Đồng thời tạo lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay.
Dễ đánh mất cơ hội
Hiện nay, sinh viên đã được đào tạo nghề không rơi vào cảnh thất nghiệp bởi trong quá trình học tập được chú trọng nhiều về thực hành, kèm theo đó, việc học nghề cũng rút ngắn thời gian đi học và có được việc làm mong muốn. Song, sinh viên tại các trường nghề thường yếu về ngoại ngữ lại đang là trở ngại. Vì vậy, vấn đề này luôn là rào cản khiến sinh viên tốt nghiệp trường nghề không có được công việc tốt, mức lương cao hơn.
Tự tin với tấm bằng giỏi và kiến thức chuyên ngành, nhưng ngoại ngữ đang là trở ngại của em Hoàng Mạnh Hưng, sinh viên vừa tốt nghiệp ngành điện - điện tử. Hưng chia sẻ, em chuẩn bị trả lời phỏng vấn cho vị trí kỹ sư điện tại một công ty Hàn Quốc ở Bắc Ninh. Nhà tuyển dụng yêu cầu Hưng chia sẻ về thành tích học tập và giới thiệu bản thân bằng tiếng Anh.
“Trong quá trình học tại trường, kiến thức cùng kỹ năng thực hành em đều nắm rất chắc. Em không nghĩ sau khi ra trường đi xin việc, vấn đề về ngoại ngữ lại được các nhà tuyển dụng chú trọng như vậy. Em rất lo lắng về vấn đề này do bản thân chỉ giao tiếp được ở mức cơ bản”, Hưng nói.
Còn với chị Ngô Hà Lê (huyện Lâm Bình, Tuyên Quang), sau khi tốt nghiệp hệ trung cấp và đang làm việc tại một nhà máy về may mặc chia sẻ, yêu cầu công việc hiện tại không đòi hỏi tiếng Anh. Nhưng cũng chính vì vậy, chị Lê chỉ tìm được những công việc phù hợp với mức lương đủ sống, không bao giờ có hi vọng với tới được công việc có thu nhập cao hơn.
Chia sẻ kinh nghiệm bản thân, chị Lê cho rằng, bên cạnh năng lực chuyên môn thì việc biết thêm ngoại ngữ là một điểm luôn được ưu tiên khi nộp đơn xin việc và có được những công việc hấp dẫn với mức lương hấp dẫn. Ở thời điểm hiện nay, dù nhiều doanh nghiệp không yêu cầu có chuyên môn ngoại ngữ ở mức cao, nhưng nếu được trang bị đầy đủ thì ngoại ngữ vẫn là hành trang giúp mỗi người trở thành nhân lực quan trọng tại doanh nghiệp.
Theo góc nhìn của các nhà tuyển dụng, với khối ngành kỹ thuật, ngoại ngữ đang là thiếu sót của rất nhiều sinh viên mới ra trường. Bà Trần Kiều Xa - trưởng bộ phận tuyển dụng của Công ty Celine chia sẻ: Công ty làm việc nhiều với chuyên gia nước ngoài nên đương nhiên cần nhân sự biết ngoại ngữ. Đối với những hồ sơ của ứng viên có thể sử dụng ngoại ngữ trong quá trình làm việc sẽ được đơn vị chú ý hơn những hồ sơ còn lại.
Bà Xa cũng chia sẻ thêm, việc sử dụng thành thạo ngoại ngữ trong quá trình làm việc cũng không hẳn là bắt buộc, bởi ở mỗi doanh nghiệp thì “tay nghề, kỹ năng mềm” vẫn là những thứ được ưu tiên hàng đầu. Song, với những cá nhân lao động có thể thành thạo sử dụng ngoại ngữ thì luôn có những cơ hội tốt mở ra trong tương lai.
Đổi mới hình thức giảng dạy
Đối với việc đào tạo ngoại ngữ với các sinh viên trường nghề hiện nay đang có những khó khăn nhất định, vì vậy, đòi hỏi sự đổi mới trong cách giảng dạy tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp hiện nay.
Ông Trần Thanh Hải - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Viễn Đông cho rằng, ngoại ngữ không phải là môn học thách đố, cần sự thông minh mà đòi hỏi người học phải kiên trì, cộng với thiết bị học tốt, môi trường phù hợp.
Ông Hải chia sẻ, trường đang áp dụng nhiều phương pháp giảng dạy phù hợp nhằm cải thiện tình trạng sinh viên yếu kém ngoại ngữ. Điển hình là phương pháp sắp xếp sinh viên học theo trình độ, không theo lớp học. Tuy khối lượng công việc của cán bộ phòng đào tạo tăng lên rất cao, lịch giảng dạy của giảng viên và lịch học của sinh viên trong trường bị xáo trộn; song giải pháp này giúp cho việc đào tạo ngoại ngữ tại trường khả quan hơn.
“Lãnh đạo nhà trường phải kiên trì. Chúng tôi dạy ngoại ngữ theo trình độ, không dạy theo lớp nghề. Có thể sinh viên chọn học cơ khí, nhà hàng khách sạn, kế toán… nhưng nếu các em cùng trình độ ngoại ngữ A1 thì các em được học chung một lớp về ngoại ngữ”, ông Hải cho biết.
Trường Cao đẳng Điện tử - Điện lạnh Hà Nội đã thành lập Trung tâm Ngôn ngữ và đào tạo quốc tế với chức năng là cầu nối đào tạo ngoại ngữ cho học sinh, sinh viên học nghề. Học sinh, sinh viên học nghề ngay từ đầu đã được định hướng cơ hội việc làm trong nước hay lao động ở nước ngoài. Riêng với mô hình học tiếng Đức, giảng dạy tập trung vào phát triển khả năng giao tiếp chủ đề, từ cơ bản đến chuyên sâu.
Ở trường, sinh viên được tiếp xúc với môi trường học tập thực hành, tạo điều kiện để tự tin sử dụng ngoại ngữ trong các tình huống giao tiếp hàng ngày cũng như trong các bài thuyết trình và thảo luận chuyên môn. Đặc biệt là áp dụng mô hình homestay trong đào tạo ngoại ngữ, sống cùng người bản địa.
Theo các chuyên gia giáo dục, việc tổ chức hoạt động ngoại khoá, câu lạc bộ ngoại ngữ trong trường cũng rất quan trọng. Bên cạnh đó, các trường cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế.
Các cơ sở giáo dục cần mở rộng, đa dạng hóa các hình thức hợp tác với cá nhân, tổ chức quốc tế phù hợp với điều kiện dạy và học ngoại ngữ ở Việt Nam, tranh thủ tối đa sự hỗ trợ quốc tế trong lĩnh vực bồi dưỡng nâng cao năng lực của đội ngũ nhà giáo. Các trường cũng cần đổi mới thi, kiểm tra, đánh giá năng lực ngoại ngữ và ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học ngoại ngữ.