Ngày 9/9, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Đà Nẵng (CDC) tổ chức hội thảo Tham vấn các bên liên quan về báo cáo kết quả nghiên cứu thực trạng giám sát bệnh truyền nhiễm tại TP Đà Nẵng.
Đây là hoạt động thuộc dự án Nâng cao năng lực giám sát bệnh truyền nhiễm tại TP Đà Nẵng.
Ông Nguyễn Đại Vĩnh, BSCKII, Giám đốc CDC, Trưởng Ban quản lý dự án Nâng cao năng lực giám sát bệnh truyền nhiễm tại TP Đà Nẵng, cho rằng trong bối cảnh toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, sự xuất hiện của các bệnh truyền nhiễm mới như COVID-19, Ebola, cúm A (H5N1), cùng các bệnh tái nổi khác, đặt ra những thách thức ngày càng lớn đối với sức khỏe cộng đồng.
Từ đòi hỏi thực tế cần xây dựng và vận hành một hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm hiệu quả, đồng bộ và bền vững để dự báo, phát hiện và kiểm soát dịch bệnh kịp thời, Tổ chức ActionAid quốc tế đã tài trợ để CDC nghiên cứu toàn diện nhằm đánh giá thực trạng hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm TP Đà Nẵng.
“Nghiên cứu ghi nhận nhiều kết quả tích cực, cho thấy hệ thống giám sát của thành phố ngày càng được hoàn thiện mô hình tổ chức và mạng lưới phối hợp nhưng còn khó khăn cần được quan tâm, đặc biệt tại tuyến cơ sở thiếu nhân lực chuyên môn, hạn chế cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ vào công tác giám sát dịch bệnh”, ông Nguyễn Đại Vĩnh nói.
Báo cáo kết quả nghiên cứu, ông Đỗ Ích Thành - Phó Trưởng Phòng Khoa học Nghiệp vụ CDC, thành viên Ban quản lý dự án, cho biết hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm tại Đà Nẵng được tổ chức theo 3 cấp: Cấp thành phố (Khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm CDC đóng vai trò đầu mối chỉ đạo chuyên môn); Cấp quận huyện (Khoa Kiểm soát bệnh tật và HIV/AIDS 7 Trung tâm Y tế triển khai thực địa; Cấp xã phường (cán bộ chuyên trách phòng chống dịch của 47 Trạm Y tế thu thập, báo cáo mẫu và điều tra dịch ban đầu).
Hệ thống trên cùng với các bệnh viện, phòng khám tạo thành hệ thống xuyên suốt, đảm bảo phát hiện kịp thời các ca bệnh truyền nhiễm nhóm A, B và bệnh lạ.
Bên cạnh đó còn có các Đội phản ứng nhanh, với tối thiểu 2 đội cơ động phòng chống dịch tại mỗi đơn vị tuyến thành phố và quận huyện, ít nhất 1 đội cơ động/xã phường.
Tuy nhiên việc thay đổi mô hình chính quyền từ 3 cấp thành 2 cấp, tạo ra những thách thức đáng kể cho hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm.
Cụ thể, mô hình 3 cấp có vai trò Trung tâm Y tế quận huyện như cầu nối quan trọng trong thu thập, tổng hợp, phân tích dữ liệu, nhất là điều phối, phối hợp liên ngành. Khi bỏ cấp trung gian này, CDC có nguy cơ quá tải và gián đoạn thông tin nếu không có cơ chế chuyển đổi và hạ tầng kỹ thuật tương xứng. Trong khi đó Trạm Y tế xã phường phải gánh vác thêm nhiều trách nhiệm trực tiếp.
Do đó để củng cố hệ thống giám sát dịch bệnh ở chính quyền 2 cấp, CDC cần chuẩn bị nguồn lực (nhân sự, hạ tầng CNTT) để đảm nhận vai trò quản lý trực tiếp, hỗ trợ kỹ thuật, giám sát chuyên môn cho toàn bộ Trạm Y tế xã phường; thành phố đào tạo cán bộ chuyên trách giám sát dịch tễ cấp xã phường (yếu tố then chốt); số hóa quy trình giám sát; huy động cộng đồng tham gia để mở rộng mạng lưới giám sát; đầu tư mạnh mẽ CNTT và có cơ chế linh hoạt khi chuyển đổi mô hình chính quyền còn 2 cấp.
Bà Hoàng Phương Thảo, Trưởng Đại diện Tổ chức ActionAid quốc tế tại Việt Nam, cho biết trong 3 dự án với TP Đà Nẵng mà ActionAid thông qua Sở Ngoại vụ giới thiệu, triển khai, dự án Nâng cao năng lực giám sát bệnh truyền nhiễm tại TP Đà Nẵng với CDC là dự án độc đáo, quan trọng nhất, thành công và hiệu quả nhất, nằm trong các lĩnh vực ActionAid ưu tiên tại Việt Nam, nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ công và lĩnh vực y tế, giáo dục.
Nghiên cứu thực trạng giám sát bệnh truyền nhiễm tại TP Đà Nẵng là nỗ lực cần thiết để nâng cao năng lực ứng phó trước những thách thức dịch bệnh ngày càng phức tạp. Kết quả nghiên cứu đã tổng hợp bài bản và khoa học, với đội ngũ các nhà nghiên cứu có chuyên môn sâu, cùng hướng dẫn và chỉ đạo chặt chẽ từ CDC, Sở Y tế, sự hỗ trợ từ các bệnh viện, Trạm Y tế…
“Nghiên cứu đã cung cấp bức tranh toàn diện và sâu sắc về các thành tựu mà hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm của TP Đà Nẵng đã đạt được; những tồn tại cần được cải thiện như hạ tầng kỹ thuật, nguồn nhân lực, phương tiện, quy trình vận hành hệ thống giám sát; các kiến nghị cụ thể mang tính thực tiễn cao nhằm tối ưu hóa hiệu quả hoạt động của hệ thống, từ đó nâng cao năng lực ứng phó của Đà Nẵng trước các nguy cơ dịch bệnh”, bà Hoàng Phương Thảo nói.
