Tuyên bố được ông Gaetz đưa ra ngày 21 tháng 8. Theo ông, đề xuất này không có gì bất thường, vì những ý tưởng tương tự đã từng được nêu ra trước đó.
Cựu dân biểu Cộng hòa Gaetz nhớ lại rằng vào năm 1997, Ngoại trưởng Mỹ khi đó là Madeleine Albright cũng đã đề xuất tại một cuộc họp của ủy ban Thượng viện về việc xem xét khả năng mời Nga tham gia liên minh, và sau đó những sáng kiến như vậy đã được đưa ra thêm hai lần nữa, nhưng không đạt được kết quả.
"Tôi có một ý tưởng. Đề nghị Nga gia nhập NATO. Trước khi bạn nói tôi điên rồ khi nghĩ về NATO và Nga như những đối tác, ý tưởng này đã được các chuyên gia chính sách đối ngoại ở cả cánh hữu và cánh tả đưa ra rồi", ông nói.
Vị chính trị gia này nhấn mạnh rằng quyết định như vậy có thể trở thành nền tảng cho việc định hình lại quan hệ giữa Nga và phương Tây, đặc biệt là trong bối cảnh xung đột hiện nay ở Ukraine.
Tuy nhiên, ông không nêu chi tiết về kế hoạch khả thi này. Hiện vẫn chưa có bình luận chính thức nào từ Nhà Trắng hay NATO, và Moscow vốn vẫn hoài nghi về việc mở rộng liên minh.
Trước khi ông Gaetz có đề xuất táo bạo này, ít người biết rằng Moskva từng 4 lần ngỏ ý tham gia NATO nhằm chấm dứt tình trạng đối đầu.
Ngày 31 tháng 3 năm 1954, Bộ Ngoại giao Liên Xô đề nghị được gia nhập NATO với điều kiện liên minh này đứng trung lập. Đến ngày 7 tháng 5 năm 1954, Mỹ, Anh và Pháp bác bỏ đề nghị với lý do việc kết nạp Liên Xô "không phù hợp với tôn chỉ phòng thủ và dân chủ" của khối.
Đến năm 1983, trong một cuộc họp Bộ Chính trị, Tổng bí thư đảng Cộng sản Liên Xô Yuri Andropov tiếp tục đề cập đến khả năng Liên Xô gia nhập NATO với lý do quan hệ giữa Moskva - Bắc Kinh đang xấu đi.
Nhưng nỗ lực này cũng không thành công do vụ máy bay chở khách Hàn Quốc xâm phạm không phận Liên Xô và bị tiêm kích Su-15 bắn hạ, khiến toàn bộ 269 người trên máy bay thiệt mạng, trong đó có một nghị sĩ quốc hội Mỹ.
Nguyên nhân vụ bắn hạ được kết luận là phi cơ Hàn Quốc không bật đèn định vị và không phản hồi yêu cầu của phi công tiêm kích Liên Xô.
Mỹ sau đó thừa nhận máy bay bị lệch lộ trình dù mang thiết bị định vị hiện đại. Tuy nhiên, NATO vẫn quy tất cả trách nhiệm cho Liên Xô và tổ chức cuộc tập trận quy mô lớn mang tên "Able Archer 83" vào ngày 7 tháng 11 năm 1983 để răn đe.
Đợt tập trận kéo dài 5 ngày khắp Tây Âu này khiến các nước thuộc khối Hiệp ước Warsaw đưa toàn bộ lực lượng hạt nhân và không quân vào trạng thái sẵn sàng chiến đấu.
Năm 1991, sau khi Liên Xô tan rã, Moskva một lần nữa đánh tiếng gia nhập NATO. Tổng thống Nga Boris Yeltsin gửi thư đến trụ sở NATO tại Bỉ, bày tỏ mong muốn gia nhập tổ chức này trong tương lai.
"Điều này sẽ góp phần tạo ra bầu không khí hiểu biết và tin tưởng lẫn nhau, tăng cường ổn định và hợp tác ở châu Âu. Chúng tôi rất coi trọng quan hệ này, mong muốn phát triển đối thoại trên mọi phương diện, bao gồm cả chính trị lẫn quân sự. Chúng tôi muốn trở thành thành viên của NATO với mục tiêu chính trị lâu dài", ông Yeltsin viết.
Nhưng NATO khước từ đề nghị của ông Yeltsin, cho rằng Nga nên gia nhập chương trình Đối tác Hòa bình của khối này vào năm 1994.
Đến ngày 27 tháng 5 năm 1997, lãnh đạo NATO và Nga ký thỏa thuận hợp tác An ninh NATO - Nga nhằm cùng nhau kiến tạo hòa bình lâu dài ở khu vực châu Âu - Đại Tây Dương.
Tháng 7 năm 1997, các nước từng là đồng minh của Liên Xô như Ba Lan, Hungary và Czech được mời gia nhập NATO, bắt đầu thời kỳ mở rộng của khối về phía đông và ngày càng tiến gần biên giới Nga.
Năm 2002, sau khi Tổng thống Vladimir Putin nhậm chức, Nga lần thứ tư cân nhắc gia nhập NATO. Chiến dịch không kích Nam Tư năm 1999 của NATO đã khiến quan hệ song phương rơi xuống mức thấp nhất, nhưng vụ tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001 ở Mỹ lại mở ra cơ hội tiếp tục hợp tác, cùng nhau chống chủ nghĩa khủng bố giữa Nga và NATO.
Ngày 29 tháng 5 năm 2002, Tổng thống Mỹ George W. Bush gặp với Tổng thống Putin ở Italy để ký kết hiệp định giúp Nga có tiếng nói bên cạnh NATO. Việc thành lập Hội đồng NATO - Nga được tất cả thành viên của khối tán thành.
Tuy nhiên, NATO vẫn coi Nga là mối đe dọa và không chấp nhận tư cách "thành viên đầy đủ" của Moskva. Hợp tác Nga - NATO bị phủ bóng bởi quá trình mở rộng liên tục của khối quân sự này về phía đông và trung Âu.
Ngày 29 tháng 3 năm 2004, NATO kết nạp ba nước cộng hòa vùng Baltic từng thuộc Liên Xô gồm Estonia, Latvia và Litva, cũng như các nước từng tham gia Khối hiệp ước Warsaw gồm Bulgaria, Slovakia, Slovenia và Romania.
Tháng 8 năm 2008, Nga phản ứng với chiến lược hướng đông của NATO bằng đợt can thiệp quân sự vào Gruzia với lý do bảo vệ hai nước cộng hòa tự trị đòi ly khai là Nam Ossetia và Abkhazia. Điều này khiến hợp tác song phương trong khuôn khổ Hội đồng NATO - Nga bị đình chỉ.
Kể từ năm 2010 đến nay, hai bên bắt đầu giai đoạn hợp tác mới, nhưng quan hệ liên tục thăng trầm do những bất đồng trong cuộc khủng hoảng Ukraine và việc Mỹ triển khai tên lửa ở châu Âu.
