Rất khó xác định hình dạng của vũ trụ, khó hơn so với nhiều người vẫn nghĩ. Cho đến nay, dữ liệu quan sát được và các mô hình vũ trụ học gợi ý rằng vũ trụ dường như là phẳng. Tuy nhiên, những nghiên cứu mới chỉ ra một tình huống khác.
Trên cơ sở dữ liệu do vệ tinh Planck của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) thu thập, các nhà thiên văn học nhận định rằng, vũ trụ dường như có hình cầu. Vũ trụ cong và khép kín, giống như một quả cầu được bơm hơi. Điều đó có nghĩa là nếu gửi đi một chùm tia photon, thì sau một thời gian, nó sẽ quay trở lại chỗ xuất phát ban đầu.
Nếu phát hiện này được khẳng định, thì nó sẽ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với các nhà khoa học.
Theo nhóm nghiên cứu quốc tế do nhà khoa học nữ Eleonora Di Valetino (Trường ĐH Manchester, Anh), phát hiện này là biểu hiện của khủng hoảng vũ trụ học, đòi hỏi “đánh giá lại mô hình vũ trụ học một cách quyết liệt”.
“Chìa khóa” để giải mã bí mật tính chất cong của vũ trụ là phương pháp thấu kính hấp dẫn - hiệu ứng do Einstein tiên đoán. Phương pháp này dựa trên hiện tượng là trường hấp dẫn bẻ cong đường đi của ánh sáng, tương tự như thấu kính.
Trường hấp dẫn còn có thể bẻ cong bức xạ nền vi ba (bức xạ tàn dư vũ trụ), tức là bức xạ phát vào không gian ngay sau khi xảy ra Vụ nổ lớn.
Phân tích các dữ liệu của vệ tinh Planck cho thấy, sự cong bức xạ nền vi ba lớn hơn so với dự đoán. Sự khác thường này được gọi là dị thường Alene và các nhà vật lý vẫn chưa tìm được lời giải thích cho hiện tượng này.
“Vũ trụ khép kín có thể cho giải thích về hiệu ứng này; còn phổ bức xạ nền vi ba do vệ tinh Planck thu thập cho thấy độ cong dương với mức tin cậy trên 99%” - bà Eleonora Di Valentino cho biết.
Tuy nhiên, vấn đề ở chỗ tất cả các mô hình vũ trụ hiện hành đều cho rằng vũ trụ là phẳng. Điều tương tự cũng xảy ra với hằng số Hubble, tức là tốc độ giãn nở vũ trụ. Không có hai kết quả phép đo hằng số Hubble giống hệt nhau. Lý do: Sự cong vũ trụ gây khó khăn.
