Theo triết lý giáo dục của phương pháp Reggio Emilia, tất cả trẻ em được sinh ra đều có những tiềm năng đầy triển vọng và đặc biệt là “hàng trăm ngôn ngữ” biểu đạt khác nhau. Hình ảnh những đứa trẻ tràn đầy năng lượng, tò mò, hào hứng khám phá thế giới xung quanh là trọng tâm của phương pháp này.
Do vậy, thay vì xem trẻ như những chiếc bình rỗng và nhồi nhét kiến thức vào đó, phương pháp Reggio Emilia cho rằng, các bậc phụ huynh phải cố gắng tìm hiểu tất cả các năng lực của trẻ và xem trẻ là nhân vật chủ đạo, đóng góp tích cực cho “lâu đài kiến thức” của chính mình.
 |
| Bố mẹ là người bạn đầu tiên cùng trẻ khám phá cuộc sống muôn màu |
Bố mẹ là bạn học đầu tiên
Câu chuyện khởi nguồn của phương pháp Reggio Emilia là ví dụ chân thực nhất cho vai trò quan trọng của bố mẹ trong hành trình khám phá tri thức của trẻ. Phương pháp giáo dục nổi tiếng này được lấy tên theo thành phố Reggio Emilia tại miền Bắc nước Ý.
Hậu quả nặng nề của thế chiến thứ 2 đã xóa sổ toàn bộ những ngôi trường tại đây. Không có chương trình giáo dục tiêu chuẩn, các bậc phụ huynh đã “đảo ngược” quy trình dạy – học truyền thống lúc bấy giờ.
Họ cho lũ trẻ tự do khám phá thiên nhiên và tham gia vào các trò chơi để khơi gợi sự tò mò của trẻ, sau đó trả lời các câu hỏi mà chúng đặt ra cũng bằng cách hướng dẫn trẻ đến những trải nghiệm chân thực và mới mẻ trong thế giới xung quanh.
Trong suốt quá trình ấy, người lớn không điều khiển hay kiểm soát những trải nghiệm của trẻ, thay vào đó họ thể hiện sự tôn trọng với khả năng tư duy sáng tạo của chúng bằng cách cùng tham gia vào các hoạt động và tự điều chỉnh bản thân như một người bạn học để cùng trẻ khám phá tri thức.
Với Reggio Emilia, người lớn và trẻ nhỏ được khuyến khích công khai những ý tưởng mới và sẵn lòng thử nhiều cách khác nhau để cùng hiện thực hóa ý tưởng đó.
Bố mẹ là người hướng dẫn
Không chỉ là bạn học, là một phần trong quá trình học hỏi của trẻ, bố mẹ còn đóng vai trò như một người hướng dẫn và truyền cảm hứng để khơi gợi sự tò mò.
Trong vai trò này, bố mẹ – cũng như giáo viên – cần tích cực quan sát và tìm hiểu sở thích, khả năng, xu hướng phát triển riêng của mỗi trẻ để đưa ra những chủ đề học tập hấp dẫn với học liệu mới lạ, không ngừng kích thích tư duy sáng tạo của trẻ.
Chẳng hạn, khi trẻ yêu thích âm nhạc, bố mẹ có thể cung cấp cho trẻ những vật liệu khác nhau như: thanh gỗ, kim loại, ống sáo, những hòn sỏi… để chúng tự tìm hiểu cách tạo ra âm thanh, các âm thanh khác nhau trong cuộc sống, phân biệt độ lớn của âm thanh và nhiều chủ đề liên quan khác dựa trên chính khả năng tư duy của trẻ.
 |
| Trẻ em luôn đầy ắp niềm đam mê khám phá thế giới với chiếc chìa khóa là sự tò mò sẵn có |
Bố mẹ là nhà nghiên cứu
Trong quá trình học tập trải nghiệm cùng người bạn nhỏ, các bậc phụ huynh và giáo viên cùng hỗ trợ nhau dõi theo những hành động, biểu hiện và thói quen của trẻ, trao đổi thông tin thường xuyên với nhau để có thể xây dựng “hồ sơ” về trẻ một cách toàn diện nhất.
Bằng việc nghiên cứu, phân tích, đánh giá những thông tin ấy, bao gồm: hình ảnh/video quá trình tham gia các hoạt động của trẻ, phản ứng, thái độ, chiều hướng suy nghĩ, cách trẻ giao tiếp với bạn bè và mọi người…, bố mẹ có thể hiểu rõ hơn về trẻ để xây dựng định hướng phát triển phù hợp nhất với con mình.
Bên cạnh đó, bố mẹ cần liên tục cập nhật những kiến thức giáo dục tiên tiến (tâm lý, học liệu, nguồn cảm hứng mới…), rèn luyện tư duy cởi mở với cái nhìn khách quan và đa chiều để không chỉ trân quý sự độc đáo của mỗi trẻ, đáp ứng sự tò mò vô hạn của các con, mà còn tạo điều kiện vật chất và tinh thần tốt nhất cho trẻ tự tin thực hiện những ý tưởng của mình.
Bố mẹ là cầu nối đến cộng đồng
Phụ huynh và cộng đồng chính là những người cùng sáng tạo ra phương pháp giáo dục Reggio Emilia, do đó họ đóng vai trò không thể thiếu trong những triết lý giáo dục của phương pháp này. Cụ thể là, các hoạt động giáo dục không kết thúc khi trẻ rời lớp học, những bố mẹ Reggio Emilia sẽ chủ động tiếp tục các quan điểm, hình thức giáo dục đó ở nhà và trong cuộc sống hằng ngày.
Nếu ở các trường mầm non khác, bố mẹ được khuyên hạn chế đến lớp của con để bé “quên” bố mẹ và “quen” với môi trường mới, thì ở những trường học theo phương pháp Reggio Emilia, bố mẹ được cho phép và khích lệ tham gia các hoạt động học tập ở trường.
Họ đóng vai trò là người cộng tác và tình nguyện viên ở lớp, tạo nên mối quan hệ phụ huynh – học sinh – giáo viên vững chắc, mở rộng sự giao tiếp của trẻ đến một cộng đồng rộng lớn hơn.
Không dừng lại ở đó, các trường Reggio Emilia thường xuyên tổ chức những buổi gặp mặt, thảo luận sâu để các bậc phụ huynh được chia sẻ, phối hợp với nhau nuôi dạy con cái, hợp tác cùng thực hiện những dự án học tập với quy mô lớn cho trẻ.
Sự tham gia của cha mẹ và toàn bộ những cá nhân ở trường, ở địa phương tạo thành một cộng đồng giáo dục, là nơi mà trẻ con luôn được lắng nghe và đối thoại, còn người lớn thì sẵn sàng đồng hành trên hành trình khám phá tri thức đầy niềm vui.
Dưới góc nhìn của Reggio Emilia, phụ huynh, giáo viên và trẻ em đều là những bạn học của nhau, cùng nghiên cứu và học hỏi thông qua những trải nghiệm thú vị mỗi ngày.
Bố mẹ đóng vai trò quan trọng trong việc khơi gợi, giúp bé bộc lộ và phát triển những tố chất của riêng mình, cũng như định hướng học tập, tạo ra cảm giác an toàn và động lực cho bé không ngừng tư duy và sáng tạo.
