(GD&TĐ) - Tháng 12 được chọn là tháng hành động quốc gia về dân số. Trong tháng có ý nghĩa nâng cao nhận thức xã hội về dân số này, hiện trạng mất cân bằng giới tính được nêu bật nhất bởi những hệ lụy tới tương lai là rất lớn. Cứ theo đà hiện nay thì đến năm 2050, 2,3 đến 4,3 triệu nam giới bước vào tuổi kết hôn sẽ không thể tìm được người “nâng khăn sửa túi”. Đã có những đề xuất được đưa ra nhưng xem ra giải quyết vấn đề này cần giải pháp dài hạn và phối hợp toàn xã hội...
Tình trạng mất cân bằng giới tính bắt đầu ở mức báo động chỉ mới cách đây dăm năm. Nếu như giai đoạn 1999-2005, xu hướng biến động tỉ số giới tính khi sinh ở nước ta không rõ ràng, dao động từ 104 - 109 bé trai/100 bé gái, thì từ năm 2006 đến nay, tỷ số này bắt đầu tăng đáng kể từ 109,8 đến 111,9 trai/100 gái, nhất là ở lần sinh thứ ba, cao đến 120 trai/100 gái. Đáng chú ý là chênh lệch nam nữ diễn ra ở hầu hết các địa phương trong cả nước và liên tục biến động. Ví như vào năm 2009, Hưng Yên và Hải Dương đứng đầu cả nước về mất cân bằng giới tính thì đến năm 2011, Quảng Bình và Bắc Ninh lại vượt lên dẫn đầu, tất cả đều vượt tỷ lệ 120 bé trai/100 bé gái, thậm chí lên đến 130/100...
Có nhiều yếu tố dẫn tới hiện trạng trên: Đó là quan niệm sinh con “nối dõi” lại trỗi dậy sau một thời gian lắng dịu. Ngay tại những đô thị lớn, mức phạt sinh con thứ ba quá “tượng trưng” khiến nhiều gia đình đã sinh 2 con gái cố sinh tiếp “thằng chống gậy”. Đối tượng sinh con thứ ba, nếu không làm trong cơ quan nhà nước, thì chỉ chịu phạt một lần khi đăng kí khai sinh tại phường, còn toàn bộ những chi phí phúc lợi xã hội khác như giáo dục, y tế cho đứa trẻ sau đó ngân sách nhà nước phải oằn lưng gánh chịu. Nếu như trước đây những người sinh con thứ ba “năm ăn năm thua” thì với sự hỗ trợ của công nghệ hiện nay số trẻ là con thứ ba hầu hết đều là trai. “Công nghệ” ở đây có thể bắt đầu từ “soi trứng” thụ thai, cho tới phát hiện giới tính thai nhi từ rất sớm để nạo phá thai nếu là thai nhi gái... Như vậy là cả nguyên do nhận thức và công nghệ được sử dụng bừa bãi đã làm tăng nhanh mất cân bằng giới tính.
 |
| Mất cân bằng giới tính sẽ gây ra rất nhiều hệ lụy (Ảnh minh họa) |
Lời giải nào xóa dần mất cân bằng giới tính? Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số Dương Quốc Trọng đề xuất những giải pháp tình thế như ưu tiên nữ giới bằng giảm học phí và chi phí y tế, có chế độ ưu đãi các gia đình sinh con một bề là gái... Tuy nhiên như phân tích ở trên, thường những gia đình “cố” sinh con trai có ham muốn đến tột cùng và chắc chắn họ sẽ không vì những ưu đãi vật chất khiêm tốn mà hy sinh ước vọng của họ. Việc áp dụng biện pháp chế tài mạnh như phạt nặng hay cấm tiệt sử dụng công nghệ tiên tiến cho “thụ thai theo ý muốn” hoặc siêu âm giới tính sớm – phải thẳng thắn nhìn nhận là không thể thực hiện được trong thực tế.
Vấn đề là chúng ta sẽ phải dồn các nguồn lực cho giải pháp dài hạn thay vì thực hiện những giải pháp tình thế nửa vời. Nhận thức “bình đẳng nam nữ” phải được xây dựng, bồi đắp nhiều năm trước khi trẻ bước vào lứa tuổi lập gia đình và sinh con đẻ cái. Những nguy cơ to lớn cho xã hội từ mất cân bằng giới tính cần phải được lồng ghép với tỉ lệ lớn trong chương trình giáo dục giới tính cho học sinh từ cấp THCS. Nội dung GD quan trọng này cũng cần được duy trì ở các cấp học tiếp theo để cho ra đời một thế hệ đã xóa bỏ trong đầu tư tưởng “trọng nam khinh nữ”.
Đức Duy
