Bức tranh mới sau sáp nhập hành chính
Mường Toong là xã mới hình thành sau sáp nhập, với địa bàn rộng, dân cư phân tán tại 24 bản, tổng dân số hơn 11.000 người. Trong bức tranh chung ấy, sự đa dạng về dân tộc, ngôn ngữ, tập quán sinh hoạt vừa là nét đặc trưng, vừa đặt ra không ít thách thức cho quá trình tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân cùng chung tay phát triển kinh tế – xã hội và giảm nghèo.
Theo số liệu thống kê của địa phương, toàn xã hiện có 2.051 hộ với 11.034 nhân khẩu; trong đó đồng bào dân tộc Mông chiếm 78,4%. Sau sáp nhập, trình độ nhận thức giữa các bản chưa đồng đều, nhiều bản nằm xa trung tâm, điều kiện tiếp cận thông tin còn hạn chế. Không ít người dân quen với sản xuất tự cung, tự cấp, thiếu thông tin về chính sách hỗ trợ, kỹ thuật sản xuất và các dịch vụ xã hội cơ bản.
Thực tế đó đặt ra yêu cầu cấp thiết phải xây dựng một phương thức truyền thông mới, vừa bao trùm, vừa linh hoạt, bảo đảm mọi nhóm dân cư đều được tiếp cận thông tin cần thiết. Thay vì truyền thông theo lối hành chính, xã Mường Toong chuyển hướng mạnh sang truyền thông cộng đồng, coi đây là “chìa khóa mềm” để tạo sự đồng thuận trong quá trình giảm nghèo bền vững.
Ngay từ cơ sở, các buổi họp bản, sinh hoạt cộng đồng, đối thoại trực tiếp với người dân được tổ chức thường xuyên hơn. Nội dung truyền thông tập trung vào những vấn đề sát sườn với đời sống: cách làm ăn phù hợp, chăm sóc sức khỏe, cho con đi học đầy đủ, sử dụng hiệu quả các nguồn hỗ trợ của Nhà nước. Mỗi thông tin đều được giải thích rõ ràng, dễ hiểu, tránh cách nói chung chung, áp đặt.
Cách làm gần dân và sát bản
Một điểm nổi bật trong truyền thông cộng đồng ở Mường Toong là việc sử dụng ngôn ngữ phù hợp với từng nhóm dân cư. Bên cạnh tiếng phổ thông, tiếng Mông, tiếng Thái được sử dụng linh hoạt trong các buổi tuyên truyền, giúp người dân “nghe được, hiểu đúng và nhớ lâu”. Nhờ đó, thông tin không còn bị đứt đoạn, giảm đáng kể tình trạng hiểu sai hoặc không nắm được chủ trương, chính sách.
Song song với đó, xã chủ động xây dựng các tổ truyền thông cộng đồng với sự tham gia của cán bộ xã, mặt trận, đoàn thể, già làng, trưởng bản và người có uy tín. Những “cánh tay nối dài” này giúp đưa thông tin đến từng hộ gia đình, đặc biệt là các hộ nghèo, hộ cận nghèo và những bản vùng xa.
Không dừng lại ở việc truyền đạt thông tin một chiều, truyền thông cộng đồng ở Mường Toong chú trọng đối thoại và lắng nghe. Người dân được khuyến khích nêu lên khó khăn, vướng mắc trong sản xuất, đời sống để cán bộ xã và các lực lượng liên quan cùng trao đổi, tháo gỡ. Chính cách làm này đã tạo niềm tin và sự gắn kết giữa chính quyền với người dân.
Thực tế cho thấy, khi người dân được tham gia bàn bạc, được giải thích cặn kẽ, họ sẽ chủ động hơn trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách. Nhiều hộ đã mạnh dạn thay đổi tập quán sản xuất, biết tính toán hiệu quả kinh tế thay vì làm theo thói quen cũ. Truyền thông cộng đồng, vì thế, không chỉ giúp “truyền đạt”, mà còn tạo ra sự chuyển biến về nhận thức và hành vi.
Khi đồng thuận trở thành sức mạnh
Nhờ làm tốt công tác truyền thông cộng đồng, nhiều chủ trương liên quan đến giảm nghèo tại Mường Toong đã nhận được sự đồng thuận cao của người dân. Điều này thể hiện rõ qua kết quả thực hiện các chương trình hỗ trợ sản xuất, cải thiện sinh kế và đầu tư hạ tầng.
Theo báo cáo của địa phương, giai đoạn 2020–2025, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn xã giảm bình quân 4,98% mỗi năm. Thu nhập bình quân đầu người đạt trên 20 triệu đồng/năm. Tổng nguồn lực dành cho công tác giảm nghèo trong giai đoạn này đạt hơn 49,4 tỷ đồng, với tỷ lệ giải ngân trên 93%. Những con số này cho thấy hiệu quả của việc kết hợp giữa đầu tư nguồn lực và truyền thông tạo đồng thuận trong cộng đồng.
Không chỉ dừng lại ở kết quả kinh tế, truyền thông cộng đồng còn góp phần tạo chuyển biến trong các lĩnh vực xã hội. Người dân quan tâm hơn đến việc cho con em đi học đúng độ tuổi, chủ động tham gia bảo hiểm y tế, chăm lo sức khỏe gia đình. Nhiều hủ tục lạc hậu từng bước được hạn chế; tinh thần đoàn kết, tương trợ trong cộng đồng được củng cố.
Trong bối cảnh xã mới sáp nhập, truyền thông cộng đồng còn đóng vai trò “gắn kết” các bản làng, giúp người dân từng bước xóa bỏ tâm lý cục bộ, cùng hướng tới mục tiêu phát triển chung. Khi người dân hiểu rằng giảm nghèo không phải là câu chuyện của riêng hộ nào, bản nào, mà là trách nhiệm chung của cả cộng đồng, sức mạnh tập thể sẽ được khơi dậy.
Thực tiễn ở Mường Toong cho thấy, truyền thông cộng đồng nếu được tổ chức bài bản, linh hoạt và phù hợp với thực tế địa phương sẽ trở thành nền tảng quan trọng cho giảm nghèo bền vững. Trong giai đoạn tới, xã đặt mục tiêu tiếp tục giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân từ 6–7% mỗi năm, nâng thu nhập bình quân đầu người lên khoảng 30 triệu đồng/năm. Để đạt được mục tiêu này, việc duy trì và nâng cao chất lượng truyền thông cộng đồng, lấy người dân làm trung tâm, tiếp tục được coi là giải pháp then chốt.
Từ những chuyển biến đã đạt được có thể khẳng định: khi truyền thông chạm đúng nhu cầu và tạo được sự đồng thuận, giảm nghèo không còn là nhiệm vụ riêng của chính quyền, mà trở thành hành trình chung của cả cộng đồng Mường Toong.
