Một trong những ưu tiên hàng đầu của các địa phương là xây dựng và tái mở cửa trường học ở Ukraine.
Đi dạo quanh khuôn viên Trường Lyceum 01 ở Makariv, cách Kyiv 50km, Hiệu trưởng Nadiia Ukrainets cố kìm nước mắt khi chứng kiến ngôi trường hư hỏng nặng nề.
Các ô cửa sổ bị vỡ; đồ đạc gãy, hỏng nằm ngổn ngang giữa các đống đổ nát. Trên các bức tường in hình vết đạn lạc, còn mái nhà thủng lỗ chỗ do bom rơi. Trước khi chiến tranh nổ ra, trường có hơn 1.000 học sinh.
Lyceum 01 là một trong hơn 1.200 cơ sở giáo dục trên khắp Ukraine bị tàn phá nặng nề bởi chiến tranh. Hiệu trưởng Nadiia mong mỏi có thể đưa trẻ em từ các ngôi làng, thị trấn xung quanh trở lại học tập như khi đạn bom chưa nổ ra tại đất nước này.
Cô giáo Nadiia cho biết, giống như nhiều người dân Makariv, cô cùng gia đình cố gắng bám trụ tại quê hương với hy vọng có thể chứng kiến Ukraine yên bình trở lại. Ngày qua ngày, ý tưởng tái mở cửa trường học càng mãnh liệt, thôi thúc Nadiia phải đứng lên hành động.
Ban đầu, nữ hiệu trưởng muốn tu sửa trường học nhưng các kỹ sư xây dựng khuyến khích cô xây mới trên nền đất cũ. Vì điều này an toàn và tiết kiệm chi phí hơn so với việc cố gắng sửa chữa những toà nhà đã bị bom đạn phá huỷ.
Do đó, Nadiia đã kêu gọi quyên góp từ các nhà hảo tâm, tổ chức phi chính phủ trong và ngoài nước để xây dựng lại trường học. Ngoài ra, cô sẽ trích một phần nhỏ trong số tiền này để mua lều cho trẻ em học từ tháng 9 - 11, khi trường đang sửa chữa. Cô hi vọng đến tháng 3/2023, ngôi trường có thể hoàn thiện và trẻ em có nơi chốn mới để học hành.
Từ cuối tháng 2/2022, khi chiến tranh Ukraine – Nga nổ ra, các trường học trên khắp Ukraine phải đóng cửa, chuyển sang học trực tuyến. Nhưng việc học online không hề đơn giản với học sinh Ukraine khi cơ sở hạ tầng, mạng lưới Internet bị phá huỷ bởi chiến tranh.
Các gia đình ở vùng nông thôn không đủ tiền mua thiết bị công nghệ, đăng ký Internet cho con cái học tại nhà. Còn với các nhà đông anh chị em, việc tiếp cận bài học cũng không hề dễ dàng khi bố mẹ các em chỉ sở hữu một chiếc máy tính hoặc một chiếc điện thoại di động. Chưa kể, nhiều trẻ em theo gia đình đi tị nạn nên mất liên lạc với giáo viên và bạn bè cùng lớp.
Nhìn về tương lai, Nadiia thừa nhận việc khôi phục giáo dục tại Ukraine không hề dễ dàng, đặc biệt khi nguồn nhân lực, vật lực mỏng. Cũng theo Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, nước này cần 750 tỷ USD cho kế hoạch tái thiết đất nước.
Trước mắt, nhiều quốc gia châu Âu cùng các tổ chức phi chính phủ đang chung tay giúp Ukraine xây dựng trường học và nối lại các lớp học bị gián đoạn bởi chiến tranh.
Đơn cử, Chính phủ Bồ Đào Nha cùng Bộ Giáo dục Ukraine đã thông qua dự án khôi phục trường học ở Jitomir, cách Kyiv khoảng 150km. Theo đó, Bồ Đào Nha và một số quốc gia sẽ chịu trách nhiệm tu sửa cơ sở giáo dục từ mẫu giáo đến trung học tại Ukraine.
Còn Tổ chức Cứu trợ Trẻ em Ukraine (Save the Children) đang phân phát các bộ dụng cụ học tập giúp trẻ em học tập mọi lúc, mọi nơi cùng một số đồ chơi, nhu yếu phẩm.
Tổ chức cũng làm việc với Bộ Giáo dục và Khoa học, chính quyền các địa phương, cơ quan liên quan để thành lập Trung tâm Học tập Kỹ thuật số trên toàn quốc. Chương trình này cung cấp không gian học tập trực tuyến an toàn cho trẻ em tại Ukraine.
