Đau đầu cảnh báo bệnh gì: Nhận biết, phòng ngừa

Bệnh hình thành thế nào?

Đau đầu xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào và khiến người bệnh rất khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống cũng như sức khỏe. Chị Nguyễn Thị Hiền (Long Biên, Hà Nội) cho biết thường xuyên phải uống thuốc giảm đau. Mỗi khi thời tiết thay đổi, chị thường gặp những cơn đau đầu vật vã đến toát mồ hôi và gần như không thể làm được việc gì.

Chị Lê Minh Ngọc (Hoàng Mai, Hà Nội) chia sẻ, cô con gái đang học lớp 3 thường kêu đau đầu, kèm theo chóng mặt. Ban đầu chị nghĩ do thay đổi thời tiết, tuy nhiên cơn đau kéo dài không dứt. Cho con đi khám, bác sĩ kết luận trẻ bị cận thị độ nặng có thể do sử dụng thiết bị công nghệ thời gian dài kèm theo ít vận động.

Bác sĩ Nguyễn Minh Hằng - Bệnh viện Nhi Trung ương thông tin, đau đầu là hiện tượng đau nhức, khó chịu vùng đầu hoặc mặt. Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột hoặc thường xuyên, khu trú hoặc toàn bộ vùng đầu, mặt. Tình trạng này có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, thậm chí là trẻ sơ sinh. Trong đó, cơn đau đầu ở trẻ thường được chia làm 2 nhóm chính là cấp tính và tái phát.

Nguyên nhân dẫn đến cơn đau đầu cấp tính chủ yếu do thời tiết và các yếu tố xung quanh khiến trẻ mắc các bệnh lý nhiễm trùng cấp. Một số bệnh thường gặp như viêm họng, viêm amidan cấp, viêm xoang, sốt xuất huyết, viêm não, viêm màng não.

Với đau đầu tái phát, bác sĩ Hằng lưu ý: “Khi trẻ đau đầu thường xuyên, cơn đau lặp đi lặp lại nhiều lần là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm. Đặc biệt khi trẻ có các dấu hiệu đau nửa đầu, đau do căng cơ, căng thẳng hay thiếu máu não… bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện kiểm tra càng sớm càng tốt”.

Theo bác sĩ Hằng, cơn đau đầu của trẻ bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Các bệnh thường gặp ở trẻ như cảm lạnh, cảm cúm, nhiễm trùng đặc biệt nhiễm trùng tai và xoang là một trong những nguyên nhân chính. Đối với các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm hơn như viêm não, viêm màng não… trẻ cũng có thể có biểu hiện đau đầu, cùng các triệu chứng nghiêm trọng khác như sốt cao, gáy cứng, nôn mửa và rối loạn tri giác.

Trẻ tinh nghịch, té ngã khiến đầu xuất hiện các vết thương, sưng, bầm tím… cũng có thể dẫn đến đau đầu. Do đó, khi thấy con bị chấn thương đầu, đặc biệt khi va đập mạnh, bố mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được kiểm tra chi tiết. Các vấn đề về mắt như cận thị, loạn thị, viễn thị khi không được phát hiện sớm, đeo kính đúng tiêu cự, mắt phải điều tiết liên tục, hay các bệnh lý về mắt như viêm kết mạc, viêm tuyến lệ… cũng dẫn đến đau đầu.

Bên cạnh đó, nhiều trẻ có thể gặp căng thẳng, lo lắng trong học tập hay mối quan hệ xung quanh bạn bè, giáo viên, phụ huynh cũng là nguyên nhân khiến trẻ đau đầu, hoặc trẻ bị trầm cảm, cô đơn và buồn bã. Chứng đau đầu, đặc biệt là đau nửa đầu có khuynh hướng di truyền trong gia đình. Tức, nếu được sinh ra trong gia đình có tiền sử bị đau đầu, trẻ có nguy cơ bị đau đầu cao hơn bình thường.

Nếu trẻ tiếp xúc với các thiết bị điện tử sớm như điện thoại, iPad, máy tính... hay xem các chương trình quá lâu sẽ gây áp lực lên não, đồng thời tác động của nhiệt độ môi trường quá nóng hay quá lạnh cũng là nguyên nhân gây đau đầu.

Trong một số trường hợp hiếm gặp, trẻ gặp các vấn đề về não bộ như có khối u, áp xe hay xuất huyết não khiến não bị chèn ép gây đau đầu mãn tính, càng ngày càng dữ dội. Phần lớn các trường hợp này, cơn đau đầu của trẻ sẽ kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng khác như thị lực suy giảm, chóng mặt, khó phối hợp các chi, xuất hiện co giật.

Một số thực phẩm, đồ uống có khả năng kích thích não bộ như cà phê, socola, trà… cũng có thể khiến trẻ đau đầu. Trong đó, trẻ có thể bị đau đầu do ăn phải thức ăn chứa nhiều chất bảo quản thực phẩm, đặc biệt là nitrat – chất bảo quản được tìm thấy trong các loại thịt chế biến sẵn như xúc xích, thịt xông khói… Cơn đau đầu của trẻ cũng sẽ có cường độ đau, thời gian và ảnh hưởng khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân và thể trạng sức khỏe của trẻ.

Ngoài ra, nguyên nhân gây đau đầu có thể do thay đổi thời tiết, điều này xảy ra phổ biến đối với mọi lứa tuổi. Các triệu chứng thường xuất hiện mỗi khi thời tiết thay đổi, nắng mưa thất thường.

Nhiều người bị mắc chứng đau đầu hoặc đau nửa đầu đều tiết lộ rằng các cơn đau của họ phần lớn bắt nguồn từ sự thay đổi thời tiết. Các cơn đau đầu có thể xảy ra do sự thay đổi của áp suất khí quyển. Khi áp suất khí quyển bên ngoài giảm xuống, nó sẽ tạo ra sự khác biệt giữa áp suất ở không khí bên ngoài và không khí bên trong các xoang của cơ thể.

Bố mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi có các biểu hiện nghiêm trọng. Ảnh minh họa: Shutterstock

Cách chăm sóc trẻ đau đầu

Theo bác sĩ Nguyễn Minh Hằng, khi trẻ nhức đầu do áp lực học hành cha mẹ cũng không nên quá lo lắng. Hãy đưa con vào phòng có không gian yên tĩnh, tránh ồn ào và cho con nằm gối đầu cao hơn bình thường, đồng thời có thể sử dụng túi chườm để giảm bớt cơn đau. Cha mẹ cần theo dõi, nếu con không có biểu hiện gì nghiêm trọng chỉ cần nghỉ ngơi thì cơn đau chấm dứt.

Nếu cơn đau trở nên dữ dội kèm theo các triệu chứng khác như nôn, sốt, chảy nước mũi… cha mẹ không tự ý mua thuốc về nhà điều trị mà hãy đưa con đi khám và uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ nếu cần. Thực hiện chế độ dinh dưỡng cân bằng, khoa học, đủ chất là một trong những nguyên tắc cơ bản.

Từ đó, trẻ phát triển khỏe mạnh, xóa tan cơn đau đầu, hạn chế mắc các bệnh vặt. Trẻ bị đau đầu nên bổ sung nhiều vitamin tự nhiên. Điển hình như vitamin B2 giúp giảm bớt cường độ cũng như tần suất xuất hiện cơn đau đầu. Magie giảm nhẹ và ngăn ngừa tình trạng đau nửa đầu ở trẻ, đặc biệt là trẻ thuộc độ tuổi thanh, thiếu niên.

Đối với trẻ bị đau đầu do căng thẳng, bố mẹ nên tìm ra nguyên nhân khiến con rơi vào tình trạng này, từ đó, xóa bỏ căng thẳng và ngăn chặn nó tái diễn. Một số trường hợp gặp khó khăn trong việc xác định nguyên nhân gây căng thẳng cho trẻ, bác sĩ có thể dùng thiết bị cảm biến ghi lại các phản ứng của cơ thể bao gồm hoạt động của não, nhịp thở, nhịp tim, thân nhiệt, khả năng hoạt động của tay chân.

Trẻ nên được điều chỉnh thời gian học tập, nghỉ ngơi khoa học nhằm tạo không gian thoải mái, tránh căng thẳng. Nếu cơn đau đầu ảnh hưởng đến giấc ngủ, xuất hiện vào buổi sáng sớm, xảy ra liên tục, cường độ đau tăng dần kèm theo các triệu chứng đi kèm nghiêm trọng, đây có thể là dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm. Lúc này, phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện thăm khám càng sớm càng tốt.

Ảnh minh họa: ITN

Trong quá trình chăm sóc con tại nhà, bố mẹ cần chú ý quan sát các biểu hiện và đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi có các biểu hiện nghiêm trọng như đau đầu, đau nửa đầu đột ngột dữ dội, cơn đau đầu xuất hiện kèm theo các triệu chứng như nôn, buồn nôn, méo miệng, sốt cao không có dấu hiệu hạ nhiệt sau khi dùng thuốc hạ sốt, khó di chuyển chân tay, đau đầu xuất hiện thường xuyên, đau đầu sau khi bị chấn thương vùng đầu.

Đối với người đau đầu do thay đổi thời tiết, cách tốt nhất để ngăn ngừa là nhận biết được các kiểu đau đầu của bạn. Khi phát hiện được cơn đau đầu càng sớm thì việc phòng ngừa và điều trị sẽ đạt được kết quả tốt hơn.

Đối với người thường đau đầu do thay đổi thời tiết cần ngủ đủ từ 7 - 8 tiếng mỗi đêm, uống tối thiểu 8 ly nước mỗi ngày, tập thể dục đều đặn vào hầu hết các ngày trong tuần, áp dụng một chế độ ăn uống cân bằng, tránh bỏ bữa. Bên cạnh đó, cần thực hiện các liệu pháp thư giãn nếu gặp phải căng thẳng.