Sự lan tỏa của quyền lực mềm
Sự ủng hộ của Trung Quốc đang giúp môn bóng bàn dần được biết đến ở Papua New Guinea, một quốc gia Thái Bình Dương, nơi mà môn bóng bầu dục được ưa chuộng hàng đầu.
Mặc dù số lượng những người chơi bóng bàn ở PNG hiện không nhiều, nhưng các quan chức thể thao khẳng định “uy tín của nó đang gia tăng”. Họ thậm chí còn tin rằng các vận động viên, dù mới làm quen với môn thể thao này, có thể sớm hội đủ kỹ năng để tham gia Thế vận hội. Những vận động viên này đang nhận được sự quan tâm thực sự, từ cơ sở vật chất luyện tập đến chế độ đãi ngộ.
Những vận động viên giỏi nhất còn được tham gia cuộc giao lưu với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, khi ông đến Port Moresby vào tháng 11 - một chuyến thăm mà giới quan sát quốc tế cho rằng nằm trong chiến lược đầy nghiêm túc và cũng rất tham vọng của Trung Quốc trong cuộc cạnh tranh ảnh hưởng với Mỹ tại khu vực Nam Thái Bình Dương này.
Trong một bài báo được đăng tải trên tạp chí nhà nước của PNG ngay trước chuyến thăm chính thức cấp nhà nước hồi tháng 11, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nêu rõ mục tiêu của mình là “viết một chương mới trong tình bạn giữa hai quốc gia”, đồng thời nêu việc phổ biến môn bóng bàn ở PNG thời gian qua để làm ví dụ.
Nỗ lực hỗ trợ từ lãnh đạo nhà nước, quan chức, doanh nghiệp và các ngôi sao thể thao của Trung Quốc là một phần của sự thúc đẩy quyền lực mềm của Bắc Kinh ở khu vực Thái Bình Dương, thể hiện giai đoạn tiếp theo của chương trình “Một vành đai, một con đường” do chính ông Tập khởi xướng, vào thời điểm các quốc gia phương Tây đang nhìn nhận lại việc giao thương với Trung Quốc.
“Tất cả đang cố gắng thực hiện các chính sách và mục tiêu (của) Chủ tịch Tập Cận Bình” - George Shao, một doanh nhân Trung Quốc và là Chủ tịch của Liên đoàn Bóng bàn PNG, nói - “Đó là một nền tảng để cải thiện mối quan hệ của nhân dân hai nước. Chúng ta được kết nối với nhau”.
Chiến lược ngoại giao cũ và mới
Theo các nhà quan sát quốc tế, phần lớn kết nối của Trung Quốc với Nam Thái Bình Dương cho đến nay là thông qua các dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn, dẫn đến gánh nặng nợ khổng lồ cho các quốc gia đảo nhỏ và nghèo. Trong đó, PNG có khoản nợ lớn nhất đối với Trung Quốc ở Nam Thái Bình Dương, với gần 590 triệu đô la, chủ yếu cho các dự án cơ sở hạ tầng như đường xá, sân vận động, tòa nhà đại học và nhà máy chế biến cá.
Phương Tây đã nêu lên mối lo ngại rằng, gánh nặng nợ nần của PNG làm cho quốc gia này dễ bị ảnh hưởng chính trị từ Bắc Kinh. Tháng trước, Hoa Kỳ và Australia cam kết xây dựng một căn cứ hải quân ở PNG, một động thái được coi là để đối phó với mối lo ngại rằng các hải cảng của PNG trong tương lai có thể trở thành nơi được phép hiện diện của các tàu hải quân Trung Quốc, ngay ở một khu vực chiến lược quan trọng.
Stanley Rosen, một chuyên gia về chính trị Trung Quốc tại Viện Đại học Hoa Kỳ - Trung Quốc của Nam California cho biết: “Quyền lực mềm đang được Bắc Kinh thúc đẩy, trong đó có những nỗ lực như ngoại giao bóng bàn. Quyền lực mềm rồi đây sẽ ngày càng được sử dụng nhiều ở Thái Bình Dương”.
Vì sao thuật ngữ “ngoại giao bóng bàn” lại được quan tâm? Gần 50 năm trước, Trung Quốc và Hoa Kỳ đã sử dụng “ngoại giao bóng bàn” để giúp sửa đổi các mối quan hệ, với sự giao lưu ban đầu từ các vận động viên cho đến chuyến thăm lịch sử của Tổng thống Mỹ Richard Nixon đến Trung Quốc vào năm 1972.
Cùng với bóng bàn, Trung Quốc cũng đang tăng cường các lớp học tiếng Quan Thoại và học bổng đại học trên khắp Nam Thái Bình Dương. Bắc Kinh cũng đã mua tần số vô tuyến trong khu vực và đã triển khai một tàu bệnh viện hải quân để cung cấp điều trị y tế, bao gồm cả y học cổ truyền Trung Quốc. Nhưng trước hết, ít nhất là giai đoạn này, bóng bàn vẫn đang là sự đầu tư rõ “mềm mại” và “lan tỏa” nhất của Bắc Kinh ở PNG.
Trong một trung tâm đào tạo được cung cấp bởi một nhà phát triển Trung Quốc, các vận động viên bóng bàn cấp quốc gia PNG đã cởi bỏ những đôi dép xỏ ngón truyền thống của họ và để chúng bên dưới những chiếc bàn trên sàn thể thao màu đỏ tươi chuyên nghiệp, được tặng bởi Công ty thiết bị thể thao Shanghai Double Happiness. Các cầu thủ cũng đã nhận được tài trợ từ đại sứ quán Trung Quốc cho các dụng cụ luyện tập và đang đàm phán để xem liệu có được tài trợ một huấn luyện viên toàn thời gian của Trung Quốc, tương tự với ở Vanuatu hay không.
