Để thu hút tuyển sinh, các Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên (GDNN-GDTX) trên địa bàn Nghệ An đã tích cực phối hợp với trường THCS trong phân luồng, hướng nghiệp song song với đảm bảo chất lượng dạy học, đào tạo.
Thời điểm khó khăn
Năm học 2025 - 2026, Trung tâm GDNN-GDTX Đô Lương được Sở GD&ĐT Nghệ An giao chỉ tiêu tuyển sinh 8 lớp 10 với 360 học sinh. Tuy nhiên, đến thời điểm này, số hồ sơ đăng ký xét tuyển chỉ mới đạt khoảng 4 lớp.
Nói về vấn đề tuyển sinh lớp 10 năm nay, ông Trịnh Văn Toàn - Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX Đô Lương cho hay, tình hình khó khăn đã được dự báo trước do số lượng học sinh lớp 9 giảm nhiều so với các năm trước. Trong khi đó, chỉ tiêu tuyển sinh vào lớp 10 các trường THPT công lập trên địa bàn được giữ nguyên. Điều này dẫn đến nguồn tuyển cơ học của đơn vị hạn hẹp lại.
Theo ông Trịnh Văn Toàn, những năm qua, trung tâm luôn chú trọng nâng cao chất lượng dạy học văn hóa cũng như liên kết đào tạo nghề cho học sinh. Nhờ đó, đã tạo dựng được uy tín trong học sinh và phụ huynh. Học sinh nếu không trúng tuyển vào trường THPT công lập trên địa bàn xã Đô Lương, cũng sẽ không đi học ở các trường THPT khác ở xa, mà đăng ký vào trung tâm GDTX. Số lượng và chất lượng tuyển sinh hàng năm cơ bản ổn định.
Cũng theo Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX Đô Lương, với khó khăn trong tuyển sinh năm nay và nếu không tuyển đủ chỉ tiêu sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động cũng như đời sống cán bộ giáo viên. Hiện đơn vị chỉ có 12 biên chế, bao gồm cả cán bộ quản lý lẫn giáo viên.
“Để đáp ứng nhu cầu dạy học, đơn vị phải hợp đồng hơn 20 giáo viên và trích từ các nguồn chi thường xuyên, học phí, tiền dạy thêm để chi trả. Tuy nhiên, từ năm 2025, thực hiện Thông tư 29/2024 của Bộ GD&ĐT, chúng tôi đã dừng dạy thêm, học thêm có thu tiền học sinh. Vì vậy, đơn vị phải vận dụng các nguồn khác để chi trả lương cho giáo viên hợp đồng”, ông Toàn nói.
Theo thống kê và dự báo của ngành GD&ĐT Nghệ An, trong năm học tới, số lượng học sinh lớp 9 tăng hơn 4.000 em và tiếp tục tăng vào các năm tiếp theo. Vì vậy, đại diện Trung tâm GDNN-GDTX Đô Lương cho hay, dù có tuyển đủ chỉ tiêu hay không thì đơn vị vẫn giữ ổn định đội ngũ giáo viên và cân đối các nguồn thu chi để đảm bảo chế độ cho giáo viên hợp đồng.
Họ đều là những người gắn bó lâu năm với trung tâm, có năng lực chuyên môn tốt, tâm huyết với nghề, với học sinh. Khó khăn năm nay chỉ mang tính thời điểm, vì vậy chúng tôi sẽ cố gắng khắc phục để vượt qua”, ông Toàn cho biết.
Trung tâm GDNN-GDTX Diễn Châu cũng là đơn vị ổn định tuyển sinh trong nhiều năm. Theo bà Võ Thị Hằng - Giám đốc trung tâm, những năm trước, trung tâm được giao 10 lớp - thuộc tốp cao của tỉnh, nhưng có thời điểm số lượng hồ sơ vượt quá chỉ tiêu. Trung tâm phải làm đề xuất với sở GD&ĐT bổ sung chỉ tiêu để đảm bảo quyền lợi, nhu cầu người học.
Năm nay, dự báo số lượng học sinh lớp 9 giảm nên kế hoạch tuyển sinh của trung tâm đề xuất và được phê duyệt giảm xuống còn 8 lớp 10 với 360 học sinh. Trong đó, số hồ sơ nguyện vọng 1 đã có hơn 160 em. Tuy nhiên, do một số trường THPT công lập lân cận được giữ nguyên hoặc tăng chỉ tiêu lớp 10, nên việc tuyển sinh của trung tâm chậm hơn so với các năm trước.
“Hiện trung tâm tiếp nhận rải rác hồ sơ những em không trúng tuyển trường THPT và đăng ký nguyện vọng 2 vào trung tâm. Đến nay, chúng tôi còn thiếu khoảng 20 học sinh và tiếp tục tuyển sinh cho đến khi đủ chỉ tiêu”, bà Võ Thị Hằng cho biết.
Chủ động kế hoạch phân luồng, tuyển sinh
Bùi Mạnh Cường (nguyên học sinh Trường THCS Tường Sơn) chính thức có mặt trong danh sách hơn 200 học sinh nhập học đợt 1 vào Trung tâm GDNN-GDTX Anh Sơn. Trước đó, nhận thấy học lực của mình khó có khả năng đỗ vào trường THPT công lập, nên nam sinh đã tự nguyện không thi tuyển sinh lớp 10, mà đăng ký nguyện vọng 1 vào trung tâm GDTX.
Nam sinh cho biết, em được giáo viên, nhà trường tư vấn và chủ động phân luồng phù hợp với năng lực, nguyện vọng bản thân. Quyết định này giúp em bớt áp lực ôn thi vào lớp 10 và cũng phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh gia đình.
Trung tâm GDNN-GDTX Anh Sơn năm nay được giao chỉ tiêu 5 lớp 10 với 225 học sinh. Trong đó, trung tâm xét tuyển nguyện vọng 1 với 80% chỉ tiêu, còn 20% dành cho xét tuyển nguyện vọng 2. Theo bà Nguyễn Thị Thu Hà - Phó Giám đốc trung tâm, việc chia tỷ lệ này giúp nhà trường chủ động kế hoạch tuyển sinh, đồng thời tính đến yếu tố chất lượng đầu vào.
Thực tế học sinh nguyện vọng 1 đều thuộc diện phân luồng, khả năng khó thi đỗ vào lớp 10 trường THPT công lập nên chủ động đăng ký vào trung tâm GDTX để “chắc suất trúng tuyển”. Cũng vì vậy, mặt bằng chất lượng đầu vào của các trung tâm nói chung khá thấp. Còn đối với những em không trúng tuyển nguyện vọng 1 vào trường THPT, mà xét tuyển nguyện vọng 2 vào trường, đã trải qua thời gian học tập, ôn thi đầy đủ nên chất lượng sẽ khá hơn.
Hiện nay, nếu so với chỉ tiêu, đơn vị đã tuyển đủ tỷ lệ nguyện vọng 1 và thừa khoảng 20 em. Tuy nhiên, những em này vẫn được đưa vào danh sách trúng tuyển để dự phòng trường hợp sau này bỏ học giữa chừng, hoặc có lựa chọn vào cơ sở đào tạo khác. Còn đối với nhóm chỉ tiêu nguyện vọng 2, trung tâm tiếp tục tuyển sinh.
Lãnh đạo trung tâm cũng thông tin, có một số địa bàn năm nay sẽ khó khăn trong tuyển sinh do số lượng học sinh lớp 9 giảm. Tuy nhiên, đối với Trung tâm GDNN-GDTX Anh Sơn, do những năm qua chất lượng giáo dục - đào tạo được nâng lên, sớm có kế hoạch và chủ động trong tuyển sinh đầu cấp nên không chịu nhiều tác động. Hiện, dù chưa hoàn thành tuyển sinh, nhưng đơn vị vẫn lạc quan tuyển đủ chỉ tiêu như kế hoạch.
Trung tâm GDNN-GDTX Tân Kỳ đã cơ bản tuyển đủ chỉ tiêu 3 lớp 10 năm học 2025 - 2026. Theo ông Nguyễn Hải Thương - Giám đốc, thời gian qua, trung tâm đã phối hợp chặt chẽ với các trường học trên địa bàn trong công tác phân luồng, định hướng học sinh sau THCS.
Nhận thức của học sinh và người dân cũng đã thay đổi, có hiểu biết đầy đủ hơn đối với học văn hóa và đào tạo nghề. Phần lớn học sinh, phụ huynh có nhu cầu cho con em học hết chương trình THPT rồi mới đi làm, kiếm tiền. Trong khi đó, việc đăng ký vào trung tâm GDNN-GDTX với mức học phí rẻ, gần nhà sẽ phù hợp với hoàn cảnh của học sinh, nhất là con em đồng bào dân tộc thiểu số.
Thông tin từ Sở GD&ĐT Nghệ An, từ ngày 1/7, cùng với việc thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, các Trung tâm GDNN-GDTX trên địa bàn tỉnh cũng chính thức chuyển giao về sở quản lý. Để tăng hiệu quả hoạt động, tránh chồng chéo chức năng nhiệm vụ, Sở GD&ĐT Nghệ An đang xây dựng kế hoạch sắp xếp các trung tâm GDNN-GDTX.
Theo đó, dự kiến bộ phận giáo dục nghề nghiệp sẽ được chuyển giao đến các trường trung cấp nghề và thực hiện sáp nhập còn lại 10 trung tâm GDTX trên toàn tỉnh. Việc sắp xếp lại cũng giúp các đơn vị thuận lợi trong tuyển sinh, giải quyết khó khăn về thiếu giáo viên và tập trung đầu tư cơ sở vật chất.
