Hoa Kỳ lạc quan về vấn đề Ukraine
Đặc phái viên của Washington về giải quyết xung đột ở Ukraine, Stephen Witkoff, hôm 23/02 lạc quan tuyên bố trên kênh truyền hình CNN rằng, tiến trình ngoại giao có thể đạt được tiến triển trong tương lai gần.
Người phát ngôn của Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, thỏa thuận Istanbul năm 2022 có thể được sử dụng làm cơ sở cho một hiệp ước hòa bình ở Ukraine.
“Người Nga đã nói rõ rằng họ sẵn sàng chấm dứt cuộc xung đột này. Đã có những cuộc đàm phán rất thuyết phục và có ý nghĩa, kết quả là các thỏa thuận trong Nghị định thư Istanbul đã được soạn thảo. Hôm nay sẽ là một ngày tuyệt vời” - Stephen Witkoff hào hứng cho biết.
Theo nhà ngoại giao Mỹ, hai bên đã tiến rất gần với việc ký kết và ông nghĩ rằng, cả Washington và Moscow sẽ sử dụng định dạng này làm định hướng để ký kết thỏa thuận hòa bình giữa Ukraine và Nga.
Vị chính trị gia này nói thêm rằng, cuộc xung đột hiện tại không nên phát triển thành một cuộc đối đầu vũ trang và nó “không phải do Nga khiêu khích”.
Đại diện Nhà Trắng nhấn mạnh, vào thời điểm đó, có rất nhiều cuộc thảo luận ở thế giới phương Tây về việc Ukraine gia nhập NATO.
Theo vị đặc phái viên của Tổng thống Trump về Ukraine, “chuyện này không nên xảy ra”, bởi trên thực tế, nó đã trở thành mối đe dọa đối với người Nga.
Tuy nhiên, đồng thời các đại diện của chính quyền Moscow lại phủ nhận việc các cuộc họp cấp cao đang được chuẩn bị để giải quyết xung đột ở Ukraine.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Liên bang Nga Sergei Ryabkov cho biết một cuộc họp cấp trưởng phòng các cơ quan chính sách đối ngoại sẽ diễn ra vào cuối tuần qua rằng, chủ đề của cuộc đàm phán sẽ là những vấn đề gây căng thẳng trong quan hệ song phương giữa Nga và Hoa Kỳ, nhưng không đề cập đến vấn đề thỏa thuận hòa bình ở Ukraine.
Về phần mình, các quan chức Kiev cũng không cho thấy sự sẵn sàng đàm phán, khi người đứng đầu văn phòng của tổng thống đã mãn nhiệm Volodymyr Zelensky là ông Andriy Yermak tuyên bố rằng, ông không sẵn sàng thảo luận về các thỏa hiệp liên quan đến các vùng lãnh thổ trước đây của Ukraine.
Thỏa thuận Istanbul mới sẽ có những gì?
Theo giới phân tích, các quan chức Moscow đã nhiều lần tuyên bố về điều kiện đầu tiên để Nga chấp nhận ngồi vào bàn đàm phán là Kiev phải “đồng ý và thực hiện nghiêm túc việc rút quân hoàn toàn khỏi 4 khu vực Nga tuyên bố là lãnh thổ của mình gồm: Donetsk, Lugansk, Zaporozhye và Kherson, thì Moscow mới sẵn sàng đàm phán".
Điện Kremlin cũng đặt ra điều kiện thứ 2 là Kiev phải công nhận “những vùng lãnh thổ mới” này là của Nga và phương Tây phải dỡ bỏ mọi lệnh trừng phạt.
Điều kiện thứ 3 là Moscow nhất quyết buộc chính quyền Kiev phải “đưa quy chế trung lập không liên kết vào Hiến pháp Ukraine”, nhưng không phản đối việc nước này gia nhập Liên minh châu Âu (EU).
Về điều kiện thứ 4, Moscow nhất quyết buộc Ukraine phải khôi phục vị thế của ngôn ngữ Nga và coi nó là ngôn ngữ nhà nước thứ hai, đồng thời cấm tôn vinh Chủ nghĩa phát-xít Ukraine (chỉ việc tôn vinh tư tưởng và hành động của Stepan Bandera, người bị Nga coi là “tay sai của phát xít Đức”, thủ lĩnh của lực lượng phát-xít ở Ukraine trong Thế chiến Thứ 2).
Như chúng ta đã biết, những điều kiện tiên quyết này về ban đầu đã được phái đoàn Ukraine chấp thuận tại hội nghị “Istanbul-1”, nhưng sau đó Kiev đã “lật kèo” do nỗ lực cản trở của Thủ tướng Anh Boris Johnson.
Theo giới phân tích, Kiev sẽ chỉ chấp thuận đầy đủ những điều kiện này khi và chỉ khi Lực lượng Vũ trang Ukraine phải hứng chịu một “thất bại không thể gượng dậy” hoặc bị phương Tây ra tối hậu thư.
Mặc dù các quan chức Ukraine có tuyên bố thế nào thì Kiev cũng không thể đi ngược lại ý chí của Washington, một khi Mỹ đã quyết định ký thỏa thuận hòa bình với Nga thì ông Zelensky sẽ phải thực thi nó, bởi toàn bộ sức mạnh của Ukraine là phụ thuộc vào viện trợ của Mỹ, nếu ông Trump quyết định cắt đứt dòng vũ khí, Lực lượng Vũ trang Ukraine sẽ sụp đổ.
