Sáng 22/10, ông Nguyễn Đắc Vinh – Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội trình bày báo cáo tóm tắt thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), dự án Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi).
Tăng liên thông giữa giáo dục phổ thông với đào tạo nghề
Đối với dự án dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, ông Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết, mục tiêu và quan điểm sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đã nêu tại Tờ trình của Chính phủ.
Việc sửa đổi Luật nhằm kịp thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là Nghị quyết số 71-NQ/TW, ngày 22/8/2025 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo và các nghị quyết chuyên đề mà Bộ Chính trị vừa ban hành;
Đồng thời, hoàn thiện hành lang pháp lý về hệ thống giáo dục quốc dân, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về giáo dục; phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng nhu cầu học tập của Nhân dân và yêu cầu phát triển đất nước; khắc phục một số hạn chế, bất cập của Luật hiện hành.
Ủy ban nhận thấy, hồ sơ dự án Luật đầy đủ, đúng quy định, bảo đảm chất lượng, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, quyết định theo trình tự, thủ tục rút gọn.
Ủy ban tán thành việc hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng tăng liên thông giữa giáo dục phổ thông với đào tạo nghề. Việc bổ sung mô hình trung học nghề xuất phát từ yêu cầu của thực tiễn nhằm tạo điều kiện cho học sinh sau trung học cơ sở có thêm lựa chọn, vừa được tiếp tục học chương trình trung học phổ thông, vừa được học kỹ năng nghề, góp phần nâng cao hiệu quả phân luồng học sinh.
Tuy nhiên, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo xác định rõ vị trí trung học nghề trong hệ thống giáo dục quốc dân và trong 8 bậc của khung trình độ quốc gia; căn cứ để trung học nghề là cấp học tương đương trung học phổ thông; làm rõ tiêu chí, chuẩn đầu ra của trung học nghề.
Ủy ban tán thành việc bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp trung học cơ sở, chỉ quy định xác nhận học bạ hoàn thành chương trình trung học cơ sở do hiệu trưởng trường trung học cơ sở thực hiện.
Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị làm rõ tiêu chuẩn và cách thức cấp bằng tốt nghiệp trung học nghề để khẳng định cơ sở xác định tương đương với bằng tốt nghiệp trung học phổ thông. Đề nghị bổ sung, làm rõ nguyên tắc, cơ chế quản lý, chia sẻ, bảo mật dữ liệu; nghiên cứu quy định về thẩm định, công nhận các chứng chỉ khác được sử dụng trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất toàn quốc
Ủy ban cũng tán thành với quy định Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất toàn quốc, nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về sách giáo khoa giáo dục phổ thông.
Đối với tài liệu giáo dục địa phương, Ủy ban tán thành quy định theo hướng giao thẩm quyền tổ chức biên soạn cho cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, hội đồng thẩm định cấp tỉnh thẩm định, chuyển thẩm quyền phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để bảo đảm quyền chủ động cho các địa phương.
Ủy ban tán thành việc bãi bỏ toàn bộ các điều quy định về điều kiện thành lập cơ sở giáo dục và điều kiện được phép hoạt động giáo dục; đình chỉ hoạt động giáo dục; sáp nhập, chia, tách, giải thể cơ sở giáo dục.
Giữ quy định có tính nguyên tắc về thẩm quyền, thủ tục thành lập hoặc cho phép thành lập; cho phép hoạt động giáo dục, đình chỉ hoạt động giáo dục; sáp nhập, chia, tách, giải thể cơ sở giáo dục; giao Chính phủ quy định chi tiết.
Đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu hoàn thiện khung pháp lý về chuyển đổi loại hình trường; về chế tài xử lý vi phạm trong lĩnh vực giáo dục; về xử lý vi phạm các quy định về tổ chức, hoạt động của cơ sở giáo dục tư thục.
Về nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục và nhân sự hỗ trợ giáo dục trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, Ủy ban cho rằng, cần rà soát các quy định trong dự thảo Luật, đối chiếu với quy định của Luật Nhà giáo, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi) để tránh chồng chéo, trùng lắp.
Ủy ban đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo: Thứ nhất. tiếp tục rà soát, bảo đảm thể chế hóa quy định của Đảng về nhà giáo đồng cơ hữu, thống nhất với quy định của Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo và các dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) đang trong quá trình sửa đổi, bổ sung;
Thứ hai, xác định rõ các đối tượng nhân sự hỗ trợ trong cơ sở giáo dục làm cơ sở để xây dựng khung danh mục vị trí việc làm và quy định chế độ, chính sách;
Thứ ba, rà soát, chỉnh lý các quy định liên quan về vị trí việc làm hỗ trợ và các quan hệ lao động khác trong cơ sở giáo dục dân lập, tư thục trong các dự thảo Luật về giáo dục, đào tạo và Luật Viên chức (sửa đổi).
Ủy ban tán thành quy định của dự thảo Luật về các quy định liên quan đến đào tạo các ngành, nghề chuyên môn đặc thù để thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về thu hút, đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực nghệ thuật; khắc phục, tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình thực hiện quy định của pháp luật về giáo dục vào thực tiễn đào tạo ngành, nghề chuyên môn đặc thù trong lĩnh vực nghệ thuật.
Ủy ban tán thành cần có Quỹ học bổng quốc gia nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 71-NQ/TW. Tuy nhiên, đề nghị làm rõ mối quan hệ của Quỹ với Quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách theo các quy định tại Luật Ngân sách nhà nước.
