Bình dân học vụ thời công nghệ số

Học chữ mọi lúc mọi nơi

“Có bà con nói chuyện như trình độ lớp 5, nhưng khi cầm bút lại viết chưa được mặt chữ lớp 1”. Câu chuyện ấy không hiếm ở các thôn bản vùng cao Quảng Ngãi, nơi nhiều người dân đã từng biết chữ, nhưng do ít sử dụng nên bị tái mù.

Từ thực tế đó, ngành Giáo dục Quảng Ngãi quyết định làm mới chương trình xóa mù chữ bằng cách tiếp cận linh hoạt hơn qua các bài giảng số sinh động và hấp dẫn.

Chia sẻ của bà Huỳnh Thị Thu Vân, Trưởng phòng Mầm non - Tiểu học (Sở GD&ĐT Quảng Ngãi), thành viên Tổ biên soạn chương trình Bình dân học vụ: “Chúng tôi muốn người dân có thể học mọi lúc, mọi nơi dù đang ở nhà hay lên nương rẫy. Vì vậy, mỗi bài giảng chỉ dài khoảng 5 phút, có hình ảnh và âm thanh sống động, dễ tiếp thu. Các video này vừa giúp người học ghi nhớ lâu hơn, vừa khiến việc học chữ trở nên nhẹ nhàng và thú vị hơn”.

Điểm đặc biệt của chương trình là được thiết kế phù hợp với từng trình độ, theo đúng lộ trình xóa mù chữ từ lớp 1 đến lớp 5. Tổ biên soạn gồm hơn 10 thành viên đã hoàn thiện, đăng tải hơn 100 video bài giảng và tiếp tục cập nhật theo từng năm học.

Tất cả bài giảng đều được biên soạn kỹ lưỡng, có kịch bản rõ ràng, áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo và kỹ thuật dựng phim để tạo ra sản phẩm chất lượng, dễ hiểu cho người học là đồng bào dân tộc thiểu số.

Trực tiếp tham gia thiết kế bài giảng, bà Trần Thị Thu Thủy, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ (Kon Tum, Quảng Ngãi) cho hay: “Các bài học được xây dựng dựa trên nội dung lớp học xóa mù, nhưng đưa vào đó nhiều hình ảnh thực tế sinh động hơn. Nhờ đó, người học dễ hình dung và ghi nhớ. Đặc biệt, các điểm trường, nhà văn hóa, nhà rông đều có tivi nên rất thuận tiện để bà con ôn luyện, hoặc để các tình nguyện viên hỗ trợ học chữ tại chỗ”.

Không dừng lại ở việc dạy chữ, chương trình còn lồng ghép thêm nội dung về chuyển đổi số cho người dân. Gần 40 bài giảng đang được hoàn thiện, với các chủ đề thiết thực như: Hướng dẫn thanh toán hóa đơn không dùng tiền mặt, khám bệnh từ xa, canh tác thời nông nghiệp 4.0… Qua đó giúp người dân vừa học chữ, vừa biết cách sử dụng công nghệ để thích ứng với cuộc sống hiện đại.

Học sinh tình nguyện chung tay xoá mù chữ cùng bà con

Để mở rộng hiệu quả chương trình, Sở GD&ĐT Quảng Ngãi phối hợp với Tỉnh đoàn kêu gọi học sinh THPT tham gia hoạt động tình nguyện mùa hè xanh, hỗ trợ người thân, bà con học chữ tại địa phương mình sinh sống.

Theo bà Vân, sự tham gia của học sinh không chỉ giúp giảm tải cho giáo viên mà còn là cơ hội để các em rèn luyện trách nhiệm và tình cảm gắn bó với cộng đồng. Tuy nhiên, để chương trình đi vào chiều sâu, cần sự chung tay của chính quyền, cộng đồng và người dân.

“Không thể chỉ làm ra video hay app mà để đó. Quan trọng là phải tạo được thói quen học, có người hỗ trợ, nhắc nhở, khuyến khích bà con. Vì vậy, chúng tôi phải khảo sát kỹ trình độ tiếng phổ thông để có cách tiếp cận phù hợp; bởi có người nghe hiểu tốt nhưng viết chưa thành thạo. Vì vậy, sự vào cuộc của cả bản làng, chính quyền, giáo viên và tình nguyện viên là vô cùng cần thiết”, bà Vân nhấn mạnh.

Mỗi bài giảng số, mỗi lần xem lại bài cũ ở nhà rông, mỗi buổi học chữ giữa rẫy… đang từng bước góp phần nâng cao dân trí cho người dân vùng khó. Bình dân học vụ tưởng chừng là câu chuyện của quá khứ nay được khoác lên mình một diện mạo mới, gắn với công nghệ, gắn với cộng đồng và sự sẻ chia. Không chỉ học để biết chữ, người dân học để làm chủ cuộc sống một cách nhẹ nhàng, bền bỉ và đầy hy vọng.