Công tác giáo dục hướng nghiệp gắn với lựa chọn nghề nghiệp tương lai cho học sinh phổ thông có vai trò quan trọng. Nhiệm vụ này của trường học có ý nghĩa giúp các em học sinh có những định hướng đúng về nghề nghiệp của mình trong tương lai, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và địa phương, đáp ứng nhu cầu nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực quốc gia.
Trường THPT Đức Thọ (huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh) là ngôi trường thuộc xã miền núi của huyện Đức Thọ còn gặp nhiều khó khăn nhưng chất lượng đào tạo và giáo dục luôn đạt kết quả cao.
Trường học ngoài tập trung phát huy tốt chuyên môn giảng dạy thì nhà trường cũng đề cao các hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh phổ thông từ khi các em vừa bắt đầu vào trường. Ngay đầu năm học, nhà trường đã đề ra và thực hiện kế hoạch hướng nghiệp cho các em học sinh thông qua nhiều hình thức khác nhau.
Đa dạng hóa hình thức
Hoạt động hướng nghiệp cho học sinh đã được trường THPT Đức Thọ vận dụng một cách linh hoạt thông qua các môn học. Ngoài những môn học thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên như: Toán, Vật lý, Hóa học, Sinh học; hay môn học thuộc lĩnh vực khoa học xã hội: Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Tiếng Anh thì những môn học như: Công nghệ, Tin học, Giáo dục kinh tế pháp luật nay được nhà trường đặc biệt chú trọng quan tâm. Bởi việc lồng ghép định hướng nghề nghiệp cho học sinh qua các môn học giúp các em và thầy cô hiểu rõ hơn về những khả năng, mục đích và niềm đam mê của học sinh.
 |
| Mô hình lớp học STEM, áp dụng công nghệ của học sinh trường THPT Đức Thọ. |
Đối với bộ môn Công nghệ công nghiệp, nhà trường cung cấp những tri thức nền tảng và các năng lực cốt lõi phù hợp với ngành nghề kỹ thuật, công nghệ cho các em lựa chọn sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông. Bộ môn Tin học, các em được học tin học ứng dụng và khoa học máy tính. Thời đại công nghệ số đang bùng nổ và phát triển mạnh mẽ, bởi vậy mà các kỹ năng và kiến thức về tin học là vô cùng quan trọng. Việc được tiếp cận sớm với công nghệ và tin học sẽ cung cấp các kỹ năng mềm cho các em ở giảng đường đại học cũng như nghề nghiệp sau này.
Trong năm học 2022 - 2023, với việc thực hiện chương trình sách giáo khoa 2018, nhà trường cũng đã chủ động tổ chức tư vấn lựa chọn tổ hợp môn học gắn với lựa chọn nghề nghiệp cho phụ huynh và học sinh. Ban giám hiệu, chuyên môn nhà trường đã chỉ đạo sát sao công tác đổi mới tổ chức hoạt động dạy học, gắn liền với mục tiêu phát triển năng lực và phẩm chất của người học. Đặc biệt chú trọng ngoài hướng dẫn học sinh tiếp cận kiến thức thì chú trọng rèn luyện kĩ năng cho học sinh ngay trong hoạt động học.
Ngoài những môn học mang tính bắt buộc, các em được lựa chọn những môn học mình yêu thích phù hợp với bản thân. Sách giáo khoa mới đã có thêm những môn học mà trước đây chưa có như các môn năng khiếu. Đây là những môn học phù hợp với những học sinh có năng khiếu thể hiện tài năng, lựa chọn theo đuổi nghề nghiệp trong tương lai.
 |
| Các chương trình ngoại khóa giúp học sinh phát huy khả năng bản thân. |
Ngoài chương trình giảng dạy, trường THPT Đức Thọ cũng thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa nhằm thực hiện tốt công tác hướng nghiệp, định hướng tương lai cho các em. Các hoạt động được tổ chức với nhiều hình thức như văn nghệ, tọa đàm, tranh biện hay trải nghiệm năng khiếu nghệ thuật. Những hoạt động ngoại khóa không chỉ giúp các em hiểu hơn về nghề nghiệp mà còn tôi luyện sự tự tin và bản lĩnh của các em học sinh.
Nhà trường cũng luôn có sự gắn kết với phụ huynh các em để thực hiện tốt nhiệm vụ định hướng nghề nghiệp. Nhà trường tích cực tổ chức các cuộc họp phụ huynh theo định kỳ với mục đích đôn đốc các em học tập cũng như có những chia sẻ về định hướng của các em. Nhà trường cũng như phụ huynh cần tôn trọng đam mê cũng như hiểu năng lực của các em để làm tốt công tác hướng nghiệp.
 |
| Hoạt động ngoại khóa nhằm giúp học sinh định hướng nghề nghiệp được tổ chức thường xuyên ở Trường THPT Đức Thọ. |
Việc quan tâm sâu sát đến từng học sinh ở các mặt năng lực học tập, năng khiếu bản thân, hoàn cảnh sống đã giúp nhà trường thực hiện để công tác hướng nghiệp hiệu quả. Các lớp 10 từ năm học này được chia theo các theo sự lựa chọn tổ hợp môn học, theo năng lực. Tùy theo năng lực mà mỗi học sinh sẽ có những định hướng tương lai riêng phù hợp với bản thân.
Vượt qua khó khăn
Chia sẻ về vấn đề nâng cao hướng nghiệp cho học sinh, cô Thái Thị Bích Ngọc, Hiệu trưởng Trường THPT Đức Thọ cũng khẳng định nhà trường đã không ngừng nỗ lực để công tác hướng nghiệp cho học sinh của trường đạt hiệu quả cao nhất. Tuy nhiên, hoạt động này cũng gặp những khó khăn nhất định.
“Trường THPT Đức Thọ đã có bước chuyển mình mạnh mẽ trong công tác hướng nghiệp đem lại kết quả cao cho các em học sinh trong kì thi THPT quốc gia. Với trường chúng tôi, công tác giáo dục hướng nghiệp cho học sinh là nhiệm vụ không của riêng ai. Nhà trường đã nỗ lực lồng ghép các hoạt động hướng nghiệp vào chương trình giảng dạy, ngoại khóa cũng như là phối hợp với phụ huynh làm tốt công tác hướng nghiệp.
Tuy nhiên, hoạt động này cũng gặp những khó khăn đối với nhà trường ví như việc áp dụng sách giáo khoa 2018 ở chương trình lớp 10 năm học 2022 - 2023 đã ít nhiều gây ra khó khăn cho giáo viên và học sinh. Việc thực hiện chương trình sách giáo khoa 2018 gắn với định hướng nghề nghiệp trong thực tế điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường ít nhiều chưa đáp ứng được, do thiếu nguồn kinh phí đầu tư nên sẽ gặp nhiều khó khăn”, cô Ngọc chia sẻ.
 |
| Cô Thái Thị Bích Ngọc, Hiệu trưởng Trường THPT Đức Thọ chia sẻ về kinh nghiệm vượt khó để hướng nghiệp cho học sinh. |
Trường THPT Đức Thọ đang không ngừng cải thiện chất lượng dạy học, vượt qua những rào cản để thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Với việc thường xuyên quan tâm và đôn đốc học sinh về vấn đề hướng nghiệp, nhiều học sinh đã có những chuyển biến tích cực, các em đã quan tâm và nỗ lực nhiều hơn trong những sự lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với bản thân.
Nếu như trước đây các em học sinh đang phân vân không biết mình nên chọn ngành nghề gì phù hợp với bản thân thì nay các em đã tự nhận biết được năng lực của mình và định hướng nghề nghiệp trong tương lai.
 |
| Học sinh trường THPT Đức Thọ tự tin thể hiện năng khiếu của mình. |
Nói về hiệu quả của công tác hướng nghiệp và phân luồng học sinh phổ thông ở Trường THPT Đức Thọ, em Bùi Thị Thu Hoài (học sinh lớp 12A3, trường THPT Đức Thọ) đã có những chia sẻ: “Em cảm thấy rất may mắn khi bản thân đã được học ở Trường THPT Đức Thọ. Ban giám hiệu và thầy cô trong trường luôn quan tâm đến việc học cũng như là những định hướng nghề nghiệp tương lai cho học sinh.
Biết em có năng khiếu học các môn ban xã hội, có năng khiếu hát và yêu mến trẻ, em đã được cô giáo chủ nhiệm định hướng theo học ngành Giáo dục mầm non. Hiện tại thì bản thân em cũng đang cố gắng và nỗ lực để đạt được định hướng của mình cũng như kỳ vọng của gia đình và thầy cô”.
Cô Ngọc cho cũng cho hay, Trường THPT Đức Thọ đã và đang không ngừng thực hiện tốt kế hoạch hướng nghiệp cho học sinh phổ thông. Nhà trường đang tích cực khắc phục các hạn chế và tiếp tục đưa công tác hướng nghiệp trở thành nhiệm vụ trọng điểm của trường.
Trong thời gian tới sẽ tiếp tục phát huy các cách thức liên kết như: liên kết với các trường đại học, trường nghề để tư vấn tuyển sinh, tổ chức câu lạc bộ để khám phá và phát huy năng lực của các em. Bên cạnh đó, đa dạng hóa cách thức học tập để các em có thể phát huy hết các năng lực, phẩm chất của mình trong từng môn học. Mục tiêu giúp học sinh có sự lựa chọn tốt nhất cho tương lai.
