Theo Vụ Thị trường châu Á- Thái Bình Dương (Bộ Công Thương), dưa hấu Việt Nam khó cạnh tranh tại thị trường Trung Quốc do giá cao và không phù hợp với nhu cầu của người tiêu dùng tại đây.
Cụ thể, Trung Quốc đang nhập một không nhỏ dưa từ Lào và Myanmar qua các cửa khẩu của tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Dưa từ 2 thị trường này đang cạnh tranh mạnh với dưa hấu của Việt Nam do có giá rẻ hơn và trùng với thời điểm thu hoạch dưa hấu tại miền Nam Việt Nam.
Bên cạnh đó, người tiêu dùng Trung Quốc có xu hướng lựa chọn trái dưa nhỏ vừa phải với trọng lượng khoảng 3 - 4kg/quả, trong khi dưa hấu Việt Nam thường có trọng lượng cao hơn.
Mặt khác, người dân Trung Quốc cũng trồng nhiều dưa hấu hơn. Sản lượng dưa hấu tại Trung Quốc tăng đều qua các năm gần đây (từ 72 triệu tấn năm 2013 lên 77,5 triệu tấn năm 2016).
Theo quy hoạch của Bộ Nông nghiệp Trung Quốc, mỗi năm Trung Quốc sẽ tăng khoảng 1% (khoảng 2,2 triệu ha) diện tích trồng dưa hấu, dưa lưới trong giai đoạn 2015 - 2020.
Nước này đang thu hẹp dần các khu vực trồng dưa nhỏ lẻ và thay thế bằng những vùng trồng có điều kiện tự nhiên phù hợp, quy mô sản xuất lớn, đồng đều đối với loại nông sản có tính mùa vụ cao.
Từ cuối năm 2016, các hộ nông dân Trung Quốc có xu hướng trồng dưa trái vụ và đồng loạt xuống giống với diện tích lớn, nhằm vào thời điểm cận và sau Tết Nguyên đán khiến lượng cung ra thị trường tăng mạnh trong thời gian gần đây. Do nguồn cung nội địa tăng mạnh, giá dưa hấu tại thị trường Trung Quốc đã giảm sâu vào tháng 1-2017 và sau tháng 2-2017.
Vì vậy, Bộ Công Thương khuyến cáo các doanh nghiệp, hộ nông dân nắm tình hình và chủ động trong kế hoạch sản xuất, kinh doanh thời gian tới, tránh dư thừa hoặc ách tắc, phải đổ bỏ.
Vài năm trở lại đây, liên tiếp xảy ra tình trạng dưa hấu bị dư thừa, dẫn tới việc nhiều cá nhân, tập thể, đơn vị kêu gọi "giải cứu dưa hấu".
