Trồng bồn bồn thoát nghèo
Cây Bồn bồn thuộc họ lau sậy, còn có tên gọi khác là thủy hương hoặc cỏ nến. Loài cây này sinh trưởng và phát triển tốt ở các vùng đất ngập nước ven ao hồ, đầm, vuông tôm… có thể thích nghi với môi trường nước lợ, ít phèn hoặc nước ngọt.
Cây bồn bồn tập trung nhiều tại vùng ĐBSCL, trong đó phổ biến nhất là ở Cà Mau. Có thời gian, người dân vùng đất tận cùng cực Nam Tổ quốc xem cây bồn bồn như loài cỏ dại, không có giá trị kinh tế, nên tìm mọi cách tiêu diệt. Thế nhưng sức sống của loài cây này rất mãnh liệt, vẫn tồn tại và phát triển theo thời gian.
Về sau khi biết giá trị, lợi ích của cây bồn bồn, đặc biệt khi bồn bồn khoác lên mình chiếc áo “đặc sản” được nhiều người biết đến và sử dụng phổ biến trong các bữa ăn gia đình, người dân Cà Mau bắt đầu trồng, nhân rộng loại cây này, góp phần phát triển kinh tế gia đình.

Bà Nguyễn Mỹ An (Hưng Mỹ, Cà Mau) cho biết, gia đình bà trước kia thuộc diện hộ nghèo, thế nhưng nhờ trồng bồn bồn bán kiếm tiền đã vươn lên thoát nghèo. Đến nay, gia đình vẫn duy trì công việc trồng bồn bồn, tuy nhiên, diện tích trồng đã tăng hơn xưa nhiều lần.
“Ngày trước tôi chỉ có 2 công đất bị nhiễm phèn, trồng lúa kém phát triển nên mới trồng bồn bồn. Lúc đầu chủ yếu trồng để ăn, bán cho người dân xung quanh, giá trị không cao. Thế nhưng, kể từ khi bồn bồn trở thành món ăn đặc sản, được nhiều khách du lịch biết đến và tìm mua, giá trị kinh tế loài cây này tăng đáng kể. Hiện nay, tôi có 10 công đất trồng bồn bồn kết hợp nuôi cá, cho thu nhập ổn định”, bà An nói.

Tương tự, gia đình ông Trần Văn Trung (Khánh An, Cà Mau) cũng nhờ trồng bồn bồn mà vươn lên thoát nghèo, trở thành hộ khá giả ở địa phương.
“Gia đình tôi hiện có 1ha trồng bồn bồn kết hợp nuôi cá đồng, thu nhập khoảng 300 triệu đồng/năm. Trồng bồn bồn ít tốn chi phí, công chăm sóc, chỉ chịu cực ở khâu thu hoạch phải trầm mình thường xuyên dưới nước. Thời gian thu hoạch bồn bồn kéo dài vài tháng, mình có thể chia thành từng đợt bán kiếm tiền”, ông An chia sẻ.

Sau khi thu hoạch bồn bồn, người dân sẽ tách phần vỏ lấy phần lõi non bán cho thương lái để họ cung cấp cho các cơ sở chế biến dưa bồn bồn, các nhà hàng, quán ăn hoặc tiểu thương tại các chợ đầu mối.
Hiện bồn bồn tươi được thương lái thu mua trực tiếp tại nhà dân có giá dao động từ 25.000 đồng đến 30.000 đồng/kg.
Tạo việc làm từ sản phẩm bồn bồn
Hiện nay trên địa bàn tỉnh Cà Mau đã hình thành nhiều tổ hợp tác, hợp tác xã chế biến sản phẩm từ bồn bồn, góp phần tạo công ăn việc làm cho người dân ở địa phương.
Chị Phạm Thị Dung (Hưng Mỹ, Cà Mau) cho biết, vợ chồng chị khởi nghiệp từ sản phẩm bồn bồn đã nhiều năm nay. Từ buôn bán nhỏ lẻ, đến nay chị đã thành lập hợp tác xã Bồn bồn Minh Duy, sản phẩm được công nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh.
“Trung bình mỗi tháng cơ sở xuất đi TPHCM và các tỉnh miền Tây khoảng 4 đến 5 tấn bồn bồn tươi và dưa bồn bồn. Sau khi trừ đi chi phí, thu lãi khoảng vài trăm triệu đồng/năm. Cơ sở cũng tạo việc làm cho hàng chục lao động trồng, nhổ, sơ chế bồn bồn, góp phần xóa đói giảm nghèo tại địa phương”, chị Dung cho hay.

Không chỉ thu nhập từ việc lấy phần lõi non, hiện nay, người trồng bồn bồn còn có thể bán phần lá của loài cây này cho một số cơ sở chế biến hàng thủ công mỹ nghệ.
Chị Phạm Thị Hồng Nguyên (Lương Thế Trân, Cà Mau) cho biết, nhận thấy sản phẩm bồn bồn tại địa phương có thể thay thế lục bình để làm đồ thủ công mỹ nghệ, thân thiện với môi trường nên đã quyết định khởi nghiệp từ loại phế phẩm nông nghiệp này.
Sau nhiều lần thử nghiệm thất bại, cuối cùng chị Nguyên cũng đã thành công trong việc sử dụng lá bồn bồn làm ra những chiếc túi xách, ba lô… có kiểu dáng đẹp mắt.

“Nghề làm hàng thủ công mỹ nghệ từ lá bồn bồn đã giúp tôi thu lợi nhuận hàng chục triệu đồng/tháng. Công việc này còn tạo việc làm cho nhiều chị em phụ nữ là lao động nông nhàn tại địa phương, đồng thời góp phần tăng thu nhập cho người trồng bồn bồn”, chị Nguyên chia sẻ.
“Cây bồn bồn hiện được trồng nhiều nơi trên địa bàn tỉnh Cà Mau, tuy nhiên, nổi tiếng nhất là bồn bồn xã Tân Hưng Đông, huyện Cái Nước cũ (nay là xã Cái Nước, Cà Mau). Bồn bồn nơi đây đã được công nhận nhãn hiệu tập thể.
Đây cũng là địa phương có diện tích trồng bồn bồn lớn nhất ở tỉnh. Bình quân mỗi năm, người dân thu hoạch gần 50 tấn bồn bồn thương phẩm nhưng vẫn không đủ để cung ứng cho thị trường. Việc trồng, chế biến và bán các sản phẩm từ bồn bồn đã góp phần xóa đói giảm nghèo cho nhiều hộ dân ở các xã: Hưng Mỹ, Cái Nước nói riêng, tỉnh Cà Mau nói chung.