Trong cuộc phỏng vấn mới đây với The Guarian, Cựu Tổng thư ký tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Anders Fogh Rasmussen nói rằng, Ukraine nên được mời gia nhập khối càng sớm càng tốt.
Ông lập luận rằng, mối đe dọa can thiệp theo Điều 5 sẽ buộc Nga phải ngừng hoạt động quân sự.
Ngay cả những người ủng hộ Ukraine mạnh mẽ nhất cũng thừa nhận Kiev không thể gia nhập khối quân sự chừng nào xung đột với Nga vẫn tiếp diễn.
Tuy nhiên, ông Rasmussen tin việc mời Ukraine vào khối sẽ hạn chế nguy cơ leo thang với Moscow.
“Độ tin cậy tuyệt đối của các đảm bảo trong Điều 5 sẽ ngăn chặn Nga tiến hành các cuộc tấn công bên trong lãnh thổ Ukraine bên trong NATO, và do đó giải phóng lực lượng Ukraine không phải tiến ra tiền tuyến”, ông Rasmussen nói với The Guardian.
Điều 5 của hiệp ước NATO quy định rằng, một cuộc tấn công vào một quốc gia thành viên sẽ gây ra phản ứng từ toàn bộ liên minh, vì vậy khối này sẽ phải tham gia vào cuộc xung đột ở Ukraine và chiến đấu chống lại Nga nếu Kiev được thừa nhận bây giờ.
The Guardian dẫn lời ông Rasmussen tin đề xuất của ông giống như việc áp đặt vùng cấm bay trên các vùng lãnh thổ vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Kiev và sẽ ngăn cản Moscow tiến lên.
“Để làm cho Điều 5 trở nên đáng tin cậy, cần phải gửi một thông điệp rõ ràng rằng, bất kỳ hành vi vi phạm lãnh thổ NATO nào cũng sẽ bị đáp trả”, Cựu Tổng thư ký NATO cho biết thêm.
Tại một cuộc họp trong năm nay ở Vilnius, Lithuania, khối này đã không đưa ra cho Ukraine một mốc thời gian rõ ràng để gia nhập, khiến Kiev tức giận.
Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky gọi đó là "chưa từng có và vô lý", nhưng cuối cùng đã dịu giọng hơn, mô tả kết quả chung của hội nghị thượng đỉnh là "tích cực", do việc thành lập Hội đồng NATO-Ukraine và loại bỏ yêu cầu về Kế hoạch hành động thành viên cho Kiev.
Ông Rasmussen, cựu Thủ tướng Đan Mạch, người lãnh đạo NATO từ năm 2009 đến 2014 tin rằng, hội nghị thượng đỉnh kỷ niệm 75 năm thành lập khối tại Washington vào mùa hè tới sẽ là thời điểm hoàn hảo để chính thức gia hạn lời mời tới Ukraine.
“Chúng ta cần một cấu trúc an ninh châu Âu mới, trong đó Ukraine là trung tâm của NATO”, ông nói.
Nga trong nhiều năm đã phản đối việc mở rộng về phía đông của NATO vì coi đây là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia.
Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng, sự tham gia của khối vào Ukraine là một trong những lý do chính khiến Moscow tiến hành chiến dịch quân sự chống lại Kiev.
Liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu lần đầu tiên tuyên bố đưa Ukraine trở thành một trong những mục tiêu của mình vào năm 2008, bác bỏ cảnh báo của Moscow rằng, hành động này sẽ vượt qua ranh giới đỏ.
Sau cuộc đảo chính năm 2014 ở Kiev, chính phủ mới của Ukraine đã từ bỏ chính sách trung lập của quốc gia, và nói rằng, gia nhập NATO là mục tiêu hàng đầu của họ.
Moscow cho biết kể từ đó, các quốc gia thành viên đã huấn luyện và trang bị vũ khí cho quân đội Ukraine cũng như thiết lập cơ sở hạ tầng quân sự ở nước này mà không chính thức chấp nhận đề nghị trở thành thành viên của Kiev.
