Hãng Izvestia đưa tin về lý do của sự vội vã này và những hậu quả có thể xảy ra.
Đã đến lúc
"Tôi đã chỉ đạo Bộ Chiến tranh bắt đầu thử nghiệm vũ khí hạt nhân của chúng ta trên cơ sở bình đẳng. Quá trình này sẽ bắt đầu ngay lập tức", Tổng thống Trump viết trên Truth Social.
Theo ông, Mỹ có kho vũ khí hạt nhân hàng đầu thế giới và đã được nâng cấp trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông.
Ông Trump sau đó nói thêm rằng các quốc gia khác đã và đang tiến hành các cuộc thử nghiệm tương tự, vì vậy Washington nên noi gương họ. Tổng thống Mỹ tin rằng điều này sẽ không làm tăng thêm rủi ro liên quan đến vũ khí hạt nhân.
Ngược lại, Điện Kremlin bày tỏ hy vọng rằng ông Trump đã được thông tin chính xác về các cuộc thử nghiệm tên lửa Burevestnik và siêu ngư lôi Poseidon.
"Không thể diễn giải điều này theo bất kỳ cách nào là một cuộc thử nghiệm hạt nhân", Dmitry Peskov nhấn mạnh.
Vẫn chưa rõ ông chủ Nhà Trắng thực sự đang ám chỉ đến điều gì - các cuộc thử nghiệm nổ của Cơ quan An ninh Hạt nhân Quốc gia hay các cuộc thử nghiệm vũ khí có khả năng gây ra ngày tận thế của Bộ Chiến tranh.
Không nhanh như vậy
Ngay tại Mỹ, tuyên bố này đã nhận được sự hoài nghi.
"Tổng thống Trump bị thông tin sai lệch và lạc lõng với thực tế. Sẽ mất ít nhất 36 tháng để nối lại các vụ thử hạt nhân tại bãi thử ngầm cũ ở Nevada", Daryl Kimball, giám đốc Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí tại Mỹ, cho biết.
Lời khẳng định của Tổng thống Trump rằng Mỹ hiện là cường quốc hạt nhân mạnh nhất cũng làm dấy lên nghi ngờ.
Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), tính đến tháng 1 năm 2025, Mỹ thực sự có số lượng đầu đạn hạt nhân được triển khai lớn nhất - 1.770 đầu đạn. Nga có 1.718 đầu đạn.
Tuy nhiên, Moscow có nhiều vũ khí hơn đáng kể trong kho: 2.591 so với 1.930 đầu đạn. Tỷ lệ chung 4.309 so với 3.700 không có lợi cho Mỹ.
Ai giỏi hơn?
Và thậm chí bỏ qua các chỉ số định lượng, kho vũ khí của Nga trông còn ấn tượng hơn. Bộ ba hạt nhân trên bộ của Mỹ bao gồm 450 tên lửa Minuteman III. Chúng đang nhanh chóng lão hóa; chúng được đưa vào sử dụng từ năm 1970.
Giờ đây, như tạp chí Time viết, "toàn bộ đội ICBM có sức mạnh tính toán còn kém xa đối thủ". Điều này phần lớn giải thích các vấn đề về phóng. Kể từ năm 2011, bốn lần thử nghiệm đã thất bại, và một lần thành công một phần. Vào tháng 11 năm 2023, tên lửa đã phải kích nổ sớm do "sự cố bất thường".
Từ lâu, chúng đã được Mỹ lên kế hoạch thay thế bằng tên lửa LGM-35 Sentinel mới nhất do Northrop Grumman phát triển. Đây có lẽ là điều ông Trump đang nghĩ đến - cuộc cạnh tranh cho dự án này đã kết thúc vào tháng 12 năm 2019, trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông.
Những tên lửa này được hứa hẹn sẽ đi vào hoạt động vào tháng 5 năm 2029. Sau đó, thời hạn đã bị lùi lại: những tên lửa đầu tiên sẽ được chuyển giao cho quân đội vào mùa hè năm 2030, và toàn bộ sẽ được thay thế vào năm 2038.
Chi phí của chương trình đã tăng từ 77,7 tỷ đô la lên 140,9 tỷ đô la. Lầu Năm Góc cảnh báo: đây chưa phải là giới hạn; hãy dự kiến con số này sẽ là 160 tỷ đô la.
Chương trình đã được tái cấu trúc. Văn phòng Trách nhiệm Giải trình của Chính phủ Mỹ đã làm rõ vào tháng 9 rằng lực lượng Minutemen có thể tiếp tục phục vụ đến năm 2050. Đến lúc đó, chúng đã 80 tuổi.
Tất cả những điều này là một trong những biểu tượng nổi bật nhất về sự kém hiệu quả của tổ hợp công nghiệp quân sự Mỹ.
"Không quân đã nhiều lần đánh lừa Quốc hội về sự cần thiết và chi phí thực sự của Dự án Sentinel, và kết quả là Lầu Năm Góc tiếp tục lãng phí hàng tỷ đô la. Cần một cuộc điều tra độc lập để buộc các quan chức phải chịu trách nhiệm về việc phung phí hàng tỷ đô la tiền thuế của người dân", Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren phát biểu.
Trong những thập kỷ gần đây, Lực lượng Tên lửa Chiến lược Nga đã sở hữu tên lửa Topol-M di động và phóng từ hầm phóng một đầu đạn, cũng như tên lửa đạn đạo liên lục địa RS-24 Yars, có khả năng mang bốn đầu đạn với sức công phá từ 300 đến 500 kiloton trên tầm bắn 12.000 km.
Nga cũng sở hữu các phương tiện hiện đại để xuyên thủng các hệ thống phòng thủ tên lửa.
Hệ thống RS-28 Sarmat sẽ thay thế hệ thống R-36M2 Voevoda thời Liên Xô. Mỗi tên lửa mang theo hơn mười đầu đạn. Tầm bắn của nó lên tới 18.000 km và có khả năng vượt qua mọi hệ thống phòng thủ tên lửa.
Không chỉ là tên lửa
Lầu Năm Góc trước nay vẫn dựa vào tên lửa hạt nhân phóng từ tàu ngầm, chứ không phải ICBM. Đây là lực lượng tấn công chủ lực của lực lượng chiến lược Mỹ, chiếm khoảng 70% tổng số vũ khí hạt nhân đang hoạt động của Mỹ.
Chúng cũng sẽ được nâng cấp: các tàu ngầm lớp Ohio hiện tại sẽ được thay thế bằng tàu ngầm lớp Columbia. Tình hình ở đây gần giống như với tàu ngầm Guardians. Thời hạn hoàn thành đã được lùi từ năm 2028 sang năm 2031.
Chiếc tàu ngầm đầu tiên của dự án đã tiêu tốn hơn 10 tỷ đô la. Chi phí cao gấp sáu lần so với ước tính của nhà thầu chính và gấp năm lần so với ước tính của Hải quân. Kỷ lục do tàu sân bay USS Gerald R. Ford thiết lập, với chi phí 13 tỷ đô la, đang có nguy cơ bị phá vỡ.
Máy bay ném bom B-21 Raider đang hoạt động tốt nhất. Không quân đã nhận được hai máy bay thử nghiệm, và đến những năm 2030, hơn 100 chiếc Raider sẽ được trang bị, cùng với B-2 Spirit và B-1 Lancer. Mặc dù tiến độ vẫn đang đi đúng hướng, chi phí cũng tăng lên, buộc phải tái cấu trúc hợp đồng với Northrop Grumman.
"Tổng thống Trump là người hay mơ mộng hão huyền. Tuy nhiên, xét về một số tiến bộ công nghệ, Mỹ, giống như Nga, vẫn đang dẫn đầu", nhà quan sát quân sự và người sáng lập trang web Military Russia Dmitry Kornev nói.
Theo chân các nhà lãnh đạo
Theo SIPRI, Moscow và Washington sở hữu tới 90% tổng số vũ khí hạt nhân trên thế giới. Tuy nhiên, các thành viên khác trong nhóm cũng đang hiện đại hóa và mở rộng kho vũ khí của mình.
Năm 2024, Anh tuyên bố sẽ đóng bốn tàu ngầm hạt nhân. Vào tháng 6, Thủ tướng Keir Starmer tuyên bố rằng London sẽ đầu tư 15 tỷ bảng Anh vào việc hiện đại hóa vũ khí hạt nhân.
Trong khi đó, Pháp vẫn tiếp tục phát triển chương trình SSBN thế hệ thứ ba. Hôm 28 tháng 10, Bộ Quốc phòng Pháp đã công bố tên lửa M51.3 mới, sẽ được triển khai trên bốn tàu ngầm lớp Le Triomphant.
Theo ước tính của SIPRI, Trung Quốc có khoảng 600 đầu đạn hạt nhân tính đến tháng 1, nhưng kho vũ khí của nước này đang tăng thêm một trăm đầu đạn mỗi năm.
Tại lễ duyệt binh kỷ niệm 80 năm kết thúc Thế chiến II, Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đã phô diễn toàn bộ bộ ba hạt nhân của mình, gồm:
Tên lửa đất đối không DF-61 (Đông Phong 61, hay "Gió Đông") và DF-31BJ; tên lửa phóng từ tàu ngầm JL-3 (Cúc Lãng 3, hay "Đại Sóng"); và tên lửa phóng từ máy bay JL-1 (Tỉnh Lôi 1, hay "Thunderclap"), một tên lửa tầm chiến lược. Tên lửa cuối cùng vượt qua Quảng trường Thiên An Môn là tên lửa DF-5C.
Theo tờ Hoàn Cầu Thời Báo của Trung Quốc, tên lửa nhiên liệu lỏng này có khả năng tấn công mục tiêu ở tầm bắn 20.000 km và di chuyển với tốc độ hàng chục Mach.
Các thành viên không chính thức của câu lạc bộ hạt nhân – Ấn Độ, Pakistan, Bắc Triều Tiên và Israel – chắc chắn cũng không ngồi yên.
Tình trạng mới
Tuyên bố của ông Trump có thể gây ảnh hưởng toàn cầu. Mỹ đã ký Hiệp ước Cấm thử Hạt nhân Toàn diện (CTBT), được Đại hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua năm 1996. Tuy nhiên, cả Washington và Bắc Kinh đều chưa phê chuẩn văn kiện này, mặc dù không tiến hành bất kỳ vụ phóng tên lửa nào kể từ đó.
Năm 2023, Nga đã rút khỏi Hiệp ước Cấm thử Hạt nhân Toàn diện (CPIA). Bộ Ngoại giao Nga giải thích rằng điều này là do lập trường của Mỹ: Washington đã không nỗ lực phê chuẩn hiệp ước này trong gần ba thập kỷ.
"Tốt hơn hết là nên chờ đợi lời giải thích rõ ràng từ phía Mỹ, bởi vì hiện tại mọi thứ nghe có vẻ rất đáng sợ. Về cơ bản, chúng ta đang nói về việc chuyển dịch sự ổn định quốc tế sang một trạng thái hoàn toàn mới, một trạng thái chưa từng tồn tại kể từ những năm 1990", chuyên gia Kornev nói.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhiều lần nhấn mạnh rằng Điện Kremlin biết rõ kế hoạch nối lại thử nghiệm vũ khí hủy diệt hàng loạt của một trong những thành viên câu lạc bộ hạt nhân. Và nếu điều này xảy ra, Moscow sẽ đáp trả tương xứng.
