Không trở lại
Vào chiều 17/12/1967, một nhóm 5 người đến bãi biển Cheviot gần Portsea, bang Victoria, Australia, đi dạo dưới những tia nắng mặt trời ấm áp. Bước ra từ sau một mỏm đá trên đụn cát, Harold Holt xuất hiện trong một chiếc quần bơi màu xanh. Marjorie Gillespie và con gái của bà, Vyner xuống nước và nhận thấy những con sóng cao chưa từng thấy. “Tôi biết bãi biển này như lòng bàn tay của mình”, Harold Holt trả lời khi nhận được lời cảnh báo và bắt đầu xuống nước bơi ra xa.
Martin Simpson, bạn trai của Vyner, bơi theo sau nhưng rồi dừng lại khi bị hụt chân khi sóng đánh vào. “Có một dòng chảy ngầm khá mạnh ở đây”, anh nói. Người đàn ông thứ ba trong nhóm, Alan Stewart, nói với những người khác. “Nếu ông Harold Holt bơi được như vậy, tôi còn làm tốt hơn nữa”. Tuy nhiên, ông ta nhanh chóng dừng lại khi cảm thấy một đợt sóng dữ dội từ bờ dội ra xoáy quanh mình.
Marjorie Gillespie dõi mắt theo Holt khi ông bơi ra xa cho đến khi nước dường như sục sôi quanh ông và ông biến mất. Không thấy gì cả, họ bắt đầu hoảng hốt. Stewart chạy đi tìm người giúp và chỉ trong vài phút, ba thợ lặn mang bình hơi đến và lao xuống nước. Nhưng sóng dội ra từ bờ và dòng chảy quá mạnh làm cho nước bị đục không thể thấy gì bên dưới. Họ quay lại tránh những đợt sóng mạnh, leo lên một tảng đá, dò tìm vùng biển với ống nhòm, cho đến khi cảnh sát và đội tìm kiếm cứu nạn tới.
Trong vòng một giờ, các máy bay trực thăng quần thảo trên bờ biển và những thợ lặn, buộc chặt dây an toàn bước xuống vùng biển đang nổi sóng. Lúc mặt trời lặn, gần 200 người, bao gồm các toán cứu nạn của quân đội Australia, hải quân và lực lượng bảo vệ bờ biển nhanh chóng có mặt. Hoạt động tìm kiếm cứu nạn lớn nhất trong lịch sử diễn ra nhưng không có kết quả gì.
Australia dường như bị tê liệt vì những tin tức không ai ngờ tới: Thủ tướng Harold Holt ra đi ở tuổi 59.
Hai ngày sau đó, ông chính thức được công bố là đã chết và lãnh đạo đảng Quốc gia, John McEwen, lên thay chức thủ tướng. Vào ngày 22/12, một lễ tưởng niệm ông đã được tổ chức, có sự tham dự của nhiều nguyên thủ trên thế giới.
Những giả thuyết
Chẳng bao lâu, các thuyết âm mưu về sự mất tích này đã gây hoang mang ở Australia. Nhiều người cho rằng, làm thế nào mà một lãnh đạo đất nước đi chung với một nhóm chỉ ít người rồi biến mất ở bãi biển? Theo luật lúc đó, nếu không có thi thể thì không thể mở cuộc điều tra chính thức.
Mặc dù có một báo cáo được thực hiện bởi cảnh sát Victoria và liên bang được đưa ra với đầy đủ chi tiết, nhiều người vẫn không tin rằng Holt, một tay bơi cừ khôi, bị tai nạn đuối nước. Ngay sau khi Holt bơi ở eo biển Bass, suy đoán tập trung vào trạng thái tinh thần của ông ta lúc đó. Nhiều người đặt vấn đề, liệu áp lực chính trị do sự chống đối ngày càng tăng của người dân trong việc Australia tham chiến ở Việt Nam có khiến ông nghĩ quẩn dẫn đến tự tử. Người ta còn cho rằng, Holt đã có nhiều cuộc tình ngoài luồng nên giả chết để trốn đi cùng với nhân tình!?
15 năm sau cái chết của Holt, Ronald Titcombe, cựu sĩ quan hải quân Australia, đã khẳng định với tiểu thuyết gia người Anh Anthony Gray rằng, thủ tướng từng làm điệp viên cho chính phủ Trung Quốc từ đầu những năm 1930. Theo Titcombe phỏng đoán, Holt tin rằng Cơ quan Tình báo bí mật Australia đã theo dõi ông. Vào ngày cuối cùng được nhìn thấy, Holt bơi ra biển và được một tàu ngầm nhỏ của Trung Quốc đón. Tuy nhiên, giả thuyết này được đón nhận với rất nhiều lời chế giễu và bà Zara Holt đã bác bỏ một cách thẳng thừng.
Mãi cho đến năm 2005, cơ quan điều tra về những cái chết bất thường của bang Victoria mới mở cuộc điều tra về vụ mất tích của Holt. Nhân viên điều tra Graeme Johnstone cho rằng, Harold Holt bị đuối nước ở Cheviot Beach và xác của ông đã bị trôi xa ra biển hoặc bị cá mập ăn mất.
Bãi biển Cheviot từ lâu được xem là nơi vô cùng nguy hiểm - vô số xác tàu đắm đã được ghi nhận trong vùng lân cận trong nhiều thế kỷ - và khu vực này đã được khoanh vùng như một vị trí quân sự. Holt đã được cấp phép đặc biệt để ra vào bãi biển với bạn bè của mình. Mặc dù là một vận động viên bơi lội nhiều kinh nghiệm, ông cũng đã từng uống thuốc giảm đau vì chấn thương vai và chỉ sáu tháng trước đó đã suýt chết đuối cũng ở nơi này, khi lặn với ống thở cùng bạn bè.
Báo cáo của nhân viên điều tra không ngăn chặn hoàn toàn các thuyết âm mưu, nhưng nó đã hỗ trợ cho một kết luận đầu tiên được đưa ra bởi Lawrence Newell, thanh tra cảnh sát đã điều tra vụ án vào năm 1967, trong đó nguyên nhân cái chết của Holt khá đơn giản - quá tự tin và gặp một dòng nước nguy hiểm.
