Người vợ đầu tiên - Tiêu Hoa
Tiêu Hoa là mối tình đầu và cũng là người vợ gắn bó với Trương Nghệ Mưu trong suốt 10 năm cuộc đời ông. Trương Nghệ Mưu và Tiêu Hoa là bạn từ thời niên thiếu. Khi đó hai người cùng lên vùng nông thôn sinh sống theo chính sách cải cách ruộng đất của Trung Quốc. Trong 3 năm ở đây, Trương Nghệ Mưu và Tiêu Hoa đã nảy sinh tình cảm với nhau.
Câu chuyện tình yêu của họ được coi là "giai thoại" thời bấy giờ. Trương Nghệ Mưu từng viết một bức thư tình dài 40 trang để giành được trái tim người đẹp. Còn Tiêu Hoa cũng tâm sự bà thích sự đơn giản, thành thật và hâm mộ tài năng của Trương Nghệ Mưu. Sau khi kết thúc thời gian ở nông thôn, Tiêu Hoa và Trương Nghệ Mưu được điều đi hai tỉnh khác nhau. Mỗi khi được nghỉ, bà không hề ngại khó đi đến nơi Nghệ Mưu làm việc để giặt quần áo, nấu cơm cho ông ăn. Một người bạn của Tiêu Hoa cho biết, lúc đó cha của bà không thích con gái mình yêu Trương Nghệ Mưu nhưng Tiêu Hoa vẫn kiên quyết với sự lựa chọn của mình.
Năm 1978, trước khi Trương Nghệ Mưu theo học ở Học viện Điện ảnh Bắc Kinh, hai người chính thức kết hôn. Họ tổ chức đám cưới đơn giản nhưng ấm cúng bên gia đình và người thân. Tiêu Hoa luôn là chỗ dựa vững chắc cho Trương Nghệ Mưu trong thời gian ông học tập. Ông tốt nghiệp năm 1983 và trở thành một nhà quay phim. Sau đó, dưới sự khích lệ của vợ, ông thử sức với vai trò diễn viên trong bộ phim Lão Tỉnh. Vai diễn đã mang về cho ông giải thưởng Nam diễn viên xuất sắc trong lễ trao giải Tokyo quốc tế lần thứ 2 và lễ trao giải Kim Kê lần thứ 8.
Trương Nghệ Mưu và Tiêu Hoa bên cạnh con gái Trương Mạt.
Nhận ra tài năng của chồng, Tiêu Hoa đã đề nghị Trương Nghệ Mưu làm đạo diễn. Năm 1987, Trương Nghệ Mưu quay phim Cao lương đỏ. Bộ phim đã đoạt hơn 10 giải thưởng lớn nhỏ trong nước và quốc tế, khiến Trương Nghệ Mưu trở thành một trong những đạo diễn tài năng bậc nhất của điện ảnh Hoa ngữ. Tiêu Hoa tâm sự, bà không ngờ bộ phim mở ra sự nghiệp đạo diễn huy hoàng này của Trương Nghệ Mưu cũng là bộ phim đặt dấu chấm hết cho cuộc hôn nhân của hai người.
Trong thời gian quay Cao lương đỏ, Trương Nghệ Mưu đã nảy sinh tình cảm với diễn viên Củng Lợi. Sự việc được Tiêu Hoa phát hiện rất tình cờ. Trong một lần giặt quần áo, bà thấy một bức thư trong túi áo của chồng và lấy ra đọc. Câu đầu tiên trong lá thư viết: "Anh đi mang theo cả trái tim em". Tiêu Hoa rất bất ngờ, vội vàng nhìn xuống cuối thư và thấy chữ ký mang tên Củng Lợi. Với "vật chứng" rõ ràng như thế này, Trương Nghệ Mưu chỉ còn cách thừa nhận tất cả. Ông cũng thẳng thắn nói: "Tình cảm của anh giờ đã không thể như trước nữa rồi. Anh muốn ở bên cô ấy. Mọi người muốn nói anh như thế nào cũng được, đằng nào thì cũng phải sống vì hạnh phúc của bản thân mình. Hơn nữa, người khác nói gì không thành vấn đề, quan trọng là ý kiến của em thôi".
Tiêu Hoa chia sẻ bà nhớ mãi chuyện Củng Lợi gọi điện cho Trương Nghệ Mưu kể việc cô bị bạn trai đánh. Vị đạo diễn rất đau lòng và nghĩ rằng chính Tiêu Hoa là người "mách lẻo" cho bạn trai của Củng Lợi. Ông không tiếc lời mắng nhiếc và đổ oan cho bà, dù bà có giải thích như thế nào ông vẫn không tin. Tiêu Hoa vô cùng đau khổ, bà từng tâm sự: "Anh ấy nói cuộc gặp gỡ của chúng tôi năm ấy là một sai lầm. Điều này đã làm tôi tổn thương rất nhiều". Năm 1988, hai người chính thức "đường ai nấy đi".
Tiêu Hoa thừa nhận bà thất bại trong cuộc hôn nhân với Trương Nghệ Mưu.
Trong tự truyện viết năm 1992 của mình, Tiêu Hoa tâm sự về mối tình với Trương Nghệ Mưu: “Hình bóng của Trương Nghệ Mưu trong tâm trí tôi ngày một xa xôi. Trong lòng tôi vẫn mãi tồn tại hình ảnh một vùng đất linh thiêng chỉ thuộc về chúng tôi, cái thời mà anh ấy vẫn còn chân thật và đơn giản. Anh ấy đã vượt qua rất những khó khăn, gian lao mà nhiều người bình thường không làm được, nhưng cũng không thắng được tham vọng của mình. Cao lương đỏ tạo nên một đạo diễn thành công nhưng cũng hủy hoại một trái tim chân thành. Trong hai mươi mấy năm tôi và Trương Nghệ Mưu quen nhau, dường như tôi trở thành một nhân vật bi kịch, nhưng tôi tin rằng Trương Nghệ Mưu cũng vậy, thời gian sẽ chứng minh điều đó".
Hiện tại, Trương Nghệ Mưu và Tiêu Hoa đã bỏ qua ân oán xưa để trở thành bạn tốt. Trương Nghệ Mưu chia sẻ về mối quan hệ của hai người: "Chúng tôi không thể làm bạn đời, nhưng nguyện làm người thân".
Củng Lợi và mối tình kéo dài 8 năm
Năm 1987, Trương Nghệ Mưu quen Củng Lợi khi quay bộ phim đầu tay Cao lương đỏ. Hai người có cảm tình với nhau từ cái nhìn đầu tiên. Bất chấp việc Trương Nghệ Mưu đã có vợ con và bản thân có bạn trai, nàng "Mưu nữ lang" vẫn trao trọn tình cảm của mình cho ông. Đạo diễn họ Trương cũng yêu Củng Lợi đến mức bất chấp tất cả, sẵn sàng đánh đổi cả sự nghiệp lẫn danh tiếng. Khi vợ không đồng ý ly hôn, ông đã nói: "Nếu em không đồng ý thì anh chỉ còn cách rời khỏi đây, nếu sau này anh có sa cơ lỡ vận thì sẽ tự chịu".
Trương Nghệ Mưu ly hôn vợ, Củng Lợi chấp nhận việc bị gọi là kẻ thứ ba để đến với nhau.
Năm 1989, chuyện tình của Trương Nghệ Mưu và Củng Lợi mới được mọi người biết đến. Năm 1990, Củng Lợi khẳng định quyết tâm ở bên nhau của hai người trước giới truyền thông: “Đã đến lúc tôi không còn muốn đóng phim nữa, chỉ đợi về nhà chồng yên phận làm dâu thảo vợ hiền thôi”. Cô còn nói sẽ lấy đạo diễn họ Trương trước năm 35 tuổi và sẽ sinh cho ông 4 đứa con. Tuy nhiên suốt mấy năm sau đó cô không hề nhận được lời cầu hôn nào từ ông. Năm 1995, sau khi cùng hợp tác trong phim Hội Tam Hoàng Thượng Hải, hai người chia tay, kết thúc 8 năm bên nhau.
Củng Lợi nhiều lần đề cập đến chuyện làm đám cưới với Trương Nghệ Mưu, nhưng ông đều né tránh. Khi quay Hội tam hoàng Thượng Hải, anh trai của Củng Lợi cũng đã bàn với Trương Nghệ Mưu về chuyện này, nhưng ông chỉ trả lời: “Kết hôn không phải chỉ là một tờ giấy hay sao? Vì sao mọi người phải coi trọng nó như vậy”. Điều này đã làm Củng Lợi tổn thương sâu sắc. Năm 2011, trong cuốn tự truyện của mình, đạo diễn chia sẻ ông và Củng Lợi chia tay là do bị một người bạn gây nên. Anh này ngoài mặt thì an ủi, song lại đặt điều nói Củng Lợi hẹn hò với người đàn ông khác. Trương Nghệ Mưu rất đau khổ nhưng không hỏi thẳng Củng Lợi mà lại chần chừ chuyện kết hôn và dần rời xa cô. Một lý do khác là vì con gái Trương Mạt không ủng hộ mối quan hệ giữa cha và Củng Lợi: "Vì Củng Lợi, tuổi thơ của tôi mới thiếu đi niềm vui bình dị như những đứa trẻ khác. Sau này, cha tôi sống với ai cũng được, nhưng không thể sống cùng Củng Lợi" - cô chia sẻ trong cuốn sách của mình.
Trương Mạt trong sự kiện gần đây đã tha thứ cho Củng Lợi, xóa bỏ "ân oán" ngày xưa.
Năm 2014, Củng Lợi "tái hợp" với Trương Nghệ Mưu trong bộ phim Quay về do ông làm đạo diễn. Trương Nghệ Mưu nói: "Chúng tôi giống như tri kỷ, anh em tốt". Củng Lợi cũng đáp lại: "Trương Nghệ Mưu là người đã đưa tôi đến đỉnh cao sự nghiệp".
>> Xem thêm hình ảnh của Trương Nghệ Mưu và "Mưu nữ lang" Củng Lợi
Trần Đình - người vợ hiện tại kém 31 tuổi
Sau khi chia tay Củng Lợi, Trương Nghệ Mưu giấu kín mọi thông tin đời tư của mình. Tuy nhiên năm 2013, trên mạng bất ngờ xuất hiện hình ảnh ông tay trong tay với người vợ trẻ Trần Đình cùng thông tin họ đã có với nhau tới 3 người con. Vì vi phạm chính sách kế hoạch hóa gia đình nên Trương Nghệ Mưu bị phạt 7,5 triệu NDT (hơn 24 tỷ đồng). Chuyện này ầm ĩ suốt một thời gian dài và ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín của đạo diễn họ Trương.
Một người bạn thân của Trần Đình cho biết, từ năm 17 tuổi cô đã rất hâm mộ Trương Nghệ Mưu. Cô gặp ông trong một lần tuyển diễn viên cho bộ phim Cha mẹ tôi vào năm 1998. Khi ấy, cô là một diễn viên múa của Đoàn nghệ thuật Vô Tích. Hai người bắt đầu hẹn hò vào năm 1999 (4 năm sau khi Trương Nghệ Mưu chia tay Củng Lợi). Sau khi sinh con đầu lòng năm 2001, cô nghỉ làm, ở nhà chăm sóc gia đình. Trương Nghệ Mưu chia sẻ ông không nói về việc lấy vợ sinh con vì sợ sẽ có người phá hoại chuyện tình cảm của mình. Đến năm 2011, hai người mới đăng ký kết hôn.
Trần Đình rất hay khoe ảnh gia đình hạnh phúc trên Weibo.
Năm nay, Trương Nghệ Mưu đã 66 tuổi, Trần Đình mới 35. Họ là một trong những cặp đôi có cách biệt tuổi tác lớn nhất trong làng giải trí Hoa ngữ.
