Tờ Washington Post (WP) ngày 7/2 đưa tin, tướng Thủy quân lục chiến Mỹ (USMC) đã nghỉ hưu James Mattis được thuê vào năm 2015 để tư vấn cho Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) về chiến dịch quân sự do Saudi Arabia dẫn đầu ở Yemen.
Ông Mattis đã không công khai tiết lộ hợp đồng khi trở thành Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ vào năm 2017.
WP đã xem xét ông Mattis như một phần của cuộc điều tra về việc quốc gia vùng Vịnh thuê các sĩ quan quân đội Mỹ đã nghỉ hưu và lấy được các tài liệu chưa được tiết lộ trước đó thông qua vụ kiện về Đạo luật Tự do Thông tin (FOIA).
Sheikh Mohamed bin Zayed al-Nahyan, thái tử của Abu Dhabi vào thời điểm đó, đã kết bạn với tướng Mattis vào năm 2011, khi vị tướng Thủy quân lục chiến này còn là người đứng đầu Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ (CENTCOM).
Khi Saudi Arabia phát động chiến dịch chống lại lực lượng Houthis ở Yemen, thái tử Mohamed đã tìm đến ông Mattis, người vừa nghỉ hưu trong quân đội Mỹ.
Vào tháng 6/2015, tướng Mattis đã xin phép Bộ Ngoại giao và Thủy quân lục chiến để tư vấn cho UAE về “các khía cạnh hoạt động, chiến thuật, thông tin và đạo đức” của chiến dịch chống lại Houthi ở Yemen.
“Tôi sẽ được bồi thường”, ông Mattis viết tay trên biểu mẫu nộp cho Thủy quân lục chiến Mỹ vào ngày 4/6/2015, với số tiền sẽ được xác định sau khi chính phủ Mỹ phê duyệt.
Robert Tyrer, giám đốc điều hành cấp cao của Cohen Group – hiện đang làm việc cho ông Mattis – nói với WP rằng, ông Mattis không bao giờ nhận tiền từ chính phủ nước ngoài, ngoại trừ chi phí đi lại tiêu chuẩn.
Theo ông Tyrer, vị tướng Mỹ đưa ra yêu cầu bồi thường để thủ tục giấy tờ của ông sẽ nhận được “mức độ xem xét nghiêm ngặt nhất”.
Các tài liệu được WP xem xét cho thấy, đơn đăng ký của ông đã được USMC chấp thuận chỉ sau 15 ngày, trong khi Bộ Ngoại giao đã chấp thuận vào ngày 5/8.
Quá trình này - thường mất “vài tháng, và đôi khi nhiều năm”, chỉ kéo dài hai tháng. Ngược lại, phải mất hai năm rưỡi mới tiết lộ giấy tờ của vị tướng này cho tờ WP.
Năm 2017, khi ông Mattis được Tổng thống lúc bấy giờ là Donald Trump đề cử làm người đứng đầu Lầu Năm Góc, ông không công khai tiết lộ công việc tư vấn cho UAE trong lịch sử công việc và biểu mẫu công khai tài chính. Ông Mattis cũng không đề cập đến nó trong cuốn hồi ký năm 2019 của mình.
Một số đảng viên Đảng Dân chủ trong Ủy ban Quân vụ Thượng viện nói với tờ báo này rằng, họ không nhớ việc tiết lộ thông tin này trong phiên điều trần xác nhận của ông, mặc dù một nhân viên ủy ban cho biết nó đã được đưa vào một bản ghi nhớ bí mật.
Trong đơn đăng ký của mình, tướng Mattis cho biết, ông muốn “mang lại kinh nghiệm quân sự của Mỹ trong chiến đấu và vận động để tăng cường các nỗ lực của UAE”.
Liên minh quân sự quốc tế do Saudi Arabia dẫn đầu đã mất gần 8 năm để cố gắng đánh bại lực lượng Houthi – với sự hỗ trợ tình báo và tiếp nhiên liệu trên không từ Mỹ - trước khi thừa nhận thất bại và yêu cầu hòa bình.
Nhóm Houthi ở Yemen hiện đang cấm bất kỳ tàu thương mại nào có liên hệ với Israel, Mỹ hoặc Anh đi qua eo biển Bab-el-Mandeb để phản đối cuộc tấn công của Israel ở Gaza.
