>>> Từng bước biến trẻ thành người tự giác
Chắc hẳn nhiều phụ huynh sẽ tự nhủ, chuyện dạy trẻ những việc như đánh răng, rửa mặt, xếp quần áo, giữ bàn học gọn gàng... là nhỏ, dạy qua vài lượt là trẻ phải nhớ, rồi con sẽ tự giác mà làm.
Điều này đúng, nhưng chưa đủ vì trước hết, có những bé nhạy bén, tiếp thu nhanh nhưng cũng có trẻ chậm chạp, rề rà hay vô tư, dạy trước quên sau. Dù sao, việc dạy trẻ cũng phải mang tính thường xuyên, từng bước một và luôn luôn cần động viên, nhắc nhở.
Cô giáo Nguyễn Thu Hằng (Trường Tiểu học Ngọc Khánh, Hà Nội) cho biết, thông thường, để dạy trẻ, nhiều phụ huynh dùng cách nói là con phải ngoan, con phải biết tự đi đánh răng mỗi buổi sáng, tự lấy quần áo ra mặc, buổi tối phải tự biết lấy vở ra chép bài không thì mẹ sẽ phạt.
Điều đó chỉ đúng với suy nghĩ logic của người lớn, chứ không đúng với sự nhận thức và tư duy của một trẻ. Con có thể làm nhưng thường chỉ thực hiện khi bố mẹ nhắc nhở nhiều lần hay dưới sự giám sát của người lớn hoặc sau rất nhiều cái... roi. Nói cách khác, yêu cầu thì hoàn tất nhưng ý thức tự giác vẫn là con số 0, thậm chí còn hình thành tính chống đối, không bắt buộc thì sẽ không làm.
Tự giác luôn là mong mỏi của cha mẹ với con cái, nhất là vào mỗi sáng, chỉ cần con tự thức dậy đúng giờ đã khiến người lớn “nhẹ nhõm” hơn mà không cần quát tháo. Cô Nguyễn Thu Hằng gợi ý những bí quyết giúp bố mẹ không phải đánh thức con dậy bằng những tiếng ồn ào la mắng mà con vẫn tự giác bật dậy đúng giờ.
Cho trẻ ngủ đủ giấc
Bản thân trẻ sẽ không ngủ nướng nếu trẻ được ngủ đủ giấc. Vì vậy, bố mẹ cần tạo thói quen tốt cho con bằng việc cho con đi ngủ đúng giờ. Đây là điều kiện tiên quyết để các mẹ có thể đánh thức bé dậy sớm vào mỗi buổi sáng.
Nếu bé được ngủ đủ giấc, ngon, sâu vào đêm hôm trước sẽ giúp các tế bào thần kinh được làm mới, tái tạo và não bộ của trẻ hoạt động tốt vì thế trẻ cũng dễ thức dậy sớm vào sáng hôm sau. Ngược lại, trẻ đi ngủ muộn sẽ dễ trở nên ì ạch, thích ngủ nướng hơn vào buổi sáng.
Trước khi đi ngủ, trẻ có thể dành một khoảng thời gian đi bộ, tập các bài thể dục nhẹ như yoga để có thể thư thái hơn, giấc ngủ sâu hơn.
 |
| Ảnh minh họa ITN. |
Nhờ đồng hồ báo thức
Hãy chọn cho bé chiếc đồng hồ báo thức có hình dáng các con vật, nhân vật hoạt hình mà trẻ yêu thích. Chắc chắn bé sẽ háo hức muốn thức dậy đúng giờ đã cài báo thức để nghe tiếng kêu của chiếc đồng hồ vào mỗi buổi sáng.
Đồng thời, các mẹ nên đặt tiếng báo thức là tiếng gáy “ò ó o...” để thu hút bé dậy vào mỗi sáng, bên cạnh việc kể chuyện vì sao chú gà trống thường gáy vào mỗi buổi sáng để bé hiểu và dễ dậy hơn.
Sau khi làm quen với tiếng chuông, bố mẹ hướng dẫn con cách bật nhanh ra khỏi giường sau khi tắt chuông. Đồng thời với hành động này, bố mẹ có thể hướng dẫn con mở cửa sổ để phòng thông thoáng, có ánh sáng, đi tất, mặc áo nếu trời lạnh. Ghi nhớ các việc và vận động sẽ giúp con tỉnh táo hơn.
Để con không bị ghế, giường mê hoặc, kéo lại sau khi đã tắt chuông báo thức… bố mẹ hãy kéo con vào các hoạt động để tạo các động tác liên tục như cùng con dọn đồ, rửa bát, chuẩn bị đồ đi học, làm đồ ăn sáng… Việc này còn giúp trẻ tự giác làm việc nhà hơn.
Sắp xếp khoa học
Mỗi khi rời khỏi nhà, con thường loay hoay tìm áo khoác, giày hay túi xách bởi chúng vứt mỗi thứ một nơi. Một kệ đựng đồ chuyên dụng để đặt tất cả vật dụng thường xuyên mang ra đường sẽ giúp tiết kiệm thời gian trong việc tìm đồ.
Phụ huynh có thể tận dụng khoảng trống gần cửa ra vào để thiết kế kệ đựng đồ. Kệ sẽ dùng để treo áo khoác, treo chìa khóa, túi xách, kính râm, sạc điện thoại và cất giày dép. Hãy hướng dẫn trẻ đặt những món đồ thường xuyên mang theo lên kệ để có thể nhanh chóng chuẩn bị trước khi ra ngoài.
Bên cạnh đó, cha mẹ cần dạy trẻ cách chuẩn bị đồ từ hôm trước. Ví dụ quần áo, phụ kiện, cần được treo sẵn từ tối hôm trước để tiết kiệm thời gian cho ngày hôm sau. Đây cũng là cách rèn trẻ tính tự giác khi chuẩn bị đồ đạc của mình.
Ngoài ra, phụ huynh nên tránh tặng những món quà đắt tiền, giá trị cao hơn nỗ lực của trẻ vì về lâu dài, các em có thể nảy sinh hành động đòi hỏi hoặc trả giá để làm việc đúng giờ.
Lập kế hoạch và hoàn thành mục tiêu
Để khắc phục tình trạng lề mề, không đúng giờ ở trẻ, nhà trường cần hướng dẫn các em về tầm quan trọng của việc đúng giờ trong cuộc sống. Đồng thời, hướng dẫn các em về những kỹ năng sống như duy trì, nuôi dưỡng các mối quan hệ, tạo ấn tượng giao tiếp trong việc đúng giờ.
Trẻ cũng cần biết thiết lập kế hoạch và hoàn thành các mục tiêu, tập thói quen giờ nào việc nấy.
Khen thưởng phù hợp
Việc trẻ có ý thức đúng giờ khiến con tự giác hơn trong các mục tiêu khác. Vì thế, khi trẻ hoàn thành bài tập về nhà đúng giờ, đi học đúng giờ sau nhiều lần đi trễ, hãy thưởng cho con đúng cách.
Tùy thuộc vào điều kiện gia đình, phần thưởng có thể là món ăn ngon, món quà nhỏ, tiền mặt hoặc chuyến đi dã ngoại. Món quà nên đánh vào sở thích của trẻ để tiếp thêm động lực và giúp trẻ nhận thấy ích lợi của việc đúng giờ.
Duy trì thói quen tập thể dục hàng ngày
Bố mẹ nên hạn chế thời gian bé tiếp xúc với tivi, điện thoại, máy tính bảng không quá 1 - 2 giờ/ngày. Thay vào đó, phụ huynh có thể cho con em tham gia các bộ môn thể dục thể thao phù hợp như: Đá bóng, bóng rổ, cầu lông, đạp xe, đá cầu… Và một bộ môn rất phù hợp khi thời tiết đang bước vào giai đoạn nắng nóng đó là bơi lội.
Ngoài ra, mùi thơm tuyệt vời của các món ăn ngon vào bữa sáng là cách đánh thức nhẹ nhàng để bé bật dậy khỏi giường. Các mẹ nên ưu tiên những món ăn mà bé yêu thích để chế biến vào buổi sáng. Nhờ đó, con cũng sẽ tự giác hơn vào các buổi sáng trước khi đến trường mà không cần thúc giục.
