Trường nghề dạy nghề 'thời thượng'

Nhờ phương pháp giảng dạy chuyên nghiệp và chương trình đào tạo bài bản, một số trường đã thu hút được lượng học viên ổn định, đặc biệt từ các ngành nghề đang “thời thượng”.

Đào tạo những nghề hợp xu hướng

TS Đặng Văn Sáng - Hiệu trưởng Trường Trung cấp Bách khoa TPHCM cho biết, trước đây lực lượng lao động trong lĩnh vực chăm sóc sắc đẹp chủ yếu học qua truyền nghề, chưa có cơ sở đào tạo cấp bằng chính quy. Tuy nhiên, nhu cầu học nghề để được cấp bằng bài bản, chuyên nghiệp ngày càng gia tăng - một xu hướng tất yếu của xã hội.

“Nghề cắt tóc trước đây ít người học bài bản. Nhưng hiện nay, các trường đã có hệ thống đào tạo chuyên nghiệp. Học viên không chỉ được trang bị kỹ năng thực hành mà còn được học kiến thức phòng bệnh, giúp họ tự tin khi hành nghề. Ví dụ, trong quá trình cạo râu, lấy ráy tai, nếu không xử lý tốt tình huống chảy máu có thể dẫn đến lây lan bệnh. Thậm chí, việc tỉa lông mũi cho người bị lao mà không vệ sinh dụng cụ kỹ càng cũng có thể gây lây nhiễm”, ông Sáng dẫn chứng.

Theo Hiệu trưởng Trường Trung cấp Bách khoa TPHCM, các ngành đào tạo ngắn hạn như cắt tóc, làm đẹp, làm nail (chăm sóc và trang trí móng tay, móng chân)… hiện không chỉ trang bị kiến thức, kỹ năng mà còn tích hợp nội dung về phòng bệnh cho khách hàng và người hành nghề.

“Hiện trường chúng tôi đào tạo các ngành như cắt tóc, spa, làm nail… với thời gian từ 3 - 6 tháng. Ngoài ra, hệ trung cấp ngành Chăm sóc sắc đẹp có thời gian học 2 năm và đang thu hút lượng học viên khá ổn định”, ông cho biết.

Ông Mai Hoàng Lộc - Phó Hiệu trưởng Trường Trung cấp Nguyễn Tất Thành (TPHCM) thông tin thêm: “Ngành chăm sóc sắc đẹp hiện là ngành tuyển sinh tốt nhất của trường với khoảng 200 học viên/năm. Ngoài đào tạo tại trường, chúng tôi còn liên kết với các trung tâm giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên ở Bến Tre, Bình Phước, Đồng Nai để đào tạo ngành này một cách bài bản. Tuyển sinh ngành này đang rất khả quan”.

Cùng quan điểm, ông Trần Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TPHCM cho biết, nhu cầu làm đẹp trong xã hội ngày càng tăng cao và đòi hỏi tính chuyên nghiệp. Thống kê từ Diễn đàn “Thị trường ngành làm đẹp năm 2024” cho thấy, đây là thị trường tiềm năng hàng đầu khu vực. Nếu năm 2000 Việt Nam chỉ có khoảng 100 thẩm mỹ viện, Beauty Salon thì đến năm 2020 con số này đã tăng lên 5.000. Dự kiến trong năm 2025, thị trường sẽ có khoảng 10.000 thẩm mỹ viện, Beauty Salon.

Một số cơ sở giáo dục nghề nghiệp cũng nhanh nhạy chuyển hướng sang đào tạo ngành nghề liên quan sức khỏe và công nghệ số. Chẳng hạn, Trường Trung cấp Bách Khoa Sài Gòn triển khai khóa học về phòng chống bệnh lây nhiễm qua đường máu, dịch sinh học trong cơ sở thẩm mỹ; hay chương trình đào tạo thư ký y khoa...

Tương tự, Trường Cao đẳng Kỹ thuật - Du lịch Sài Gòn tích cực phối hợp với Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Công nhân TPHCM và Liên đoàn Lao động Quận 12 (TPHCM) tổ chức các lớp đào tạo kỹ năng ứng dụng công nghệ số cho công nhân, người lao động. Các khóa học như khởi nghiệp kinh doanh online, chụp ảnh sản phẩm, livestream bán hàng, tối ưu đơn hàng trên sàn thương mại điện tử… luôn thu hút đông đảo học viên tham gia.

Thay đổi để thích ứng

Theo các chuyên gia giáo dục, các trường trung cấp cần thay đổi hình ảnh, không còn là nơi “dành cho học sinh yếu”, mà phải là nơi thực hành, ra nghề nhanh và có việc làm rõ ràng thì mới hút được học viên. Vì vậy, việc đầu tư cơ sở vật chất, tạo môi trường học thân thiện, mô phỏng môi trường doanh nghiệp - để học sinh được “làm thật” ngay trong quá trình học là điều cấp thiết.

Ông Mai Hoàng Lộc đánh giá, nhu cầu nhân lực ngành chăm sóc sắc đẹp hiện rất lớn. Ngành này phát triển nhanh, nhưng nguồn nhân lực chủ yếu vẫn theo hướng “truyền nghề”, thiếu chuyên môn sâu. Học viên không chỉ cần “biết làm”, mà còn phải hiểu “vì sao làm như vậy”. Ông lấy ví dụ, với nghề tạo mẫu và chăm sóc sắc đẹp, chương trình đào tạo dài hạn sẽ cung cấp kiến thức về giải phẫu, sinh lý da, hóa mỹ phẩm, an toàn y tế, pháp luật ngành, kỹ năng giao tiếp và quản lý dịch vụ.

“Chúng tôi xây dựng mô-đun giảng dạy gồm 4 chuyên đề: Da, tóc, móng và trang điểm. Sau khi học xong, học viên có thể chọn chuyên ngành phù hợp để học nâng cao. Trường Trung cấp Nguyễn Tất Thành cũng liên kết với các trường cao đẳng để đào tạo liên thông. Nếu học viên muốn tiếp tục lên đại học, có thể học tại Trường Đại học Nam Seoul hoặc Trường Đại học Mở Quốc gia Hàn Quốc vì hiện Việt Nam chưa đào tạo đại học ngành này”, ông Lộc cho hay.

Nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy, Trường Trung cấp Bách Khoa Sài Gòn (TPHCM) đã tổ chức khảo sát chính thức để phục vụ đánh giá ngoài cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Mục tiêu là cải thiện chất lượng đào tạo, đáp ứng nhu cầu xã hội trong bối cảnh đổi mới toàn diện.

Công tác kiểm định được thực hiện dựa trên 8 tiêu chí: Sứ mạng và quản lý, hoạt động đào tạo, đội ngũ giảng viên, giáo trình, cơ sở vật chất, nghiên cứu khoa học, hỗ trợ sinh viên và giám sát chất lượng. Kết quả, trường được đánh giá có sự đầu tư nghiêm túc về cơ sở vật chất, quản lý minh bạch và tinh thần đổi mới sáng tạo trong giảng dạy.

Theo ông Trần Anh Tuấn, dù ngành chăm sóc sắc đẹp có tiềm năng lớn nhưng vẫn tồn tại nhiều khó khăn. Ngành này không chỉ đòi hỏi kỹ năng cơ bản mà còn cần công nghệ, kiến thức tâm lý, tư vấn, sử dụng dược liệu, hương liệu trong chăm sóc sức khỏe, cũng như kỹ thuật tinh vi trong dưỡng sinh, spa, thẩm mỹ. Do đó, lực lượng lao động cần được đào tạo chuyên sâu, thậm chí cả kiến thức về y học. “Ngành này đáng lý phải có giấy phép hành nghề”, ông nhấn mạnh.

Hiện nay, nhu cầu tuyển dụng tại các địa phương rất lớn, nhưng đa phần lao động chỉ học qua kinh nghiệm truyền nghề, dẫn đến khó khăn trong quản lý. Ông Tuấn cho rằng, trước nhu cầu đào tạo có thật, các trường trung cấp cần kết hợp đào tạo mới và đào tạo lại để chuyên môn hóa đội ngũ lao động.

Về phía ngành giáo dục nghề nghiệp, ông kiến nghị cần có giải pháp quản lý cụ thể như hướng dẫn tiêu chuẩn nghề nghiệp, kiểm định chất lượng… nhằm nâng cao tính chuyên nghiệp và hiệu quả của lực lượng lao động trong ngành làm đẹp.