Chết bất cứ lúc nào trên hành trình đến “thiên đường”
Để hiểu hành trình đến “thiên đường” lao động bất hợp pháp, chúng tôi tìm về xã Thiên Lộc (huyện Can Lộc) - địa phương có nhiều người đi lao động nước ngoài.
Ông Võ Minh G. (SN 1969, xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc), người bị trục xuất từ Anh về nước cuối năm 2010, với món nợ hàng trăm triệu đồng kể: Đầu năm 2010, đang lao động tại Hà Nội thì có người giới thiệu cho ông đi XKLĐ sang Anh với chi phí khoảng 400 triệu đồng. Gia đình đã vay mượn tiền để làm hồ sơ cho ông đi.
Để sang Anh, ông phải quá cảnh qua Nga bằng đường hàng không, sau đó đi bằng đường bộ. “Chi phí ban đầu gồm cọc 60 triệu đồng tiền chống bỏ trốn, kèm thanh toán 2.000 USD để mua vé bay”, ông G. cho hay.
Hành trình bắt đầu lộ rõ những nguy hiểm khi ông được đưa lên xe tải cùng 10 người khác. Chuyến đi vắt kiệt sức mọi người khi phải nhịn đói, khát nhiều ngày trên thùng xe tải bịt kín. “Lâu lâu tài xế mới phát cho mỗi người một cái bánh mỳ, chai nước lọc” - ông G. nhớ lại.
Khi lên được xe tải rồi, họ chở đi những đâu ông hoàn toàn không hề hay biết, vì xe phủ bạt kín, xung quanh đều tối om. Chỉ biết nhiều ngày sau, xe vận chuyển ông cùng nhiều người khác đến một khu rừng tại nước Anh.
Ông cùng mọi người bị Cảnh sát Anh bắt giữ sau 60 phút đặt chân đến đất nước này. Ông bị giam tại Anh 7 tháng, rồi bị trục xuất về lại Việt Nam vào cuối năm 2010. “Ngoài bị đánh đập, tù tội thì người lao động sang Đức và Anh bằng con đường bất hợp pháp có thể tử vong bất cứ lúc nào” - ông G. cho hay.
Xã Thiên Lộc là địa phương có 5 người nghi là nạn nhân trong vụ 39 người chết cóng trong thùng container ở Anh hôm 23/10 vừa qua. Đến nay thông tin về vụ việc cũng đang chỉ là nghi ngờ và chờ tin chính thức từ phía nhà chức trách nhưng một không khí hoang mang đang bao trùm lên khắp làng quê.
Anh Võ Văn D. một người dân thôn Trường Lộc, huyện Can Lộc cho hay, trong thôn hầu như nhà nào cũng có người đi làm ăn ở nước ngoài. Có người đi XKLĐ theo đường chính thống nhưng cũng có người đi “chui”. Biết rằng trốn sang Anh làm ăn là không hợp pháp nhưng người đi trước vẫn liên lạc với người đi sau để tìm cách đưa nhau sang đó bằng nhiều hình thức - miễn là sang được châu Âu, với mong muốn vận đời thay đổi.
Một trường hợp khác, anh Nguyễn Văn N. (xã Trường Lộc, Can Lộc) người từng ra nước ngoài lao động nay trở về kinh doanh vật liệu xây dựng ở thị trấn Nghèn kể: Vào những năm 2003, thấy có nhiều người đi châu Âu làm ăn và giàu lên nhanh chóng nên anh cũng quyết định vay mượn một khoản tiền lớn làm “lộ phí” sang Đức lao động.
Để sang được đến nước Đức, trước tiên anh phải đi Nga bằng hộ chiếu du lịch rồi tiếp tục vượt biên qua nhiều nước nữa. Hành trình này đều có người môi giới - dẫn đường, đưa đi nhưng luôn phải chịu cảnh sống chui lủi, trốn tránh lực lượng chức năng và thậm chí là bỏ cả tính mạng nơi xứ người.
Anh N. kể, để sang được Đức, các lao động phải đi bộ cắt rừng vào ban đêm từ Nga sang Ukraina rồi vượt qua Ba Lan. Căn cứ vào tình hình an ninh nơi sở tại, người lao động được đưa đi theo từng nhóm nhỏ 5 - 7 người và di chuyển hoàn toàn vào ban đêm.
Hành trình từ Nga đi Đức của anh mất gần 3 tháng trời. Sau nhiều năm làm việc ở Đức, đến năm 2006, anh có một số vốn kha khá. Thấy nhiều người quen, bạn bè đi Anh làm ăn được, anh quyết định “nhảy” sang Anh.
Các lao động sau khi trở về nước chia sẻ hành trình đi từ Đức sang Anh với những người nhập cư trái phép chỉ có hai cách. Thuê người dẫn đi thì khi đêm đến sẽ mở container cho mình chui vào. Còn cách khác là tự mình chạy theo các xe container phủ bạt, nhảy lên xe rồi chui vào bên trong.
 |
| Một gia đình tại xã Thiên Lộc, Can Lộc có con nghi tử vong trong thùng container tại Anh. |
8 năm có 5 người đi lao động tử vong
Xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc được biết đến là xã giàu lên nhờ XKLĐ. Trong số 1.279 người đi XKLĐ thì có 704 người ở châu Âu. Phần lớn số người đi châu Âu thông qua con đường bất hợp pháp. Đây là xã có người nghi tử vong trong thùng container ở Anh được trình báo lên chính quyền.
Theo ông Đặng Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Thiên Lộc, vì kinh tế khó khăn nên người dân nơi đây quyết tâm ly hương để mong thoát kiếp đói nghèo. Phong trào đi nước ngoài tại địa phương bắt đầu nở rộ từ năm 1998 - 1999. Thời điểm này, các gia đình chủ yếu đi nước ngoài theo diện chính sách - diện thương nghiệp. Những người này chủ yếu làm ăn khấm khá, họ gửi ngoại hối về nhiều nên phong trào đi xuất khẩu lao động tại địa phương này tăng lên.
“Xã Thiên Lộc có 704 người đi xuất khẩu lao động, chủ yếu là đi theo con đường tiểu ngạch. Trong số này có một ít người nhập cư hợp pháp, họ được ở lại trong vòng mấy tháng rồi được gia hạn tiếp, một số thì có giấy tờ như tạm trú hợp pháp. Một số người ở lâu thì họ làm được giấy tờ xin định cư” – ông Tuấn thông tin.
Chính vì vậy mà con số người ở nước ngoài của xã này lên tới 1.279 người. Không chỉ có người dân, mà ngay cả cán bộ đang làm việc tại xã cũng xin nghỉ việc để đi XKLĐ. Theo thống kê có 3 người xin nghỉ, trong đó có một người đang đương chức là Trưởng công an xã, thuộc diện công chức cũng xin nghỉ để đi nước ngoài. 8 năm trở lại đây trên địa bàn xã có 5 người đi lao động ở nước ngoài bị tử vong. Thậm chí khi trở về nước mang theo khoản nợ lớn, có khi còn “thân tàn ma dại” - người không ra thần hồn, ốm yếu, bệnh tật.
