Nhiều sai phạm trong góp vốn, kết nạp thành viên HTX
UBND Quận 3 vừa ban hành 2 kết luận thanh tra liên ngành việc chấp hành các quy định pháp luật trong hoạt động tại 2 hợp tác xã thương mại (HTX TM) gồm HTX TM phường 8, HTX Đô Thành. Các HTX này đều có những sai phạm liên quan đến việc kết nạp thành viên mới, góp vốn vào Liên hiệp HTX Thương mại TPHCM (Saigon Co.op).
Kết quả thanh tra cho thấy, ngày 18/1/2020, HTX TM Phường 8 ký hợp đồng hợp tác đầu tư với Công ty Cổ phần Đầu tư phát triển Đô Thị Mới (Công ty Đô Thị Mới) với số tiền 240 tỷ đồng. Ngày 20/1/2020, Công ty Đô Thị Mới đã chuyển 240 tỷ đồng vào tài khoản của HTX TM phường 8. Cùng ngày, HTX TM phường 8 đã góp vốn lên Saigon Co.op với tổng số tiền là 242,5 tỷ từ nguồn hợp tác đầu tư với Công ty Đô Thị Mới và 6 thành viên mới gia nhập.
Tương tự, tại HTX TM Đô Thành, việc thực hiện kết nạp 6 thành viên mới cũng không xác minh rõ ràng mà chỉ thông qua giới thiệu, số tiền góp vốn vào HTX chỉ do một cá nhân đứng ra nộp. Mặc dù, 6 thành viên có ký hợp đồng với HTX nhưng thực tế không làm việc, không nhận lương và không đóng góp cho HTX, mức độ sử dụng sản phẩm dịch vụ của 6 thành viên này là bằng 0.
Thanh tra cũng chỉ rõ những khuất tất trong việc kết nạp thành viên và mục đích góp vốn vào HTX TM Đô Thành có nhiều dấu hiệu bất thường. Cụ thể, ngày 17/1/2020 HTX này đã ký hợp đồng hợp tác đầu tư với Công ty Đô thị mới với số tiền 240 tỷ đồng nhằm đáp ứng nguồn vốn cho nhu cầu hoạt động sản xuất kinh doanh đầu tư của HTX. Ngày 20/1/2020, Công ty Đô thị mới chuyển 240 tỷ đồng vào tài khoản của HTX TM Đô Thành. Cùng ngày, HTX TM Đô Thành đã chuyển số tiền trên vào Saigon Co.op.
Kết luận thanh tra khẳng định việc HTX TM Đô Thành, HTX TM phường 8 lấy vốn hợp tác đầu tư từ Công ty Đô thị mới (đơn vị không phải là thành viên của HTX) để đóng góp tăng vốn điều lệ vào Saigon Co.op là vi phạm quy định so với Luật HTX năm 2012.
“Việc HTX kết nạp thành viên mới không dựa vào nhu cầu việc làm và nhu cầu sử dụng sản phẩm dịch vụ thực tế của người muốn tham gia mà chỉ nhằm tăng vốn điều lệ để đóng góp vào Saigon Co.op là vi phạm theo quy định tại điểm b, khoản 1, điều 1 Luật HTX năm 2012”, kết luận thanh tra nêu.
Liên quan đến các sai phạm tại Saigon Co.op, UBND Quận 8 cũng vừa ban hành Kết luận thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật về HTX đối với HTX Tiêu dùng phường 14, Quận 8. Kết luận thanh tra đã chỉ ra việc đơn vị này góp vốn 283 tỷ đồng vào Saigon Co.op là bất thường.
Theo Kết luận thanh tra, tình hình hoạt động kinh doanh của HTX Tiêu dùng Phường 14 trong hai năm 2018 và 2019 có hiệu quả chưa cao, lợi nhuận sau thuế giảm (năm 2018 chỉ đạt gần 17 triệu đồng; năm 2019 giảm tiếp, chỉ đạt hơn 2,6 triệu đồng). Trong năm 2018 - 2019, đơn vị này cũng không góp vốn vào Saigon Co.op.
Tuy vậy, ngày 12/12/2019, 6 cá nhân gồm các ông, bà Trương Thị Tuyết Loan, Lê Thị Thảo Bạch, Trần Thị Ngọc Dung, Phạm Thị Mỹ Lan, Bùi Hữu Diệu và Lương Thị Thu Hằng đã cùng nộp đơn gia nhập thành viên HTX Tiêu dùng phường 14.
Đến ngày 20/1/2020, cả 6 thành viên này đã góp vốn vào HTX Tiêu dùng phường 14 với tổng số tiền hơn 3,6 tỷ đồng. Cùng ngày, HTX Tiêu dùng phường 14 đã chuyển toàn bộ số tiền trên đến tài khoản của Saigon Co.op với nội dung “…để góp vốn tăng vốn điều lệ của Liên hiệp HTX Thương mại TP”.
Cũng theo tài liệu thanh tra, ngày 17/1/2020, HTX Tiêu dùng phường 14 đã ký “Thỏa thuận về việc hợp tác góp vốn đầu tư” và “Biên bản xác nhận góp vốn” với Công ty TNHH MTV Anh Tú Thy (gọi là Công ty Anh Tú Thy) với tổng số tiền góp vốn là 280 tỷ đồng.
Ngày 20/1/2020, Công ty Anh Tú Thy đã chuyển 280 tỷ đồng vào tài khoản của HTX Tiêu dùng phường 14. Cùng ngày, số tiền này đã được chuyển tiếp đến tài khoản của Saigon Co.op với nội dung “…để góp vốn tăng vốn điều lệ của Liên hiệp HTX Thương mại TP”. Như vậy, HTX Tiêu dùng Phường 14 đã góp vốn vào Saigon Co.op tổng cộng hơn 283 tỷ đồng.
Các cá nhân “né” làm việc với đoàn thanh tra
Làm việc với đoàn thanh tra ngày 10/4/2021, HTX Tiêu dùng phường 14 cho biết hiện nay, số tiền góp vốn hơn 283 tỷ đồng vào Saigon Co.op của 6 thành viên mới kết nạp và Công ty Anh Tú Thy đã bị niêm phong từ tháng 1/2020. Đến nay, HTX Tiêu dùng phường 14 chưa nhận được lợi tức phát sinh từ khoản tiền này.
Kết luận thanh tra xác định HTX Tiêu dùng phường 14 huy động vốn của Công ty Anh Tú Thy không phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, mà nhằm đầu tư vốn vào Saigon Co.op. Công ty Anh Tú Thy không phải là HTX thành viên của Saigon Co.op, nhưng đã gián tiếp, thông qua HTX Tiêu dùng phường 14 để đầu tư vốn vào Saigon Co.op với số tiền 280 tỷ đồng.
Kết luận thanh tra cho rằng, việc góp vốn này là không bình thường nên đề nghị chuyển Cơ quan điều tra - Công an Quận 8, để điều tra, xử lý theo quy định.
Tương tự, kết quả Thanh tra của UBND quận 3 cũng xác định HTX TM Phường 8, HTX TM Đô Thành đã “Lợi dụng danh nghĩa HTX và tư cách là thành viên của Saigon Co.op để thực hiện một số hành vi vi phạm pháp luật như kết nạp thành viên mới, bầu bổ sung thành viên Hội đồng quản trị không đủ tiêu chuẩn, huy động vốn không nhằm phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
Đặc biệt, việc lấy vốn hợp tác đầu tư từ đơn vị không phải là thành viên của HTX để đóng góp tăng vốn điều lệ lên Saigon Co.op đã vi phạm nguyên tắc tổ chức hoạt động. Qua đó, giúp sức cho một số cá nhân và Công ty Đô thị mới góp vốn vào Saigon Co.op vi phạm pháp luật”.
Đáng chú ý, kết quả xác minh của Thanh tra Quận 3 chỉ rõ nhiều bất thường khi cho biết Công ty Đô thị mới có địa chỉ trụ sở chính tại số 18 Trần Hưng Đạo phường Lộc Thọ, TP Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa). Doanh nghiệp này có vốn điều lệ 150 tỷ đồng do ông Võ Thành Trung (SN: 1978, thường trú quận 5, TPHCM) làm Tổng Giám đốc.
Công ty Đô thị mới không chỉ có 2 hợp đồng hợp tác với HTX TM Đô Thành và HTX TM phường 8, 240 tỷ đồng mỗi hợp đồng, mà còn là đơn vị ký kết hợp đồng hợp tác (ngày 16/1/2020) với HTX Bến Nghé với số tiền đầu tư lên đến 280 tỷ đồng. Như vậy, tính tổng cả 3 hợp đồng góp vốn vào các HTX thì Công ty Đô thị mới đã góp tổng cộng 760 tỷ đồng và số tiền này đã được 3 HTX dùng để góp vốn vào Saigon Co.op sai quy định.
Để làm rõ những khuất tất và mục đích trong việc góp vốn vào các HTX thành viên trong thời gian ngắn, dồn tiền gia tăng vốn điều lệ cho Saigon Co.op, Đoàn Thanh tra Quận 3 và Quận 8 đã mời các công ty, cá nhân liên quan lên làm việc nhưng đều không nhận được sự hợp tác.
Nhiều cá nhân viện dẫn lý do đã làm đơn rút khỏi các HTX bị thanh tra chỉ rõ những bất thường, hoặc từ chối làm việc với lý do hiện tại Cơ quan An ninh điều tra - Công an TPHCM đang làm việc cùng nội dung của thanh tra.
