Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda đã đưa ra tuyên bố táo bạo khi đề xuất châu Âu ký một thỏa thuận khai thác tài nguyên với Ukraine, có thể cạnh tranh nghiêm túc với ý tưởng của Mỹ.
Trái ngược với lập trường của Washington, nhà lãnh đạo Ba Lan nhấn mạnh rằng thỏa thuận của châu Âu không chỉ bao gồm các lợi ích kinh tế mà còn phải bao gồm đảm bảo an ninh đáng tin cậy cho Kyiv.
Theo ông Duda, cách tiếp cận như vậy có thể giúp Ukraine tự tin hơn vào tương lai và đồng thời củng cố vị thế của châu Âu trên trường quốc tế. Tổng thống Ba Lan nhấn mạnh rằng châu Âu có nguồn lực và ý chí chính trị để cung cấp cho Kyiv nhiều thứ hơn là chỉ tiếp cận khoáng sản.
Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh khủng hoảng ngày càng gia tăng trong quan hệ giữa Kyiv và chính quyền Donald Trump, người ngày càng thể hiện thái độ sẵn sàng cắt giảm hỗ trợ cho Ukraine vì lợi ích của Mỹ.
Ông Duda nhấn mạnh: "Một thỏa thuận về nhiên liệu hóa thạch giữa châu Âu và Ukraine có thể tốt hơn lựa chọn của Mỹ nếu chúng ta bổ sung thêm các đảm bảo an ninh thực sự vào đó", ngụ ý rằng đây sẽ là một lập luận mạnh mẽ cho Ukraine trước tình hình bất ổn.

Tổng thống Ba Lan nhìn thấy sự hợp tác như vậy không chỉ có tiềm năng kinh tế mà còn là cơ hội để củng cố sườn phía Đông của NATO, nơi Ba Lan theo truyền thống đóng vai trò quan trọng.
Lời phát biểu của ông Duda phản ánh mong muốn của Warsaw trong việc nắm giữ vị trí lãnh đạo đối với quá trình hỗ trợ Ukraine, đặc biệt là trong bối cảnh mối quan hệ giữa Kyiv và Washington đang lạnh nhạt.
Ý tưởng của ông Duda không chỉ giới hạn ở khả năng hùng biện. Ba Lan từ lâu đã ủng hộ sự tham gia sâu hơn của châu Âu vào Ukraine, đặc biệt là kể từ khi chính sách của Mỹ dưới thời ông Trump bắt đầu chuyển sang thực dụng và giảm bớt các cam kết.
Theo tổng thống Ba Lan, thỏa thuận với châu Âu sẽ trở thành một loại bảo hiểm cho Kyiv, khi họ đang rơi vào tình thế khó khăn sau thất bại của cuộc đàm phán tại Washington vào ngày 28 tháng 2 năm 2025.
Trước đó, Liên minh châu Âu đang nghiên cứu xây dựng một giải pháp thay thế cho đề xuất của Mỹ về việc khai thác khoáng sản trên đất Ukraine, nhấn mạnh rằng EU có thể tiếp cận được 21 trong số 30 nguyên liệu quan trọng cần thiết cho ngành công nghiệp của mình.
Không giống như Hoa Kỳ, nơi yêu cầu 50% doanh thu từ nhiên liệu hóa thạch mà không có bảo đảm quân sự, EU đang có cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn, khi thảo luận về đầu tư chung và hợp tác lâu dài.
Tổng thống Latvia - ông Edgars Rinkēvics ủng hộ ý tưởng của người đồng cấp Ba Lan, tuyên bố rằng bản thân Ukraine phải tự chọn đối tác, nhưng châu Âu có thể đưa ra những điều kiện thuận lợi hơn, bao gồm cả vấn đề an ninh.