Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03), Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra, đồng thời đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tối cao truy tố bị can Lâm Đình Hưng (Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn xuất nhập khẩu Hà Bắc) và 18 bị can khác về tội “Buôn lậu”.
Bên cạnh đó, cơ quan điều tra cũng đề nghị truy tố với bị can Chu Bá Toàn (Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma) và Hoàng Thanh Sơn (công chức đội nghiệp vụ Hải quan) về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo kết luận của cơ quan điều tra, từ năm 2014, Lê Đình Hưng cùng anh trai là Lâm Đình Hoài sử dụng giấy tờ của người thân thành lập nhiều công ty để vận chuyển thuê hàng hóa từ cửa khẩu Chi Ma (Lạng Sơn) về Ninh Hiệp.
Năm 2019, Hưng nhận lời với bị can Nguyễn Thị Ngân để vận chuyển, buôn lậu thuốc bắc từ Ái Điểm, Trung Quốc (giáp với cửa khẩu Chi Ma) về Lạng Sơn. 3 đối tượng đã thống nhất về việc tổ chức đường dây buôn lậu dược liệu thuốc bắc từ Trung Quốc về Việt Nam qua cửa khẩu Chi Ma.
Trong đó, Nguyễn Thị Ngân được giao nhiệm vụ mua gom hàng thuốc bắc và hoa quả khô từ Trung Quốc, sau đó đóng hàng và thuê xe vận chuyển về cửa khẩu.
Về phía mình, Hưng sử dụng các pháp nhân được thành lập trước đó để mở tờ khai hải quan với nội dung nhập khẩu hoa quả tẩm ướp, hoa cúc, hoa nhài, đỗ đen khô…
Trên thực tế, các bị can trộn lẫn dược liệu thuốc bắc vào các container, thùng hàng xe tải và qua mặt cơ quan chức năng để tuồn vào Việt Nam.
Kết luận điều tra nêu rõ, Hưng sử dụng thủ đoạn tráo container để nhập hàng lậu. Cụ thể, Hưng chuẩn bị sẵn một container có chứa hàng đúng với tờ khai hải quan, đặt sẵn trong bãi. Khi cơ quan hải quan kiểm tra, các bị can móc container này vào xe đầu kéo nên không phát hiện ra điều bất thường.
Sau khi kết thúc kiểm tra nhóm của Hưng lại tháo container trên ra và móc container có chứa thuốc bắc lẫn hoa quả khô vào xe đầu kéo để vận chuyển về kho. Tiếp đó, Hưng và Hoài sẽ căn cứ vào danh sách Ngân gửi về từ Trung Quốc rồi phân công người làm vận chuyển cho khách tại 22 tỉnh thành, trong đó chủ yếu là khách hàng tại Ninh Hiệp.
Kết quả điều tra xác định từ tháng 5-12/2019 các bị can đã thực hiện hành vi buôn lậu với số hàng bị thu giữ trong quá trình bắt quả tang và khám xét khẩn cấp là gần 145.000 kg thuốc bắc, có tổng giá trị định giá là 12 tỉ đồng.
Các bị can cũng đã vận chuyển 45 chuyến hàng với số lượng gần 5.000 tấn thuốc bắc buôn lậu từ Trung Quốc cho gần 300 khách hàng trên cả nước với tổng tiền cước vận chuyển là hơn 59 tỉ.
Kết luận điều tra cũng chỉ rõ, bị can Chu Bá Toàn được giao phụ trách công tác chống buôn lậu, chỉ đạo thực hiện quy trình thủ tục hải quan đối với các loại hàng hóa xuất, nhập khẩu tại cửa khẩu Chi Ma.
Tuy vậy, trong 2 ngày 3 - 4/12/2019, Chu Bá Toàn đã buông lỏng quản lý, không tổ chức triển khai việc giám sát trực tiếp và bằng camera đối với hàng hóa, phương tiện trong khu vực giám sát hải quan.
Bị can cũng không đôn đốc, kiểm tra công việc của các công chức dưới quyền trong việc giám sát hàng hóa xuất nhập khẩu dẫn đến việc cơ quan hải quan không phát hiện hành vi tráo đổi container chứa hàng hóa thuốc bắc với container chứa hoa quả khô. Từ đó tạo cơ hội cho Lâm Đình Hưng và đồng phạm lợi dụng sơ hở nhập khẩu hàng hóa thuốc bắc trái pháp luật.
Cơ quan điều tra xác định, Chu Bá Toàn đã có hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, gây thiệt hại hơn 365 triệu đồng tiền thuế cho Nhà nước.
Kết quả điều tra xác định Lâm Đình Hưng, Lâm Đình Hoài câu kết, móc ngoặc với Nguyễn Thị Ngân buôn lậu thuốc bắc với số lượng rất lớn. Dù vậy, đến nay cơ quan tố tụng chưa đủ căn cứ xác định thuốc bắc được xếp lẫn với hoa quả khô tại tờ khai hải quan của công ty nào.
Theo chứng cứ thu thập được, tờ khai hàng hóa nhập khẩu ngày 4/12/2019 của Công ty TNHH xuất nhập khẩu Ninh Hiệp thể hiện các bị can đã xếp lẫn thuốc bắc để đưa qua cửa khẩu và bị bắt quả tang. Do đó, cơ quan điều tra chỉ xem xét trách nhiệm của các công chức hải quan liên quan đến tờ khai này, với tổng giá trị hàng hóa buôn lậu là hơn 4 tỉ đồng.
