Về vấn đề này, ông Phạm Việt Đức – Giám đốc Sở GD&ĐT Thái Nguyên - cho rằng, rất cần thiết duy trì hoạt động của BĐDCMHS; tuy nhiên phải có những giải pháp để nhà trường và BĐDCMHS không có “kẽ hở” để thu các khoản thu ngoài quy định, dẫn đến tình trạng lạm thu như hiện nay.
Tránh tình trạng “thu hộ” nhà trường
Theo Thông tư 55 2011/TT-BGDĐT ban hành quy định Điều lệ BĐDCMHS, thì các hoạt động của ban này hết sức có ý nghĩa trong việc nhà trường phối hợp cùng gia đình giáo dục toàn diện cho các em. Gồm các hoạt động: Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm lớp và các giáo viên bộ môn tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh; bồi dưỡng, khuyến khích học sinh giỏi, giúp đỡ học sinh yếu kém, vận động học sinh đã bỏ học trở lại tiếp tục học tập; giúp đỡ học sinh nghèo, học sinh khuyết tật và học sinh có hoàn cảnh khó khăn khác. Phối hợp với nhà trường tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, giáo dục truyền thống, hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao để thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh…
Cũng theo Thông tư, thì BĐDCMHS được phép quyết định chi tiêu phục vụ các hoạt động của ban từ nguồn ủng hộ, tài trợ tự nguyện. Theo ông Phạm Việt Đức, theo đúng tinh thần Thông tư, BĐDCMHS chỉ được phép thu những khoản để đáp ứng những hoạt động của ban. Có những khoản thu mà BĐDCMHS đứng ra tuyên truyền giúp cho nhà trường trong phụ huynh học sinh chứ không được thu hộ nhà trường. Những khoản thu liên quan đến hoạt động của nhà trường thì ban này không được thu, không được phép huy động. Nhà trường cũng không được phép núp bóng bất kỳ BĐDCMHS lớp, hay BĐDCMHS trường để huy động những khoản thu tự nguyện nào.
Thông tư 55 của Bộ đã có những quy định rất cụ thể trong việc quy định những nhiệm vụ, quyền hạn của BĐDCMHS. Tuy nhiên, những năm học trước, tại tỉnh Thái Nguyên vẫn còn có những nơi có dấu hiệu vi phạm, lạm thu. Chính vì vậy, năm nay, Sở GD&ĐT tỉnh Thái Nguyên đã ban hành “Quy chế quản lý các khoản thu trong các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh”. Ông Phạm Việt Đức cho biết, quy chế nhằm nhắc nhở, chấn chỉnh các nhà trường trên địa bàn chỉ được phép thu những khoản thu theo quy định của tỉnh. Nếu những khoản thu không theo quy định, người đứng đầu cơ sở giáo dục vi phạm phải chịu trách nhiệm trước cơ quan quản lý.
Trách nhiệm thuộc về Hiệu trưởng
Quy chế được Sở GD&ĐT tỉnh Thái Nguyên ban hành trước khi bước vào năm học mới đã quy định rõ những khoản thu mà nhà trường, BĐDCMHS được phép thu, thu hộ, tránh tình trạng thu nhiều khoản mà trong thực tiễn nhiều trường hợp tại địa bàn đã để xảy ra lạm thu trong những năm học trước đây.
Quy chế cũng quy định rất rõ những khoản thu nào mà BĐDCMHS được thu, thu hộ thu theo nguyên tắc nào. Đặc biệt, quy chế nêu rõ: Việc thu, chi kinh phí sử dụng của ban phải đảm bảo nguyên tắc công khai, dân chủ; sau khi chi tiêu phải báo cáo công khai quyết toán kinh phí tại các cuộc họp toàn thể BĐDCMHS lớp và các cuộc họp toàn thể BĐDCMHS trường. BĐDCMHS không được huy động quyên góp của học sinh hoặc gia đình học sinh các khoản ủng hộ không theo nguyên tắc tự nguyện, các khoản ủng hộ không phục vụ trực tiếp cho hoạt động của BĐDCMHS. Như các khoản: Bảo vệ cơ sở vật chất của nhà trường, bảo đảm an ninh nhà trường; trông coi phương tiện tham gia giao thông của học sinh; vệ sinh lớp học, vệ sinh trường; kinh phí khen thưởng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường; mua sắm máy móc, trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho nhà trường, lớp học hoặc cho cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên nhà trường; hỗ trợ công tác quản lý, tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục; sửa chữa, nâng cấp, xây dựng các công trình của cơ sở giáo dục…
Ông Phạm Việt Đức chỉ rõ: Để các khoản thu đầu năm được minh bạch, tránh tình trạng hoạt động của BĐDCMHS là “cánh tay nối dài” cho nhà trường thu nhiều khoản thu núp bóng tự nguyện, những hoạt động thu, chi nào của nhà trường phải được công khai. Hiệu trưởng phải đứng ra chịu trách nhiệm hoàn toàn về thu, chi kể cả hoạt động của BĐDCMHS khi liên quan đến các khoản thu, chi trong nhà trường. Theo đó, Hiệu trưởng nhà trường phải lập dự toán những khoản thu dự kiến theo kế hoạch xã hội hóa để trình cấp quản lý phê duyệt theo nguyên tắc hiện hành để đảm bảo không có hiện tượng lạm thu, thu chi vượt quá sức đóng góp của người dân.
