Ukraine đã tiếp nhận những máy bay chiến đấu Mirage 2000-5 đầu tiên, được Tổng thống Pháp Emmanuel Macron công bố chuyển giao vào đầu tháng 6 năm 2024.
Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sebastian Lecornu đã chính thức tuyên bố điều này, có nghĩa là lời hứa bàn giao chúng trong quý đầu tiên của ông đã được thực hiện.
Cùng lúc đó, xét về tốc độ giao hàng, Mirage 2000-5 đã vượt qua F-16, với thời gian mất khoảng một năm kể từ thời điểm công bố chính thức cho đến khi nhận được.
Về số lượng, hiện không có báo cáo chính thức nhưng rất nhiều thông tin nội bộ và ấn phẩm truyền thông Pháp cho rằng có tổng cộng 6 chiếc, nhưng lô đầu tiên được cho là chỉ bao gồm 3 tiêm kích Mirage 2000-5.
Một kịch bản tích cực hơn là có thể xảy ra, bởi vì Macron được cho là đã nhấn mạnh vào 12 máy bay chiến đấu. Nhưng con số này rõ ràng có liên quan đến việc Không quân Pháp tiếp nhận tiêm kích Rafale mới để cho phép loại biên Mirage 2000-5, hiện bao gồm 27 chiếc đang hoạt động, với khoảng 20 tiêm kích sẵn sàng chiến đấu.
Do vậy bất kỳ đánh giá nào về tác động thực sự của Mirage 2000-5 - chiếc đầu tiên bay lên bầu trời vào năm 1978, cũng như việc tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi về tác động to lớn đến hoạt động chiến đấu của 3 hoặc 6 tiêm kích chỉ có thể dựa trên con số này.
Nhưng đối với Không quân Ukraine, ngay cả 1 tiêm kích mới cũng có tầm quan trọng lớn, đặc biệt vì đó là máy bay chiến đấu được hiện đại hóa chuyên dụng để chiến đấu ở chiến trường Đông Âu.
Cần lưu ý rằng ít nhất là trong những năm gần đây, máy bay Mirage 2000-5F của Pháp dường như không có khả năng sử dụng vũ khí chính xác. Đặc biệt, không có hình ảnh hoặc thông tin nào về việc triển khai các tiêm kích của phi đội 1/2 Cigognes và 3/11 Corse - là những phi đội duy nhất ở Pháp vận hành Mirage 2000-5.
Trong khi đó Mirage 2000-5 xuất khẩu cho Hy Lạp được định danh là Mirage-2000-5 Mk 2, đây thực chất là máy bay chiến đấu đa năng thế hệ 4+ hoàn chỉnh. Như vậy rõ ràng tiêm kích của Ukraine cũng có khả năng sử dụng ít nhất là bom tầm xa AASM Hammer, cũng như tên lửa hành trình Storm Shadow/SCALP.
Và trong bối cảnh này, chúng ta có thể thực hiện một so sánh nhỏ về những gì Mirage 2000-5 có thể làm được so với F-16. Cả hai loại máy bay đều có thể sử dụng làm tiêm kích phòng không ở cấp độ gần như nhau, tiêu diệt các mục tiêu như tên lửa hành trình. Với hai thùng nhiên liệu ngoài, Mirage 2000-5 giống như F-16, sẽ mang tới 6 tên lửa không đối không.
Ngoài ra nếu cần thiết, máy bay có thể thực hiện các cuộc ném bom tầm xa vào các mục tiêu tiền tuyến một cách hiệu quả. Đối với những cuộc tấn công tầm xa bằng tên lửa hành trình, Mirage 2000-5 và F-16 cũng có hiệu quả tương đương.
Nhưng câu hỏi đặt ra là liệu có sẵn các loại tên lửa này hay không: ví dụ như Storm Shadow/SCALP dành cho máy bay Pháp và AGM-158 JASSM dành cho F-16.
Nhưng chắc chắn F-16 sẽ hoàn thành nhiệm vụ thứ tư tốt hơn nhiều, nếu mọi điều kiện khác đều như nhau. Đây là nhiệm vụ có mật danh "xua đuổi máy bay đối phương".
Lý do là bởi vì F-16 với tên lửa AIM-120 trong các phiên bản C-5/6/7, cho thấy tầm tiêu diệt mục tiêu tối đa lên tới 105 - 120 km, và với C-8 và D là 160 - 180 km. Tức là F-16 có thể làm điều này tốt hơn Mirage 2000-5 với tên lửa MICA có tầm bắn chỉ 80 km.
Nhưng Mirage 2000-5 lại mang được tên lửa chống hạm Excocet, khiến nó trở thành ác mộng của Hạm đội Biển Đen và sẽ khiến các tàu chiến Nga gần như phải tránh xa hoàn toàn khỏi vùng chiến sự.
