Bộ GD&ĐT đã ban hành Thông tư 15/2022/TT-BGDĐT ngày 8/11/2022 quy định việc giảng dạy kiến thức văn hóa THPT trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp (GDNN). Đây là tin vui với các trường nghề khi nút thắt về dạy văn hóa và tuyển sinh được tháo gỡ.

Nút thắt được tháo gỡ

Tại hội thảo về dạy văn hóa theo Thông tư 15 trong các cơ sở GDNN, ông Lâm Văn Quản, Chủ tịch Hội GDNN TPHCM, cho biết, Thông tư 15 quy định, học sinh các cơ sở GDNN phải học 3 môn bắt buộc: Toán, Ngữ văn, Lịch sử. Bên cạnh đó, mỗi ngành nghề đào tạo phải học thêm ít nhất 1 môn lựa chọn gồm: Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý. Người đứng đầu cơ sở GDNN quyết định các môn học bảo đảm phù hợp với ngành nghề đào tạo; phân chia các kỳ và xây dựng kế hoạch giảng dạy đủ khối lượng kiến thức, yêu cầu cần đạt. Mỗi lớp học không quá 45 học viên.

“Cơ sở GDNN phải có đủ giáo viên đạt chuẩn nghề, giáo viên cơ sở giáo dục THPT theo quy định của Bộ GD&ĐT, đồng thời bảo đảm các điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học mới được tổ chức giảng dạy. Sau khi thi và có kết quả các môn học theo ngành nghề đào tạo từ 5 điểm trở lên, học sinh được cấp giấy chứng nhận đủ yêu cầu khối lượng kiến thức văn hóa THPT theo ngành nghề đó. Giấy chứng nhận được người đứng đầu cơ sở GDNN cấp”, ông Quản nhấn mạnh.

Thông tư 15 là hành lang pháp lý để triển khai dạy văn hóa cho học sinh vừa tốt nghiệp THCS tham gia học nghề tại trường trung cấp, hệ 9+ tại trường cao đẳng. Chia sẻ rõ hơn về vấn đề việc “trao quyền” cho trường nghề, ông Phạm Như Nghệ, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ GD&ĐT, nhấn mạnh, Thông tư 15 nêu rõ cơ sở GDNN được chủ động giảng dạy mà không cần xin phép nhưng phải bảo đảm các điều kiện của Bộ.

Nếu trong quá trình giảng dạy có sai phạm phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Ngoài ra, ông Nghệ cũng cho biết, không bắt buộc học sinh của cơ sở GDNN phải học tất cả môn trong chương trình Giáo dục thường xuyên (GDTX). Các trường nghề được quyền quyết định để phù hợp với người học, tránh quá tải.

Chia sẻ tại hội thảo về việc dạy văn hóa trong các cơ sở GDNN theo Thông tư 15, thầy Phạm Hữu Lộc, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Lý Tự Trọng (TPHCM), nhìn nhận, đầu năm học 2022 - 2023, Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư 12 hướng dẫn trường nghề dạy chương trình THPT phải kết hợp với các trung tâm GDTX.

Tuy nhiên, nhiều phụ huynh phản ứng gay gắt và cho rằng cho con em mình học nghề của trường chứ không phải học văn hóa của trung tâm GDTX. Nhiều phụ huynh cho biết, con em họ đã học văn hóa không tốt nên mới chọn học nghề, giờ phải học cả chương trình văn hóa thì quá nặng.

“Giai đoạn đó, nhà trường lúng túng trong triển khai hình thức cho học sinh học văn hóa. May mắn, Bộ GD&ĐT đã ban hành kịp thời Thông tư 15 giúp chúng tôi và các trường nghề gỡ rối”, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Lý Tự Trọng chia sẻ.

Trường Trung cấp bách khoa TPHCM tổ chức trao Bằng tốt nghiệp THPT và Bằng trung cấp nghề cho học sinh vào đầu tháng 12/2022.

Thuận lợi khi triển khai

Thời gian qua, Trường Cao đẳng Quốc tế TPHCM phối hợp với Trung tâm GDNN-GDTX Quận 6 (TPHCM) giảng dạy văn hóa. Năm học 2021 - 2022, số lượng học sinh theo học hệ 9+ cao đẳng tại Trường Cao đẳng Quốc tế TPHCM tốt nghiệp THPT là 70 em. Theo ThS Nguyễn Đăng Lý, Hiệu trưởng nhà trường, 4 năm liền, học sinh đậu tốt nghiệp THPT 100%. Trong đó, có em tiếp tục học hết bậc cao đẳng với thời gian là 6 tháng tại trường để lấy bằng theo lộ trình. Cũng có em vừa học cao đẳng tại trường vừa thi tuyển vào các trường đại học.

Dạy văn hóa theo Thông tư 15 của Bộ GD&ĐT ban hành giúp nhà trường có đủ tính pháp lý trong việc cấp giấy chứng nhận hoàn thành khối lượng kiến thức cho sinh viên theo học hệ trung cấp - cao đẳng (đối với sinh viên muốn hoàn thành chuyên môn nghề nghiệp để đi làm sớm). Về công tác tổ chức giảng dạy khối lượng kiến thức văn hóa THPT, nhà trường đáp ứng được đầy đủ về chuyên môn, cơ sở vật chất, đầu tư phòng học riêng dành cho việc học kiến thức THPT và học chuyên môn nghề nghiệp theo từng ngành, nghề đào tạo. Đội ngũ giáo viên của trường đều đạt trình độ đại học trở lên.

Còn theo chia sẻ của TS Đặng Văn Sáng, Hiệu trưởng Trường Trung cấp Bách khoa TPHCM, Thông tư 15 rất cụ thể, các trường chỉ cần chuẩn bị đội ngũ giáo viên và đăng ký chương trình giảng dạy. “Về cơ bản thời lượng là phù hợp, 3 môn bắt buộc và 1 môn tự chọn với 840 tiết phân bố trong 3 năm là hợp lý, đủ thời gian cho các em vừa học nghề vừa học văn hóa. Mỗi năm chưa đến 300 tiết, 1 năm nhà trường tổ chức học 10 tháng, như vậy mỗi tháng học 30 tiết văn hóa THPT cộng với chương trình nghề khoảng 100 tiết/tháng”, thầy Sáng nói.

Tuy nhiên, thầy Sáng vẫn băn khoăn Điểm 2, Điều 3 của Thông tư 15 quy định “Sau khi học sinh đã học và thi đạt yêu cầu thì được cấp giấy chứng nhận đủ yêu cầu khối lượng kiến thức văn hóa THPT để theo học trình độ cao hơn của GDNN và sử dụng trong các trường hợp cụ thể theo quy định của pháp luật”.

Như vậy, học sinh chỉ được liên thông đến trình độ cao hơn thuộc vào lĩnh vực GDNN. Trong khi đó lĩnh vực GDNN đang tổ chức bậc học cao nhất là cao đẳng. Đồng nghĩa với việc nếu học sinh học 4 môn văn hóa theo chương trình THPT, các em chỉ được liên thông từ trung cấp lên cao đẳng, không được liên thông lên đại học.

Đồng tình với việc quy định học sinh bắt buộc học bốn môn văn hóa, lãnh đạo các trường đồng thời đề nghị Bộ GD&ĐT nghiên cứu thêm việc người học đã hoàn thành chương trình văn hóa tại cơ sở GDNN cần học thêm những gì, học bao lâu, ở đâu… thì đạt yêu cầu để thi lấy bằng tốt nghiệp THPT. Bởi một số em sau học nghề có nhu cầu thi tốt nghiệp sau đó vào đại học.