Mở đầu cuộc hội đàm với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ hôm 4/9 ở Sochi, Tổng thống Nga cho biết, kim ngạch thương mại giữa Moscow và Ankara tăng 86% trong năm ngoái, năm nay xu hướng tích cực vẫn tiếp tục.
Ông Putin nhấn mạnh rằng ông có kế hoạch thảo luận về tình hình ở Ukraine và Syria, cũng như thỏa thuận ngũ cốc với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan.
Tại cuộc họp báo sau cuộc hội đàm trên, ông Putin tuyên bố Nga sẵn sàng quay lại thỏa thuận ngũ cốc nhưng chỉ khi tất cả các bên trong thỏa thuận thực hiện nghĩa vụ của mình.
Nhà lãnh đạo Nga tuyên bố trong khi Moscow đảm bảo an toàn cho hành lang chở ngũ cốc từ các cảng Ukraine thì Kiev đã “sử dụng các hành lang này để tiến hành các cuộc tấn công khủng bố”.
Ông Putin cũng lập luận thỏa thuận ngũ cốc không giải quyết được cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu do hàng loạt vấn đề trong việc phân phối ngũ cốc một cách công bằng.
Theo nhà lãnh đạo Nga, phương Tây cho rằng thỏa thuận Biển Đen là giúp đỡ các nước đang phát triển, nhưng hơn 70% ngũ cốc được vận chuyển ra khỏi Ukraine đã đến EU và các quốc gia phát triển khác, trong khi chỉ có 3% đến được các nước cần nhất.
Ông Putin tuyên bố rằng bất kể thỏa thuận nào, Nga vẫn cam kết xuất khẩu phân bón và các sản phẩm nông nghiệp khác để ổn định thị trường thế giới.
Ông thông báo Moscow dự định gửi 1 triệu tấn ngũ cốc với “giá ưu đãi” để chế biến ở Thổ Nhĩ Kỳ và sau đó vận chuyển miễn phí đến các quốc gia nghèo nhất thế giới.
Theo Tổng thống Nga, Moscow hy vọng sáng kiến này sẽ nhận được sự hỗ trợ từ chính phủ Qatar, nước cũng bày tỏ sẵn sàng giúp đỡ các nước đang phát triển.
Ông Putin nói thêm, Nga sắp hoàn tất thỏa thuận với 6 quốc gia châu Phi về việc giao hàng nông sản miễn phí. Ông lưu ý rằng các cuộc đàm phán đang ở giai đoạn cuối và các chuyến hàng có thể bắt đầu sau vài tuần nữa.
Thông báo trên được đưa ra sau các báo cáo cho biết Liên Hợp Quốc đề xuất kết nối lại ngân hàng cho vay nông nghiệp Rosselkhozbank của Nga với hệ thống nhắn tin liên ngân hàng SWIFT, trong nỗ lực khôi phục thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen.
Nga chấm dứt tham gia thỏa thuận ngũ cốc do Liên Hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian vào giữa tháng 7 sau khi cáo buộc phương Tây không tôn trọng các nghĩa vụ của mình theo thỏa thuận.
Thỏa thuận này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển ngũ cốc Ukraine tới thị trường thế giới để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với xuất khẩu nông sản của Nga.
Moscow lập luận rằng các hạn chế đối với các sản phẩm của họ vẫn bị giữ nguyên và nói rằng họ sẽ không quay trở lại thỏa thuận cho đến khi Mỹ và EU thực hiện bổn phận của mình.
Thổ Nhĩ Kỳ cố gắng khôi phục sáng kiến này bằng cách kêu gọi phương Tây giữ lời hứa và kêu gọi mở rộng phạm vi của thỏa thuận. Ankara lập luận rằng sáng kiến ngũ cốc Biển Đen sửa đổi trong tương lai có thể trở thành nền tảng cho một thỏa thuận ngừng bắn hoặc thậm chí là một thỏa thuận hòa bình giữa Moscow và Kiev.
Tổng thống Erdogan khẳng định trong cuộc họp báo rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng ủng hộ sáng kiến này và sẽ gửi bột mì làm từ ngũ cốc của Nga đến các nước nghèo.
