Nó không chỉ dừng lại ở yêu đương vụng trộm, mà còn xâm nhập vào gia đình và bên cạnh gây hỗn loạn, đôi khi nó lại tạo nên cuộc sống rất khác với suy đoán thông thường.
Ivan Turgenev, Pauline và Louis Viardot
Ivan Turgenev (1818 – 1883) là văn gia và nhà soạn kịch nổi tiếng hàng đầu thế kỷ XIX. Tác phẩm “Cha và con” của ông là kinh điển văn học mà gần như ai ai người Nga cũng biết và chủ đề sáng tác yêu thích nhất của ông là gia đình.
Mặc dù xây dựng rất nhiều gia đình trong văn chương, Turgenev đời thực không có gia đình riêng. Người ta đoán do một trong hai lý do, thứ nhất là bị ảnh hưởng bởi mối quan hệ của cha mẹ. Cha Turgenev trẻ hơn mẹ ông, kết hôn chỉ vì tham tiền của gia đình bà và suốt đời lăng nhăng nên bị Turgenev cực kỳ ghét bỏ. Còn lý do thứ hai là sự tồn tại của Pauline Viardot.
Pauline (1821 – 1910) là nghệ sĩ nhạc kịch. Bà được người chồng Louis Viardot (1800 – 1883) là nhà văn kiêm nhà phê bình nghệ thuật giới thiệu với Turgenev. Ngoại hình của Pauline không có gì nổi bật nhưng giọng ca thì cao vút, thanh thoát như thiên thần nên lập tức khiến Turgenev mê cuồng.
Suốt 40 năm sau buổi gặp gỡ đầu tiên, ông quanh quẩn bên gia đình Viardot, thường xuyên gặp gỡ, đi xem Pauline biểu diễn và gửi cả con gái (có với một nữ nông dân Nga) cho bà trông hộ.
“Tôi sống bên rìa tổ ấm của người khác”, Turgenev thú nhận. Bất chấp thời gian trôi và ánh mắt khinh bỉ của người đời, ông không thể sống thiếu Pauline. Cứ có tiền bạc là ông mua quà tặng Pauline và cuối cùng, đến giờ phút lâm chung, ông qua đời trong vòng tay của bà.
Nikolai Nekrasov, Avdotya và Ivan Panaevs
Nikolai Nekrasov (1821 – 1878) là thi gia Nga lừng danh “người hùng của nông dân” vì có tấm lòng nhiệt tình đấu tranh trước bất công xã hội và ước mơ mọi nông dân đều được hạnh phúc. Thơ và trường thi của ông được đánh giá là “bách khoa toàn thư về cuộc sống nông dân Nga”.
Nekrasov say mê Avdotya Panaeva (1820 – 1893), vợ của nhà văn Ivan Panayev (1812 – 1862) và không hề giấu giếm tình cảm. Ông theo đuổi bà suốt thời gian dài, bằng mọi cách khiến bà phải quan tâm.
Ban đầu, Avdotya từ chối Nekrasov nhưng cuối cùng, bà lại giới thiệu ông với chồng và sau buổi gặp gỡ, 2 người đàn ông đã trở thành tri kỉ. Panayev thích Nekrasov đến nỗi mời về nhà sống chung và thế là 3 người cùng một mái nhà.
Hôn nhân 3 bên này kéo dài 16 năm, Avdotya sinh con 2 lần nhưng cả 2 đều mất từ khi còn nhỏ. Sau khi Panayev qua đời, bà và Nekrasov cũng ly thân.
Alexander Herzen, Natalie và Georg Herwegh
Alexander Herzen (1812 – 1870) là nhà văn kiêm nhà tư tưởng nổi tiếng “tiền thân của chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa dân túy”. Ngay từ đầu, ông đã muốn cuộc sống hôn nhân mở và cố gắng xoay xở để sống “hôn nhân tay ba” với vợ là Natalie và đàn ông nữa là Georg Herwegh, nhà thơ lãng mạn người Đức.
Ba người sống cùng nhau trong ngôi nhà ở Geneva. Hàng ngày, Herzen chăm chỉ dạy con trai học hành còn Natalie thì dạy Herwegh tiếng Nga. Nếu ở các mối quan hệ tay ba kể trên, kẻ thứ 3 luôn là người độc thân thì ở mối quan hệ này, Herwegh có vợ là Emma và 2 con đang sống ở Pháp. Vì không muốn giấu giếm, Herwegh tiết lộ với Natalie. Vừa nghe được tin, Herzen nổi giận đuổi Herwegh ra khỏi nhà.
Bị sốc, Herwegh đòi tự vẫn. Ông nói rằng không thể sống thiếu Natalie và điều này khiến Emma mủi lòng. Bà cầu xin Herzen hãy để Herwegh và Natalie được sống cùng nhau. Lúc này, Natalie đang mang thai. Sự giằng giật giữa Herzen và Herwegh khiến bà đau khổ tột cùng, dẫn đến lâm bệnh nặng và qua đời.
Vladimir Mayakovsky, Lilya và Osip Brik
Vladimir Mayakovsky (1893 – 1930) là đại diện tiêu biểu của trường phái thơ vị lai thế kỷ XX. Di sản thi ca đồ sộ của ông không chỉ là kho báu của Nga, mà còn là viên ngọc quý của thi đàn quốc tế. Thế nhưng, so với đời sống cá nhân, nó vẫn bị lép vế.
Chuyện tình cảm của Mayakovsky bắt đầu vào năm 1915, khi ông gặp Lilya, vợ của nhà văn Osip Brik (1888 – 1945). Sau 3 năm lén lút qua lại, Lilya đưa Mayakovsky về nhà sống chung. Cuộc sống ba người dưới một mái nhà rất dữ dội, gần như không có phút giây nào yên bình.
Mayakovsky ghen tuông, đau khổ nhưng vẫn cố chấp không buông. Sau 10 năm, Brik không chịu đựng nổi nữa và quyết định ly hôn. Mặc dù không còn bị cản trở, Mayakovsky vẫn chỉ có thể yêu đương trong tuyệt vọng, vì Lilya không yêu ông nhiều như ông mong đợi. Cuối cùng, 5 năm sau, ông tự vẫn.
