Ô nhiễm từ lò đốt rác
Cùng với một số địa phương khác trong thành phố Hải Phòng, tháng 5/2015, thị trấn Vĩnh Bảo, huyện Vĩnh Bảo được tiếp nhận lò đốt BD-Anpha với công suất 500 kg/giờ.
Lò đốt rác đặt tại xứ đồng Đom Đóm, khu dân cư Bình Minh với tổng diện tích 12.250m2. Qua 6 năm đưa vào sử dụng, lò đốt rác đã góp phần xử lý một lượng lớn rác thải trên địa bàn thị trấn.
Tuy nhiên, quá trình xử lý rác thải của thị trấn Vĩnh Bảo đã nảy sinh một số bất cập, hạn chế. Cụ thể, việc đốt rác ngoài lò đốt gây ô nhiễm môi trường xung quanh. 40% rác thải sau khi đốt phải chôn lấp nên hạn chế quỹ đất của địa phương.
Thực tế, quá trình xử lý rác gây ra khí thải, ảnh hưởng đến môi trường và trực tiếp gây ô nhiễm môi trường sống dân cư. Không những ảnh hưởng đến các cư dân xung quanh thị trấn, mà khói thải từ lò đốt rác và khói thải từ việc đốt trộm rác ngoài bãi còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của nhân dân xóm 3, xóm 4 thôn Áng Dương, xã Trung Lập.
Một phụ huynh xóm 3, thôn Áng Dương cho hay, nhiều năm nay cư dân thôn Áng Dương sống gần khu xử lý rác thải của thị trấn Vĩnh Bảo bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Đã không ít lần cử tri có ý kiến lên HĐND xã nhưng đến nay chưa được xử lý.
Ông Trần Văn Kiên - Chủ tịch UBND xã Trung Lập thừa nhận, phản ánh của người dân xóm 3, xóm 4 thôn Áng Dương là đúng. Nhiều khi khói đốt rác theo hướng gió lùa vào trụ sở ủy ban xã, các phòng ban phải đóng cửa chặt để ngăn khói.
Việc này, xã cũng đã có ý kiến tới thị trấn Vĩnh Bảo và đại biểu HĐND huyện để có biện pháp xử lý. Xã đang cho cán bộ chuyên môn làm văn bản gửi lên Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện kiến nghị về vấn đề này.
Nhiều nguyên nhân dẫn tới ô nhiễm
Được biết, ngày 1/1/2020, ông Nguyễn Văn Sơn – nguyên Chủ tịch UBND thị trấn Vĩnh Bảo và ông Phạm Ngọc Phàn - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Dịch vụ vận tải và môi trường Đạt Phát (HTX Đạt Phát) đã ký hợp đồng xử lý rác thải trên địa bàn thị trấn.
Hợp đồng có giá trị 1 năm (đã được gia hạn lần 2 vào ngày 1/1/2021) với số tiền 480 triệu đồng/năm. Trước đó, đã có 2 đơn vị nhận vận hành lò đốt nhưng không hiệu quả.
Theo hợp đồng, phía HTX Đạt Phát có trách nhiệm xử lý toàn bộ rác thải trên địa bàn thị trấn Vĩnh Bảo và rác thải trên các tuyến đường thuộc địa bàn quản lý của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Vĩnh Bảo.
Trường hợp rác thải không đủ cung cấp cho lò đốt hoạt động 24/24 thì HTX được phép tiếp nhận rác thải sinh hoạt của nhân dân và doanh nghiệp đóng trên địa bàn xã Tân Liên, Nhân Hòa và Tân Hưng.
Quá trình vận hành lò rác, phía HTX Đạt Phát có trách nhiệm bố trí lao động phân loại rác, vận hành lò; thay thế, duy tu, bảo dưỡng lò.
Hợp đồng cũng nêu rõ, nếu HTX Đạt Phát để xảy ra tình trạng tồn đọng rác, gây ô nhiễm môi trường thì phải chịu toàn bộ chi phí phát sinh liên quan đến việc xử lý. UBND thị trấn Vĩnh Bảo có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng mà không phải bồi thường bất cứ một khoản nào.
Theo ghi nhận của phóng viên, lò đốt rác BD-Anpha tại thị trấn Vĩnh Bảo tuy nằm xa ngoài cánh đồng nhưng gây ô nhiễm môi trường. Cụ thể, rác được chất thành từng đống cao, rác ướt rò rỉ chảy nước ra xung quanh khu đất.
Bên cạnh bãi rác có nhiều công nhân nhặt, phân loại rác, tuy nhiên rác không chỉ được cho vào lò đốt, mà còn được đốt ngay bên cạnh bãi rác, gây ra ô nhiễm, khói mùi.
Ông Phạm Đại Thắng - Chủ tịch UBND thị trấn Vĩnh Bảo cho hay, thị trấn Vĩnh Bảo có hơn 2.700 hộ dân, lượng rác thải hàng tháng khá lớn. Trước tình trạng đó, năm 2015, thị trấn được thành phố đầu tư lò đốt rác. Thời gian đầu lò đốt được vận hành hiệu quả nhưng do lượng rác nhiều nên có lúc xảy ra trục trặc.
Hiện, HTX Đạt Phát vẫn đang vận hành lò đốt. Quy trình hoạt động lò rác là rác khô được cho vào lò đốt, còn lại rác ướt, rác vụn không đốt được thì chôn lấp tại bãi rác bên cạnh. Lượng rác chuyển về được xử lý trong ngày. Tuy nhiên, HTX Đạt Phát không thực hiện đúng quy trình, mà trực tiếp đốt rác ngoài bãi rác.
Ông Thắng cũng cho biết thêm, kinh phí vận hành lò đốt rác này được huyện Vĩnh Bảo hỗ trợ mỗi năm gần 500 triệu đồng. Ngoài ra, các hộ dân của thị trấn đóng 30 - 40 nghìn/hộ/tháng, các cơ quan đoàn thể (như chợ, bệnh viện, trường học, các cửa hàng…) đóng tiền tùy theo lượng rác phát sinh để phục vụ cho công tác thu gom, xử lý.
Khi HTX Đạt Phát xử lý rác có phát sinh khói đen, nhất là lúc thời tiết xấu hoặc có rác ướt. Việc các hộ dân tại xã Trung Lập phản ánh là có thật, nhưng khí thải được quan trắc hàng năm vẫn đảm bảo quy định.
Ông Thắng cũng cho rằng, không mấy doanh nghiệp mặn mà nhận xử lý rác thải. Việc giao cho HTX Đạt Phát xử lý, vận hành lò đốt đều có hợp đồng. Đơn vị có đủ máy móc, nhân lực để hoạt động.
Khi hỏi về hồ sơ năng lực của HTX Đạt Phát thì UBND thị trấn không cung cấp.
