.jpg)
Trưởng thành từ khói lửa chiến tranh, Đại tá, Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Trọng Vĩnh năm nay đã 85 tuổi nhưng vẫn nặng lòng với lớp, với trường, với sự nghiệp trồng người của ngành Giáo dục Thủ đô. Thầy là một tấm gương sáng về lòng yêu nghề, nhiệt huyết và tinh thần trách nhiệm.
Vừa là nhà giáo, vừa là chiến sĩ
Sinh năm 1935 tại Hải Phòng, năm 13 tuổi, thầy Nguyễn Trọng Vĩnh đã tham gia hoạt động cách mạng, rồi được Thành ủy Hải Phòng cử đi học sư phạm tại Khu học xá Trung ương. Năm 1954, thầy tốt nghiệp đặc cách, về tiếp quản Thủ đô, công tác tại Sở GD&ĐT Hà Nội, rồi nhận nhiệm vụ Hiệu trưởng Trường Đông Ngạc khi mới tròn 20 tuổi.
Khi đang làm cán bộ giảng dạy tại Trường Cao đẳng Sư phạm Hà Nội (nay là Đại học Thủ đô), năm 1965, theo điều động của Thành ủy Hà Nội, thầy Nguyễn Trọng Vĩnh “gác bút nghiên lên đường ra trận”, nhận nhiệm vụ công tác tại Bộ Tư lệnh Công binh.
Trong thời gian quân ngũ, chiến sĩ Nguyễn Trọng Vĩnh đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao, từ việc xây dựng công trình, đến chiến đấu, bảo đảm vượt sông trên các chiến trường từ Bắc vào Nam và trên đất bạn Campuchia. Ông được tặng danh hiệu “dũng sĩ diệt Mỹ” trong chiến dịch Quảng Trị 1972.
Năm 1989, khi bước sang tuổi 57, thầy Vĩnh nhận quyết định nghỉ hưu với quân hàm Đại tá. Cũng giống như rất nhiều người bạn hưu khi đó, thầy từng đã có ý định làm những công việc đời thường. Nhưng rồi cơ duyên đã đưa thầy trở lại với nghề dạy học vì muốn xây dựng một ngôi trường để có thể cho HS đi học cả ngày, được phát triển trong một môi trường giáo dục toàn diện.
Năm 1991, Trường Phổ thông dân lập cấp 2 và cấp 3 Nguyễn Siêu ra đời từ những ấp ủ, trở trăn ấy. Hai năm sau, năm 1993, Trường Tiểu học Nguyễn Siêu cũng tiếp bước ra đời với mong muốn tạo thành một hệ thống giáo dục đào tạo liên thông từ lớp 1 đến lớp 12. Từ những bước đi đầu tiên này, thầy Vĩnh đã là một tấm gương sáng về tinh thần dám nghĩ dám làm, chèo lái con thuyền Nguyễn Siêu qua rất nhiều khó khăn, thử thách. Từ buổi đầu thành lập, nhà trường đã trải qua 8 lần “đi ở nhờ” để duy trì việc dạy, việc học. Thầy Vĩnh đã cùng các cộng sự đưa Trường Nguyễn Siêu trở thành trường chất lượng cao, đạt chuẩn quốc gia, là trường ngoài công lập đầu tiên đạt được danh hiệu này.
Năm 2010, thầy Nguyễn Trọng Vĩnh được Chủ tịch nước tặng danh hiệu Nhà giáo Ưu tú. Năm 2014, thầy được vinh danh “Trí thức tiêu biểu của Thủ đô”. Năm 2016, thầy Nguyễn Trọng Vĩnh nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cùng danh hiệu Công dân Thủ đô Ưu tú. Năm 2019, thầy Vĩnh nhận Huân chương Lao động nhân dịp kỷ niệm 65 năm giáo dục Thủ đô. Năm 2020, thầy Vĩnh được đề cử danh hiệu Nhà giáo Nhân dân. Những danh hiệu trên phần nào đã ghi nhận những nỗ lực, cống hiến không ngừng nghỉ cho sự nghiệp giáo dục của thầy.
Dạy đạo đức trước khi dạy tri thức
Với mục tiêu “Vì hạnh phúc gia đình, vì tiến bộ xã hội, thầy mẫu mực, trò chăm ngoan học giỏi”, thầy Nguyễn Trọng Vĩnh luôn tâm niệm con cái ngoan ngoãn, chăm chỉ, giỏi giang là niềm hạnh phúc lớn của mỗi gia đình, về lâu dài sẽ góp sức xây dựng đất nước, xã hội phát triển. Mong muốn lớn nhất của người thầy này là dạy dỗ cho các thế hệ mầm non tương lai của đất nước trở thành người có đạo đức trước khi là người có tri thức. Thời gian đầu thành lập, hai đặc điểm nổi bật của nhà trường là cách xưng hô “thầy/cô - con” và sinh hoạt theo phong cách quân đội. Theo thời gian, số lượng học trò đông dần, “chất lính” trong trường học đã thay đổi nhưng cách xưng hô “thầy/cô - con” vẫn được giữ lại. Thầy Vĩnh chia sẻ rằng, cách xưng hô như thế sẽ thu hẹp khoảng cách GV và HS. Khi các em gắn bó và gần gũi với thầy cô sẽ giúp việc quản lý trở nên dễ dàng hơn.
Để đội ngũ GV gắn bó lâu dài với nhà trường và hết lòng vì HS, điều cần làm nhất chính là chăm lo cho cuộc sống vật chất, tinh thần của họ. Do đó, thầy Vĩnh luôn chú trọng xây dựng chính sách đãi ngộ phù hợp và bảo đảm thu nhập cho từng đối tượng giáo viên, cán bộ, nhân viên. Với các GV trong trường, thầy lúc nào cũng gần gũi, giản dị như một người cha, người ông trong gia đình. Trời nắng hay mưa, lạnh giá hay nắng nóng, sáng nào cũng vậy, thầy thường đứng ở một góc nhỏ ngắm nhìn các con tới trường, quan sát nền nếp, tác phong của HS.
Buổi trưa, thầy cũng có thói quen tới nhà ăn, quan sát việc các cô nuôi chia cơm, xem xét thực đơn, lượng đồ ăn cho từng con, góp ý nếu thấy có điều chưa hợp lý, rồi hỏi han các con ăn có vừa miệng không, động viên các con ăn hết suất, tránh lãng phí thực phẩm. Thầy thường đi tới các lớp học, từ ngoài hành lang nhìn vào để quan sát việc dạy và học của thầy trò trong lớp.
Có thể nói thầy Nguyễn Trọng Vĩnh đã lấy cả đời mình làm tấm gương sáng, mẫu mực cho thế hệ trẻ noi theo. Giáo dục Thủ đô kỷ niệm 65 năm, thầy cũng là người thầy có 65 tuổi nghề. Năm nay đã ở tuổi 85 nhưng vẫn minh mẫn, tâm huyết, người thầy ấy nguyện sẽ mãi gắn bó với sự nghiệp giáo dục Thủ đô.
Điều đáng khâm phục nhất ở thầy có lẽ chính là tư duy đổi mới, sáng tạo. Bởi lẽ tư duy đổi mới, sáng tạo, chấp nhận sự khác biệt ở những người trẻ đã khó có được chứ chưa nói là ở những người đã qua tuổi thất thập cổ lai hy như thầy. Thầy luôn kiên định đưa Nguyễn Siêu từ một trường dân lập bình thường trở thành một trường Việt Nam hội nhập quốc tế. Thầy rất coi trọng việc dạy tiếng Anh, mong muốn đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong nhà trường. Không những thế, thầy cũng luôn quan tâm, tìm hiểu và mạnh dạn đầu tư cho lĩnh vực công nghệ thông tin. Thầy luôn ý thức được vai trò của công nghệ trong việc nâng cao chất lượng dạy và học, tăng cường hiệu quả quản lý giáo dục trong thời đại 4.0.
