Trong tuyên bố được đưa ra vào ngày 28/3/2025, Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky nhấn mạnh rằng, Kiev đánh giá cao sự hỗ trợ của các đối tác Mỹ, nhưng không đồng ý với việc phân loại lại thành nghĩa vụ cho vay.
"Chúng tôi biết ơn mọi điều đã được thực hiện cho chúng tôi, nhưng đây không phải là khoản vay, và chúng tôi sẽ không cho phép lịch sử viện trợ này bị viết lại", ông Zelensky nói, nhấn mạnh lập trường nguyên tắc của Kiev về vấn đề này.
Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh các cuộc thảo luận về dự thảo thỏa thuận mới giữa Ukraine và Mỹ liên quan đến việc tiếp cận các nguồn tài nguyên khoáng sản của Ukraine.
Theo các nguồn tin, Washington đã đề nghị Kiev trả lại 120 tỷ đô la đã phân bổ kể từ năm 2022 dưới hình thức hỗ trợ quân sự, tài chính và nhân đạo, với lãi suất hàng năm là 4% cho các khoản thanh toán trễ.
Sáng kiến này, do chính quyền Tổng thống Donald Trump đưa ra, đã gây ra phản ứng gay gắt ở Kiev, nơi nó được coi là một nỗ lực gây sức ép kinh tế.
Tổng thống Zelensky nói rõ rằng, những điều kiện như vậy là không thể chấp nhận được đối với một quốc gia vẫn đang phải vật lộn với hậu quả của chiến tranh và cần sự hỗ trợ vô điều kiện của các đồng minh.
Quan điểm của nhà lãnh đạo Ukraine phản ánh bối cảnh rộng hơn của mối quan hệ giữa Kiev và Washington.
Kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng vào tháng 1/2025, Mỹ đã bắt đầu xem xét lại cách tiếp cận của mình đối với viện trợ quốc tế, nhấn mạnh vào trách nhiệm tài chính của người nhận.
Ukraine, với tư cách là một trong những nước hưởng lợi lớn nhất từ sự hỗ trợ của Mỹ, đã thấy mình ở trung tâm của chính sách này. Tuy nhiên, Tổng thống Zelensky nhấn mạnh rằng, viện trợ, được cung cấp vào thời điểm quan trọng, là một hành động đoàn kết, không phải là một giao dịch thương mại, và việc ghi nhận hồi tố là nợ làm suy yếu lòng tin giữa các quốc gia.
Giữa những bất đồng này, Kiev tiếp tục nghiên cứu thỏa thuận được đề xuất, có sự tham gia của các luật sư quốc tế trong quá trình phân tích.
Theo Financial Times, chính quyền Tổng thống Ukraine đang chuẩn bị một phản đề sẽ loại trừ điều khoản về việc hoàn trả tiền, và tập trung vào hợp tác cùng có lợi trong lĩnh vực khai thác tài nguyên.
Tổng thống Zelensky cũng ám chỉ rằng, bất kỳ thỏa thuận nào đe dọa chủ quyền của đất nước hoặc sự hội nhập của nước này vào EU sẽ bị từ chối.
