Theo nhận định của HĐXX, về tội danh, căn cứ vào các chứng cứ trong hồ sơ vụ án và qua lời khai của các bị cáo, HĐXX xét thấy trong khoảng thời gian từ năm 2011 - 2016, lợi dụng chức trách được giao, ông Trần Bắc Hà (khi đó là Chủ tịch HĐQT Ngân hàng BIDV) đã chỉ đạo cấp dưới tại BIDV và BIDV - chi nhánh Hà Tĩnh, chi nhánh Hà Thành cho Công ty Bình Hà (là công ty “sân sau” của Trần Bắc Hà) và Công ty Trung Dũng vay trái quy định, gây thất thoát cho BIDV số tiền đặc biệt lớn là 1.672 tỉ đồng.
Để gây ra hậu quả thiệt hại này, HĐXX cho rằng có sự tham gia của nhóm cựu cán bộ BIDV. Trong đó có ông Trần Lục Lang, Đoàn Ánh Sáng (đều là cựu Phó Tổng giám đốc).
Theo HĐXX, Công ty Bình Hà là công ty mới thành lập, chưa có bất cứ hoạt động kinh tế phát sinh, thuộc doanh nghiệp chưa đủ điều kiện xếp hạng tín dụng theo tiêu chuẩn của BIDV. Dù đã đánh giá, thẩm định dự án có 8 yếu tố rủi ro, có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của dự án, nhưng theo chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, BIDV và BIDV chi nhánh Hà Tĩnh đã thẩm định, đề xuất, phê duyệt cho công ty Bình Hà vay vốn với điều kiện ưu đãi về vốn và tài sản đảm bảo.
Quá trình giải ngân đã không kiểm soát dòng tiền có được sau kinh doanh, để các cổ đông công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích, thông qua các nhà thầu chiếm đoạt và chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV và tiền bán bò... Tổng dư nợ của công ty Bình Hà tại BIDV không có khả năng thu hồi là hơn 799 tỉ đồng.
Quá trình cho vay, các cá nhân của BIDV đã có những sai phạm, để Công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích. Cụ thể, đối với bị cáo Trần Lục Lang, HĐXX nhận định mặc dù bị cáo đã thống nhất với 8 rủi ro mà Tổ thẩm định chung đưa ra nhưng vẫn đề xuất HĐQT cho vay, “không dám làm trái chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà”. Bị cáo Đoàn Ánh Sáng nhận thức được Công ty Bình Hà không đủ điều kiện đề cấp đề xuất tín dụng cho vay nhưng không thể làm trái lời ông Trần Bắc Hà...
Đối với việc cấp hạn mức tín dụng cho Công ty Trung Dũng vay tiền, HĐXX phân tích, mặc dù thẩm định, đánh giá tình hình tài chính của công ty Trung Dũng gặp khó khăn, chỉ tiêu tài chính phản ánh khả năng thanh toán chưa đảm bảo, tỷ lệ tài sản đảm bảo trên giá trị hạn mức tín dụng đề nghị được cấp chưa đáp ứng chính sách tín dụng của BIDV..., nhưng tháng 8/2011, các bị cáo là cán bộ BIDV vẫn cấp hạn mức tín dụng 700 tỉ đồng cho công ty Trung Dũng.
Qua điều tra cũng như lời khai của các bị cáo tại tòa, HĐXX xét thấy việc làm này do áp lực từ sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà; các cán bộ BIDV đã không kiểm soát được tiền bán hàng của doanh nghiệp để thu nợ, không kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay của công ty Trung Dũng đối với các khoản giải ngân để mua phôi thép, dẫn đến còn dư nợ lớn, không có khả năng thanh toán...
Trong vụ án này, HĐXX nhận định hành vi của các bị cáo đã vi phạm pháp luật, trong đó bị cáo Trần Lục Lang, Đoàn Ánh Sáng đều là người có chức vụ tại BIDV nhưng đã cấp tín dụng sai đối tượng, vi phạm quy chế của BIDV khiến ngân hàng bị thất thoát số tiền đặc biệt lớn.
Đối với hành vi Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tiền bán bò của Đinh Văn Dũng (cựu Tổng giám đốc Công ty Bình Hà) và đồng phạm, theo nhận định của HĐXX, theo quy định, tiền bán bò thu về từ các công ty môi giới và các lò mổ phải chuyển về tài khoản của công ty Bình Hà tại BIDV chi nhánh Hà Tĩnh, để ngân hàng kiểm soát và đối trừ công nợ.
Do không có tiền góp vốn, theo chỉ đạo của con trai ông Trần Bắc Hà là Trần Duy Tùng, Dũng và các bị cáo khác đã chiếm đoạt tiền bán bò để góp vốn cá nhân, chứng minh vốn đối ứng với BIDV, để ngân hàng tiếp tục giải ngân vốn vay và sử dụng vào mục đích cá nhân khác. Tổng số tiền các bị cáo chiếm đoạt của BIDV là hơn 149 tỉ đồng.
Trong giai đoạn điều tra và tại phiên tòa, bị cáo Đinh Văn Dũng không thừa nhận hành vi phạm tội; tuy nhiên, HĐXX căn cứ vào các chứng cứ, lời khai của các bị cáo khác, những người làm chứng tại Công ty Bình Hà đã cho thấy Đinh Văn Dũng đã trực tiếp chỉ đạo hoạt động của Công ty Bình Hà trong thời gian làm Tổng giám đốc, trực tiếp ký các hợp đồng, nội dung chuyển tiền đều do Đinh Văn Dũng yêu cầu...
Từ những nhận định và phân tích nêu trên, HĐXX sơ thẩm TAND TP Hà Nội đã quyết định tuyên phạt với 8 bị cáo thuộc nhóm tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” gồm các bị cáo: Trần Lục Lang, nguyên là Phó Tổng Giám đốc BIDV lĩnh mức án 8 năm tù; Đoàn Ánh Sáng, nguyên là Phó Tổng Giám đốc BIDV lĩnh mức án 6 năm 6 tháng tù; Kiều Đình Hòa, nguyên Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Tĩnh lĩnh án 5 năm tù; Lê Thị Vân Anh, nguyên Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp BIDV chi nhánh Hà Tĩnh lĩnh mức án 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo năm tù; Ngô Duy Chính, nguyên Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành lĩnh mức án 7 năm tù; Nguyễn Xuân Giáp, nguyên Phó Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành lĩnh mức án 6 năm tù; Phạm Hồng Quang, nguyên Trưởng phòng Quan hệ khách hàng 1, BIDV chi nhánh Hà Thành lĩnh mức án 4 năm tù; Đặng Thanh Nam, nguyên cán bộ quản lý khách hàng BIDV chi nhánh Hà Thành lĩnh mức án 3 năm 6 tháng tù.
Đối với nhóm 4 bị cáo bị truy tố về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” gồm: Đinh Văn Dũng, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà lĩnh mức án 12 năm tù; Đoàn Hồng Dũng, nguyên Giám đốc Công ty Trung Dũng 18 năm tù; Trần Anh Quang, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà lĩnh mức án 13 năm tù; Nguyễn Thị Thanh Sơn, nguyên Giám đốc Công ty Hà Nam lĩnh mức án 3 năm tù.
