Trước khi Taliban bị lật đổ năm 2001, phụ nữ hầu như không có quyền nào dưới sự cai trị của Taliban. Hầu hết họ buộc phải nghỉ việc ở nhà, không được tiếp cận với giáo dục và chăm sóc sức khỏe, phải chịu đựng tỷ lệ mù chữ và dễ bị tử vong khi sinh nở.
Hôm qua, phát ngôn viên Zabihullah Mujahid của Taliban cho biết tại cuộc họp báo rằng họ đang làm việc để thành lập chính phủ và “sẽ không ai bị tổn hại”. Phát ngôn viên này cho biết mục đích của Taliban là đảm bảo “Afghanistan không còn là chiến trường xung đột”.
“Chúng tôi đã ân xá cho tất cả những người chống lại chúng tôi. Sự hận thù đã kết thúc. Chúng tôi không muốn có bất kỳ vấn đề gì với cộng đồng quốc tế”.
Vài giờ sau cuộc họp báo của Taliban, cố vấn an ninh quốc gia Nhà trắng Jake Sullivan cho biết Mỹ sẽ không nghe lời nhóm này nhưng sẽ theo dõi các hành động của họ khi nói đến nhân quyền.
“Đây không phải là về sự tin tưởng. Đây là về vấn đề xác minh” – ông Sullivan nói tại Nhà trắng – “Chúng ta sẽ xem Taliban rốt cuộc sẽ làm gì trong những ngày và tuần tới”.
Trong khi đó, các thông dịch viên, tài xế và những người khác từng giúp các lực lượng Mỹ và NATO lo ngại Taliban sẽ “tàn sát họ”, coi họ là những kẻ phản bội.
Nhiều người Afghanistan vẫn sợ hãi sự cai trị của Taliban đến mức họ vội vã lên máy bay sau khi nhóm này giành quyền kiểm soát Kabul.
Mujahid cho biết Taliban “cam kết bảo vệ quyền của phụ nữ theo hệ thống luật Sharia (Hồi giáo)” nhưng nhấn mạnh họ sẽ làm việc và học tập “trong khuôn khổ của chúng tôi”.
“Họ sẽ làm việc cùng chúng tôi. Chúng tôi muốn đảm bảo với cộng đồng quốc tế rằng sẽ không có sự phân biệt đối xử” – Mujahid nói.
Thành viên Enamullah Samangani của ủy ban văn hóa Taliban cho biết “Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan không muốn phụ nữ trở thành nạn nhân nữa.”.
Trước đây, chế độ Taliban được biết đến với việc áp dụng các quy định hà khắc một cách bạo lực. Ví dụ, phụ nữ xuất hiện ở nơi công cộng mà không có người thân là nam giới đi cùng có thể bị cưỡng hiếp, bắt cóc và ép buộc kết hôn. Phụ nữ từng bị hãm hiếp có thể bị xử tử.
Ông Sullivan cho biết Mỹ có các công cụ, bao gồm các biện pháp trừng phạt, lên án tầm quốc tế và cô lập… Những công cụ này có thể được triển khai nếu phụ nữ ở Afghanistan bị ngược đãi.
Hiện Mỹ đang làm việc với Taliban – lực lượng cho biết sẽ cung cấp đường đi an toàn cho người Mỹ và những người khác đến sân bay của Kabul khi họ muốn rời đi.
Chỉ huy Frank McKenzie của Bộ Chỉ huy Trung tâm Hoa Kỳ cho biết trong một tuyên bố rằng các kiểm soát viên không lưu và nhân viên mặt đất tại sân bay Kabul đang “nhanh chóng mở rộng quy mô hoạt động để đảm bảo luồng quân tiếp viện đến sân bay được thông suốt và sơ tán công dân Mỹ và đối tác”.
Ông cho biết đã nói với lãnh đạo Taliban ở Doha, Qatar rằng việc can thiệp vào việc sơ tán hoặc bất kỳ cuộc tấn công nào “sẽ gặp phải lực lượng áp đảo nhằm bảo vệ lực lượng của chúng tôi”.
Phát ngôn viên Mujahid nói rằng truyền thông tư nhân có thể duy trì sự độc lập, nhưng nhà báo “không nên làm việc chống lại các giá trị quốc gia”.
Hôm 15/8, Nhà trắng đã đóng băng các quỹ dự trữ của Afghanistan nhằm ngăn chặn Taliban tiếp cận tiền trong các các ngân hàng Mỹ - Hãng tin Washington Post cho biết.
