Ngày 29/12, tại phường Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk), Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp Báo Nông nghiệp và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk tổ chức Diễn đàn “Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ chiến lược trong phát triển tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn”. Sự kiện được kết nối trực tuyến với các tỉnh Nam Trung bộ và Tây Nguyên.
Tại diễn đàn, các đại biểu tập trung làm rõ thực trạng sử dụng nước trong nông nghiệp, trong đó trên 80% lượng nước dành cho sản xuất nông nghiệp nhưng phương thức tưới truyền thống vẫn chiếm tỷ lệ lớn, gây thất thoát và lãng phí.
Việc áp dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho cây trồng cạn, nhóm cây mang lại giá trị xuất khẩu hàng tỷ USD như: Cà phê, hồ tiêu, điều, sầu riêng ... vẫn còn hạn chế.
Chia sẻ tại diễn đàn, ông Vũ Minh Việt, Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường cũng nhấn mạnh, Nam Trung bộ và Tây Nguyên giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển nông nghiệp hàng hóa với các cây trồng cạn chủ lực như: Cà phê, hồ tiêu, điều, cao su, cây ăn quả. Tuy nhiên, khu vực này đang chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu, hạn hán và suy giảm nguồn nước, đòi hỏi phải đổi mới tư duy quản lý, sử dụng nước theo hướng hiệu quả và bền vững.
Qua trao đổi, các chuyên gia cho rằng, ứng dụng công nghệ chiến lược như trí tuệ nhân tạo (AI), IoT, dữ liệu thời tiết và cảm biến đất giúp xây dựng quy trình tưới chính xác theo thời gian thực, giảm chi phí và tăng năng suất.
Điều này được ông Đoàn Phúc Cường, chuyên gia nông nghiệp của Netafim đánh giá khi triển khai ở Việt Nam: "Mô hình tưới nhỏ giọt tích hợp AI giúp năng suất cà phê tái canh đạt tới 5 tấn/ha ngay vụ thu hoạch đầu, cao gấp nhiều lần cách làm truyền thống".
Từ thực tiễn địa phương, ông Lê Trung Kiên, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Quản lý tài nguyên nước Đắk Lắk cho biết, toàn tỉnh hiện có hơn 84.600ha cây trồng cạn áp dụng tưới tiên tiến. Tuy vậy, chi phí đầu tư cao từ 50-60 triệu đồng/ha khiến nhiều nông dân và hợp tác xã gặp khó khăn trong tiếp cận.
Trước thực tế đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường Đắk Lắk đề xuất lồng ghép nguồn vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia, dự án ODA; đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa, hỗ trợ tín dụng ưu đãi để mở rộng ứng dụng tưới tiên tiến, tiết kiệm nước.
Đây được xem là giải pháp then chốt nhằm bảo đảm an ninh nguồn nước và phát triển nông nghiệp bền vững cho Tây Nguyên trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt.
