Ông Roilo Golez - Cựu Nghị sĩ kiêm Cố vấn An ninh Quốc gia cho Tổng thống Philippines - cho biết: Mới đây, thông qua các kênh liên lạc, Trung Quốc đã chính thức đưa ra điều kiện để rút quân khỏi bãi cạn Scarborough (vốn do Manila kiểm soát nhưng bị Bắc Kinh chiếm đóng từ năm 2012) đó là, Manila cũng phải rút quân đồng thời phải từ bỏ vụ kiện liên quan đến vấn đề tranh chấp lãnh thổ tại Biển Đông.
Quả quyết rằng, thông tin trên được “một nguồn tin rất đáng tin cậy” tiết lộ, ông Golez nhấn mạnh: “Trung Quốc đang áp dụng chiến thuật “cây gậy và củ cà rốt”.
“Củ cà rốt” chính là họ sẽ rút khỏi bãi cạn Scarborough với điều kiện Philippines cũng phải làm tương tự đồng thời không nộp bản tố tụng khẳng định các tuyên bố chủ quyền đối với các lãnh thổ tranh chấp trên Biển Đông (đặc biệt là bãi cạn Scarborough) lên tòa án quốc tế theo hạn định vào ngày 30/3".
Theo ông Golez, trên thực tế, Bắc Kinh không nói thẳng rằng muốn Manila từ bỏ vụ kiện về tranh chấp lãnh thổ nhưng yêu cầu Manila nộp chậm bản tố tụng lên tòa án quốc tế.
“Nếu để nhỡ thời hạn quy định nộp bản tố tụng có nghĩa là chúng tôi từ bỏ vụ kiện” - Chuyên gia Lauro Baja, một nhà ngoại giao đã về hưu nhấn mạnh.
Một nguồn tin khác cho biết, Bắc Kinh đã đưa ra lời đề nghị trên vào tháng Một trước sự cố tàu tuần tra Trung Quốc bắn vòi rồng xua đuổi ngư dân Philippines khỏi khu vực Scarborough. Tổng thống Aquino đã thảo luận với các quan chức cấp cao của chính phủ về lời đề nghị của Bắc Kinh.
Về phần mình, tại Bắc Kinh, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương bác bỏ việc Chính phủ nước này đưa ra đề nghị như vậy với Philippines.
“Quan điểm của Trung Quốc về vấn đề tranh chấp lãnh thổ, chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ là bất biến. Chúng tôi cương quyết không đời nào mang quyền và lợi ích hàng hải ra mặc cả, thỏa thuận để đổi lấy bất cứ điều gì.
Hơn nữa, dù bên Philippines đã nộp đơn kiện Trung Quốc về vấn đề tranh chấp lãnh thổ song chúng tôi phản đối điều đó và chưa từng thừa nhận nó. Quan điểm của chúng tôi không đổi” - Ông Tần nhấn mạnh.
