Hiệu trưởng chuẩn sẽ có trường chuẩn đúng nghĩa
Muốn tự chủ trường công thì vấn đề cốt lõi nhất quyết định thành bại nằm ở vai trò lãnh đạo các nhà trường, trong đó Hiệu trưởng có vai trò đặc biệt quan trọng. Công bằng, công tâm, khách quan, minh bạch là những tố chất vô cùng cần thiết bên cạnh năng lực vững vàng của người đứng đầu trường học.
Do vậy, Bộ GD&ĐT nên quy định cụ thể tiêu chí về hiệu trưởng và tổ chức thi để tuyển chọn vị trí này. Bên cạnh đó, rất cần xây dựng phương án tối ưu từ khâu tuyển Hiệu trưởng, hiệu phó, trưởng phòng,...để làm đồng bộ, tạo cơ chế giám sát, đánh giá lẫn nhau với tinh thần thi đua, môi trường làm việc công bằng từ giáo viên đến lãnh đạo ngành giáo dục. Làm được việc này sẽ tạo nên sự yên tâm cho giáo viên và nâng cao ý thức trách nhiệm đối với Ban Giám hiệu.
“Trao quyền tự chủ cho hiệu trưởng là bước đi tất yếu của đổi mới giáo dục hiện nay. Trên thế giới, ở những nước có nền giáo dục tiên tiến, hiệu trưởng các trường học có quyền tự chủ rất cao. Ở Việt Nam hiện nay, nếu so sánh trường công lập và trường ngoài công lập sẽ thấy ngay rằng, Hiệu trưởng của trường ngoài công lập có quyền tự chủ về tài chính, tự chủ về nhân sự, tự chủ về cơ sở vất chất … nên chắc chắn tự chủ hơn trong cách điều hành hoạt động giáo dục. Đây rõ ràng là thế mạnh của tự chủ”. NGƯT Nguyễn Thị Hiền - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm (Hà Nội) nêu quan điểm.
Tuy nhiên, vấn đề mấu chốt để tự chủ tốt đòi hỏi ở người hiệu trưởng phải có trách nhiệm hơn. Hiệu trưởng phải có đủ năng lực tự chủ để đảm đương và phát huy quyền tự chủ nhân sự; Tự quyết tài chính.
Tuy nhiên, nhất thiết những quyền này phải được trao cho những cá nhân hội đủ các phẩm chất: Công tâm, công bằng; Có năng lực lãnh đạo và quản lý tốt; Có phẩm chất đạo đức, yêu nghề, nhiệt tâm với sự phát triển của nền giáo dục.
Thực tế cho thấy, trường nào có hiệu trưởng “chuẩn” thì ở đó có môi trường trường giáo dục chuẩn, toàn diện và chất lượng giáo dục cũng như các hoạt động phong trào luôn ở mức cao.
Tự chủ sẽ giúp giáo dục phổ thông phát triển
“Nếu chúng ta lựa chọn được những hiệu trưởng có đủ năng lực, rồi giao cho họ quyền tự chủ thì nhà trường chắc chắn sẽ phát triển.” – NGƯT Nguyễn Thị Hiền nhấn mạnh.
Một trong những phẩm chất rất quan trọng mà hiệu trưởng một ngôi trường tự chủ cần phải có đó là tâm huyết với nghề. Vì nếu không có tâm, hiệu trưởng chỉ “thu hút người nhà” mà không thu hút người tài. Hiệu trưởng phải hiểu hơn ai hết về sản phẩm giáo dục là con người và với con người thì không được phép có lỗi.
Khi hiệu trưởng được giao quyền tự chủ trong tuyển dụng, họ sẽ buộc phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về nhân sự đã được lựa chọn vì vậy họ sẽ chú tâm trong việc tuyển chọn, bồi dưỡng và sử dụng, tránh được tình trạng đổ lỗi cho các khâu thi tuyển từ các cấp như hiện nay.
Cách tốt nhất để có được một hiệu trưởng xứng tầm là tổ chức thi tuyển nghiêm túc để tuyển chọn. Bộ GD&ĐT cần nghiên cứu kỹ càng để xây dựng những tiêu chí phù hợp cho vị trí hiệu trưởng nhà trường và lấy đó làm căn cứ để lựa chọn những người có tâm, có tài cống hiến cho sự nghiệp giáo dục.
