Nguyên nhân của vấn đề này không chỉ đến từ chế độ dinh dưỡng hằng ngày. Các em học sinh vẫn chưa được trang bị kiến thức dinh dưỡng cần thiết để định hình thói quen ăn uống khoa học và hợp lý. Các em học sinh vẫn đang ăn uống theo sở thích, tập trung vào các món ăn quen thuộc như thịt bò, thịt heo,… hoặc các món chiên, nướng và nhiều đường. Trong khi đó, các em lại ít hoặc thậm chí không ăn rau xanh và các loại củ.
Nhiều trường tiểu học hiện nay bắt đầu chú trọng đến việc giáo dục kiến thức dinh dưỡng cho các em học sinh. Một trong những công cụ đang được nhiều trường tiểu học bán trú toàn quốc sử dụng là áp phích “Ba phút thay đổi nhận thức” thuộc dự án Bữa ăn học đường. Dự án do Bộ Giáo dục & Đào tạo phối hợp cùng Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Bộ Y tế) cùng Công ty Ajinomoto Việt Nam thực hiện và triển khai từ năm 2012.
Áp phích cung cấp các thông tin dinh dưỡng bao gồm các nhóm vitamin, khoáng chất và công dụng của nhiều loại thực phẩm đối với sức khỏe. Những thông tin này được minh họa bằng các hình ảnh trực quan, sinh động, giúp các em dễ dàng nhận biết và ghi nhớ. Trước mỗi giờ ăn trưa, cùng với áp phích, các em sẽ được giới thiệu về thực đơn bữa trưa, các loại thực phẩm có trong mỗi món ăn, thông tin và lợi ích dinh dưỡng của từng loại thực phẩm. Giáo viên có thể linh hoạt tổ chức các hoạt động tương tác như hỏi và đáp, trò chơi…để các em có thể tiếp thu tốt hơn.
 |
| Giáo viên và các em cùng tìm hiểu về thực đơn và giá trị dinh dưỡng của thực phẩm trước mỗi giờ ăn. |
Từ những hiểu biết này, thay vì chỉ ăn một số món ăn yêu thích và quen thuộc như thịt heo, gà, bò,… hoặc những món chiên, nướng có nhiều đường, các em mạnh dạn làm quen và tập ăn nhiều chủng loại thực phẩm. Thống kê cho thấy, sau khi áp dụng Áp phích, gần 60% các em học sinh tại các trường tiểu học bán trú đã ăn thêm nhiều loại rau củ - nguồn vi chất dinh dưỡng dồi dào cho sự phát triển toàn diện của trẻ.
Cô Nguyễn Thị Nga – Giáo viên chủ nhiệm lớp 3/4, Trường tiểu học Đông Hòa B (Bình Dương) cho biết: “Sau một thời gian, tôi nhận thấy hầu hết các em học sinh lớp tôi đã hiểu rõ hơn vai trò của mỗi loại thực phẩm với sức khỏe, từ đó các em đã ăn cả những thực phẩm mà trước đây các em không thích như rau củ, cá, nấm, đồng thời lượng thức ăn thừa cũng giảm đi rất nhiều. Tôi cảm thấy rất phấn khởi khi thấy các em ăn ngon miệng và hết suất ăn của mình”.
Song song với Áp phích “Ba phút thay đổi nhận thức”, Dự án Bữa ăn học được còn triển khai Phần mềm xây dựng thực đơn cân bằng dinh dưỡng đến các trường. Với một ngân hàng hơn 120 thực đơn gồm 360 món ăn khác nhau, được tính toán dinh dưỡng phù hợp từng lứa tuổi cũng như phù hợp khẩu vị của từng miền Bắc, Trung, Nam. Phần mềm hỗ trợ các trường mang đến những bữa ăn ngon miệng, đa dạng và cân bằng dinh dưỡng cho học sinh bán trú.
 |
| Giao diện website dự án Bữa ăn học đường – các trường tiểu học chỉ cần đăng ký một tài khoản để sử dụng toàn bộ tính năng. |
Dự án cũng tạo điều kiện để các bậc phụ huynh trực tiếp tìm hiểu và giáo dục dinh dưỡng cho các bé tại bằng cách tải áp phích Ba phút thay đổi nhận thức tại địa chỉ: http://bit.ly/apphich3p.
Tính đến tháng 01/2020, hơn 3.645 trường tiểu học bán trú tại 62 tỉnh thành toàn quốc đang áp dụng Phần mềm trong công tác chuẩn bị thực đơn và Áp phích trong giáo dục kiến thức dinh dưỡng. Dự án đã xây dựng thành công hai mô hình bếp ăn bán trú theo tiêu chuẩn Nhật Bản tại Trường tiểu học Trưng Trắc (TP. HCM) và Trường tiểu học Hoàng Văn Thụ (Lạng Sơn). Trong năm 2019, Dự án tiếp tục được Chính phủ Nhật Bản viện trợ, xây dựng thêm hai mô hình bếp ăn mẫu bán trú tại Trường tiểu học Ngô Gia Tự (Đà Nẵng) và Trường tiểu học Phan Đình Phùng (TP. HCM).
