Tại Triển lãm phát triển bền vững Những dấu chân nhỏ mùa 4, tháng 5/2025, học sinh tiểu học của Maya School đã mang tinh thần giáo dục và truyền cảm hứng ấy. Không đơn thuần là mô hình, thuyết trình hay sản phẩm thủ công, dự án “Cosmic Education – Khám phá Vũ trụ” là minh chứng cho một cách tiếp cận giáo dục mới – nơi trẻ em tiểu học không chỉ “học để biết”, mà học để “hiểu, kết nối và đóng góp”.
Cosmic Education – một chương trình đặc trưng trong giáo dục Montessori, với việc đặt ra câu hỏi lớn cho trẻ em: Vũ trụ bắt đầu từ đâu? Trái Đất hình thành như thế nào? Và vai trò của con người là gì trong dòng chảy ấy? Từ không gian bao la đến sự sống trên hành tinh xanh, các em được dẫn dắt để hiểu mối liên kết giữa mọi sự vật – nền tảng cho sự biết ơn và trách nhiệm với thế giới.
Trẻ được trao cơ hội quan sát, nghiên cứu, đặt câu hỏi và trình bày như những “nhà khoa học nhí”. Các em không học để ghi nhớ, mà để hiểu sâu mối liên kết giữa các hành tinh, hệ sinh thái, và chính mình – như một phần không thể thiếu trong hệ thống vận hành kỳ diệu của vũ trụ. Dự án giúp trẻ hiểu rằng mỗi sinh vật, mỗi yếu tố trong vũ trụ đều có một “nhiệm vụ vũ trụ” – một lý do tồn tại và một giá trị đóng góp cho sự sống chung.
Dự án Cosmic Education tại Maya được triển khai như một chuỗi học tập tích hợp liên môn, kết nối Thiên văn học, Địa lý, Sinh học, Lịch sử, Khoa học sự sống, Nghệ thuật và Ngôn ngữ. Trong quá trình đó, học sinh không chỉ học cách “biết một sự kiện”, mà học cách lý giải nguyên nhân, phân tích mối liên hệ, và từ đó xây dựng hệ thống hiểu biết của riêng mình.
Cách tiếp cận này giúp trẻ phát triển tư duy hệ thống, năng lực phản biện, và đặc biệt là tự tin thể hiện quan điểm cá nhân. Trẻ học cách trình bày, trao đổi, thuyết phục – những kỹ năng nền tảng của một công dân toàn cầu trong thế kỷ 21.
Giáo dục nuôi dưỡng lòng biết ơn và khát vọng đóng góp
“Chúng tôi không dạy học sinh để thi hay để thuộc. Chúng tôi muốn các em nhìn thấy mối liên hệ giữa bản thân và thế giới, hiểu rằng mỗi người đều có một ‘nhiệm vụ vũ trụ’ riêng, và từ đó sống có mục đích hơn", bà Nguyễn Thị Thủy – Hiệu trưởng Song ngữ liên cấp Maya chia sẻ.
Một trong những điểm chạm sâu sắc nhất của dự án là tinh thần khai phóng: Trẻ không chỉ học về các hành tinh, sự sống, chu trình tiến hóa của muôn loài – mà còn học cách biết ơn từng yếu tố trong vũ trụ. Học sinh tiểu học Maya học cách định vị vai trò và giá trị của chính mình. Việc hiểu được mình là một phần có trách nhiệm trong hệ thống ấy giúp nuôi dưỡng tinh thần bảo vệ môi trường, tôn trọng sự sống, và đặc biệt – khát vọng đóng góp cho một thế giới tốt đẹp hơn.
Dự án "Cosmic Education" không chỉ là một sản phẩm học tập, mà là một thông điệp mạnh mẽ về: Một chương trình giáo dục không chỉ dạy trẻ em học để biết, mà dạy các em học để sống, để hiểu, để cảm, và để đóng góp.
Trong khi nhiều người vẫn cho rằng giáo dục khai phóng, tích hợp và nhân văn chỉ phù hợp với học sinh lớn, thì học sinh tiểu học Maya đã cho thấy điều ngược lại. Với cách tiếp cận đúng, trẻ em hoàn toàn có thể lĩnh hội những tư tưởng lớn, thực hành tư duy đa chiều và phát triển những giá trị sống sâu sắc ngay từ những năm tiểu học.
