Tại sao chúng ta không nhấn mạnh đến sự an toàn và thoải mái, mặc dù các hệ thống giao thông công cộng trên khắp thế giới vẫn là phương thức an toàn nhất để di chuyển? Thực tế, phương tiện giao thông công cộng tiếp tục thua cuộc trước ô tô gia đình vì sự hấp dẫn, đẳng cấp và tiện lợi. Chừng nào những cảm xúc đó vẫn tiếp tục thúc đẩy hành vi, thì vấn đề di chuyển sẽ không bao giờ được giải quyết.
Cựu thị trưởng Bogota (Mỹ) - ông Enrique Penalosa, đã nói: “Một quốc gia phát triển không phải là nơi người nghèo có ô tô, mà là nơi người giàu sử dụng phương tiện giao thông công cộng”. Các hệ thống vận tải công cộng phục vụ bình đẳng tất cả mọi người. Bởi, phương tiện này mang tính cộng đồng, tiết kiệm không gian và thúc đẩy nền kinh tế địa phương. Với trẻ em, những lợi ích thậm chí còn nhiều hơn.
Phát triển nhận thức
Giao thông công cộng hỗ trợ sự phát triển nhận thức của trẻ bằng cách tạo cơ hội để tương tác với môi trường. Trẻ có cơ hội phát triển dù đi bộ, lên máy bay hay nhìn ra ngoài cửa sổ khi ngồi trên phương tiện công cộng.
Nếu không có bất kỳ tương tác tích cực nào với môi trường, hầu hết trẻ không thể biết mình đang ở đâu hoặc làm cách nào để đến nơi chúng muốn. Sử dụng phương tiện công cộng có thể cung cấp “liều thuốc giải độc” mạnh nhất cho vấn đề này.
Lợi ích về sức khỏe
Các nhà nghiên cứu tại Trường Đại học British Columbia (Canada) phát hiện, những người sử dụng phương tiện công cộng có khả năng đáp ứng gấp 3 lần các yêu cầu hằng ngày về hoạt động thể chất của Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh (CDC). Điều này một phần là do hầu hết mọi người phải đi bộ gần nửa km đầu tiên và cuối cùng để đến hoặc rời khỏi phương tiện công cộng.
Thực tế, tại Mỹ, các vụ va chạm ô tô là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em dưới 13 tuổi. Mặt khác, theo thống kê, giao thông công cộng là phương tiện an toàn nhất. Hơn nữa, các nghiên cứu ở Anh cho thấy, trẻ em có nguy cơ bị ô nhiễm không khí ở mức độ nguy hiểm trong ô tô. Lý do là vì trẻ tiếp xúc với không khí độc hại trong không gian hạn chế. Trong khi đó, xe lửa có lượng khí thải carbon thấp hơn đáng kể. Khi các thành phố trên khắp thế giới cam kết mua xe chạy hoàn toàn bằng điện cho giao thông công cộng, đó là lựa chọn an toàn hơn ở một cấp độ khác.
Bên cạnh đó, ô tô không khuyến khích việc tập thể dục ở trẻ. Trong thời đại bùng phát tỷ lệ béo phì ở trẻ em, tất cả mọi người đều đang cố gắng để trẻ em di chuyển nhiều hơn. Trong khi đó, môi trường xây dựng lấy ô tô làm trung tâm khiến việc đi bộ và đạp xe trở nên khó chịu. Điều này khuyến khích việc lái xe nhiều hơn. Đồng thời, đây có lẽ cũng là lý do giải thích cho phần lớn các chuyến đi bằng ô tô là đến các điểm đến cách đó chưa đầy 3 km.
 |
Các thành viên trong gia đình có cơ hội gắn kết hơn khi ngồi trên phương tiện công cộng. |
Phát triển xã hội và kinh tế
Giao thông công cộng phù hợp với tất cả mọi người. Làm thế nào chúng ta có thể mong đợi để nuôi dạy những đứa con chu đáo, hiếu khách, khoan dung và gắn bó, nếu trẻ không bao giờ được tiếp xúc với những người có cuộc sống khác với chúng?
Ở mọi lứa tuổi, phương thức di chuyển có tác động to lớn đến nhận thức xã hội của chúng ta. Trẻ em đi xe buýt hoặc xe lửa biết thế giới xung quanh trông như thế nào, lắng nghe mọi âm thanh và cảm nhận nhiều điều. Điều đó cho phép chúng có cơ hội phát triển nhận thức xã hội nhạy bén hơn. Việc di chuyển bằng phương tiện công cộng cũng cho trẻ thấy các tương tác nhỏ khác nhau, từ cách chào người lạ, gật đầu lịch sự, tha thứ cho bản thân khi làm điều gì sai, lịch sự yêu cầu một chỗ ngồi trên chiếc xe buýt đông đúc, cho đến giải quyết những yếu tố khác. Tất cả đều xảy ra chủ yếu trên chiếc xe buýt.
Ý thức tự chủ
Ở nhiều quốc gia phương Tây phát triển, việc có được bằng lái xe là dấu hiệu rõ ràng nhất về quyền tự chủ và độc lập. Một phần là do không thiếu những vùng ngoại ô rộng lớn ở các quốc gia như Mỹ - nơi “không thể tiếp cận bằng mọi thứ trừ ô tô”.
Tuy nhiên, việc quá cảnh khi di chuyển bằng phương tiện công cộng sẽ mang lại cho trẻ cơ hội để phát triển ý thức độc lập từ khá sớm. Từ việc mua hoặc sử dụng vé/thẻ chuyển tuyến đến các trạm, trẻ có thể tăng ý thức tự chủ.
Khiến các thành viên gia đình thêm gắn bó
Mọi người trên khắp thế giới dành từ 1 - 3 giờ ngồi sau tay lái hằng ngày. Ở Mỹ, mức trung bình này là 46 phút một ngày. Ở Ấn Độ, con số này có thể gần như gấp đôi.
Lái xe có trách nhiệm được thể hiện bằng việc người điều khiển phương tiện không tương tác với bất kỳ ai hoặc dành thời gian cho con nhỏ. Tuy nhiên, cùng nhau sử dụng phương tiện công cộng sẽ tạo cho mọi người cơ hội trò chuyện. Khoảng thời gian này cũng có thể trở thành một trải nghiệm giáo dục cho trẻ. Cha mẹ có thể dạy trẻ về các tòa nhà, những hoạt động đô thị...
Một cảm giác về địa điểm
Phương tiện công cộng giúp xây dựng cảm giác về các địa điểm ở trẻ. Những đứa trẻ sử dụng phương tiện công cộng hoặc kết hợp với việc đi bộ hay đạp xe, có cảm giác tốt hơn về vị trí của chúng, cũng như nhận biết nơi này với nơi khác.
Những trẻ thường xuyên di chuyển bằng phương tiện công cộng sẽ có nhiều trải nghiệm về địa điểm hơn so với những bạn cùng lứa thường gò bó ở một chỗ. Môi trường xung quanh thường để lại dấu ấn lâu dài đối với trẻ và trở thành một phần bản sắc của họ khi trưởng thành.
