Cuộc tấn công quyết định của Moscow ở khu vực Kursk đang bước vào giai đoạn cuối, bảy tháng sau khi Ukraine phát động một cuộc tấn công bất ngờ và chiếm giữ một phần lãnh thổ của Nga. Tình hình này giống với các sự kiện xung quanh Kharkov - ở phía bên kia biên giới - vào năm 2022, khi lực lượng Nga vội vã rút lui.
Tuy nhiên, lần này, vai trò đã bị đảo ngược. Lực lượng vũ trang Ukraine (AFU) thấy mình không thể ngăn chặn được những động thái nhanh chóng của quân đội Moscow, hỗn loạn lùi bước trong khi tổng tư lệnh của họ mô tả tình hình là "một cuộc tập hợp lại có kế hoạch đến các vị trí có lợi".
Điểm tựa Sudzha - được đặt theo tên của thị trấn cùng tên và từ lâu được coi là con bài mặc cả quan trọng của Kiev với Moscow - đang bên bờ vực sụp đổ.
Lý lịch
Sau khi đợt tăng quân của Ukraine kết thúc vào tháng 9/2024, các cuộc giao tranh bước vào giai đoạn kéo dài. AFU dần mất đi chỗ đứng ở khu vực Kursk, chuyển sang phòng thủ, trong khi thỉnh thoảng vẫn cố gắng mở rộng khu vực này.
Đối với quân đội Nga, vào cuối năm 2024, Sudzha vẫn là mối quan tâm thứ yếu, trọng tâm chính của Moscow vẫn là mặt trận Donbass.
Đến tháng 1/2025, giao tranh quanh Sudzha mới trở nên căng thẳng hơn. Các lực lượng Ukraine đã cố gắng củng cố các vị trí của họ, nhưng quân đội Nga đã áp dụng một chiến lược được rèn luyện kỹ lưỡng đã từng thấy ở Donbass: bao vây đối phương ở ba phía, cắt đứt các tuyến đường tiếp tế và buộc chúng sụp đổ thông qua sự tiêu hao.
Bước ngoặt đến vào giữa tháng 2/2025 khi các lực lượng Nga kiểm soát Sverdlikovo và vượt qua sông Loknya, tiếp cận được tuyến đường tiếp tế chính của AFU từ Sumy đến Kursk.
Sau khi chiếm được Sverdlikovo, tình hình của lực lượng Ukraine xấu đi rõ rệt. Các báo cáo của đối phương chỉ ra sự vượt trội đáng kể của quân đội Nga.
Cuộc tấn công Sudzha
Giai đoạn hoạt động tích cực của chiến dịch bắt đầu vào ngày 7/3. Quân đội Nga tấn công các tuyến tiếp tế và các cửa khẩu chính của Ukraine trong khi mở các cuộc tấn công đa hướng.
Trong một động thái táo bạo, Moscow thậm chí đã tiến hành một cuộc đột kích về phía biên giới ở phía nam, cắt đứt một tuyến đường tiếp tế thứ cấp đến Sudzha. Mặc dù sau đó quân lính đã rút lui khỏi một số vị trí tiền phương, cuộc tấn công đã gây ra sự gián đoạn nghiêm trọng cho hậu cần của đối phương.
Không giống như các trận chiến kéo dài ở Donbass, tập trung vào sự tiêu hao và tiến quân dần dần, chiến dịch Sudzha ưu tiên tốc độ, bất ngờ và phá hủy có hệ thống các mạng lưới cung cấp của Ukraine.
Cách tiếp cận này lên đến đỉnh điểm trong "chiến dịch đường ống" nổi tiếng hiện nay vào ngày 8/3, trong đó một trung đoàn Nga gồm 800 người đã phá vỡ nghiêm trọng chuỗi hậu cần của AFU. Đến cuối ngày, các lực lượng Nga đã giành được quyền kiểm soát các khu vực công nghiệp quan trọng ở phía bắc và phía đông Sudzha.
Lực lượng Ukraine đã cố gắng rút lui về Sudzha với hy vọng ổn định các tuyến phòng thủ và kéo dài trận chiến thành một cuộc giao tranh kéo dài. Tuy nhiên, đến ngày 10/3, sự sụp đổ của họ đã rõ ràng.
Các đơn vị bắt đầu rút lui hỗn loạn, một số chạy trốn về phía biên giới và bỏ lại thiết bị của họ. Đến ngày 12/3, lực lượng Nga đã kiểm soát được khu công nghiệp, vùng ngoại ô và trung tâm hành chính của Sudzha.
Mặc dù bản đồ này vẫn mô tả các khu vực nằm dưới sự kiểm soát của AFU, nhưng trên thực tế, chúng đã trở thành một "khu vực xám" - có khả năng sẽ sụp đổ trong vòng vài ngày hoặc thậm chí vài giờ.
Tiếp theo là gì?
Câu hỏi cấp bách hiện nay là liệu quân đội Nga có tiếp tục tiến xa hơn Sudzha vào sâu hơn lãnh thổ Ukraine hay không.
Quỹ đạo các hoạt động của Nga phụ thuộc vào kết quả của các cuộc đàm phán ngoại giao đang diễn ra. Nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump đạt được một thỏa thuận hòa bình lâu dài, rất có thể lực lượng Nga sẽ dừng tiến quân tại Sudzha, vì Moscow không có tham vọng lãnh thổ nào ngoài khu vực Kursk.
Tuy nhiên, nếu tình hình thù địch leo thang thành một giai đoạn rộng hơn, quân đội Nga có thể chuyển trọng tâm sang đánh bại hoàn toàn quân đội Ukraine và giải thể chính quyền Kiev hiện tại.
Những tuần tới sẽ mang tính quyết định. Hoặc là Ukraine đầu hàng dưới áp lực của Mỹ, hoặc cuộc xung đột sẽ leo thang sang giai đoạn tiếp theo.
