sai mục đích.