Theo một số báo cáo từ Không quân Ukraine, việc đào tạo phi công cho Kiev đã bắt đầu ở Ba Lan, trong khi các quốc gia khác Đan Mạch, Bồ Đào Nha và Hà Lan cho biết họ chuẩn bị làm điều tương tự.
Tuy nhiên, cả Mỹ và bất kỳ quốc gia NATO nào đều không cam kết cung cấp máy bay F-16 thực tế, điều đó có nghĩa là từ góc độ khả năng chiến đấu, cho đến khi những chiếc máy bay như vậy đến Ukraine, toàn bộ cuộc tranh luận này chẳng có gì đáng bàn.
Việc huấn luyện các phi công Ukraine sẽ mất nhiều tháng, có nghĩa là sớm nhất người ta có thể mong đợi một chiếc F-16 do phi công Ukraine điều khiển xuất hiện trên bầu trời Ukraine vào khoảng đầu năm 2024.
Theo đánh giá của Scott Ritter, cựu sĩ quan tình báo quân sự Mỹ, ngay cả khi F-16 tham chiến trong thành phần của Không quân Ukraine, quan điểm cho rằng chiếc máy bay này sẽ mang lại cho Ukraine một số lợi thế thay đổi cuộc chơi là vô lý.
Ông Scott Ritter cho biết, Ukraine sẽ không nhận được bất cứ thứ gì gần với biến thể hiện đại nhất, có khả năng chiến đấu mạnh nhất của F-16, mà thay vào đó sẽ là các máy bay đã vượt quá tuổi thọ hoạt động của chúng đối với lực lượng không quân của quốc gia viện trợ - nói ngắn gọn là máy bay cũ có vấn đề nghiêm trọng về bảo trì và hạn chế hiệu suất.
Trong tay của một phi công có kinh nghiệm, người ta có thể mong đợi một chút hiệu suất chiến đấu trong một số cấu hình tham gia hạn chế, bao gồm chiến đấu trên không và hỗ trợ trên không.
Nhưng các phi công Ukraine sẽ lái những chiếc máy bay này sẽ là điều xa vời nhất so với các phi công F-16 có kinh nghiệm mà người ta có thể tưởng tượng. Họ sẽ có kinh nghiệm tối thiểu trong việc kiểm tra khả năng hoạt động của F-16.
Hơn nữa, nếu Ukraine đào tạo chéo các phi công giàu kinh nghiệm nhất của họ, những người đã lái MIG-29 hoặc SU-27, thì vấn đề hiệu suất thậm chí còn trở nên gay gắt hơn bởi F-16 là một máy bay hoàn toàn khác từ góc độ hệ thống điện tử hàng không, và những phi công có trí nhớ gắn liền với máy bay thời Liên Xô sẽ gặp bất lợi rõ rệt so với những phi công ít kinh nghiệm hơn, những người bắt đầu lại từ đầu.
Quân đội Nga đã chuẩn bị chiến đấu chống lại F-16 từ những năm 1970, khi loại máy bay này được coi là tiên tiến nhất và được so sánh với máy bay Liên Xô và khả năng phòng không.
Hơn 40 năm đã trôi qua kể từ khi chiếc F-16 đầu tiên bay trên bầu trời châu Âu, và kể từ thời điểm đó, các chuyên gia về không chiến của Liên Xô - và sau này là Nga - đã tập trung đặc biệt vào việc làm thế nào để đánh bại F-16 trong chiến đấu.
Trong khi một chiếc F-16 mới, được trang bị vũ khí và hệ thống điện tử hàng không tốt nhất mà Mỹ sở hữu và được điều khiển bởi một phi công giàu kinh nghiệm, có thể mang đến cho người Nga một số bất ngờ, thì chiếc F-16 cũ hơn, do các phi công Ukraine có kinh nghiệm hạn chế về khung máy bay điều khiển, sẽ không.
Nói tóm lại, người Nga sẽ dễ dàng bắn hạ bất kỳ chiếc F-16 nào của Ukraine cố gắng giao chiến với Nga trong các cuộc không chiến hoặc hỗ trợ trên không cho quân đội Ukraine.
Và sau đó là vấn đề bảo trì - F-16 là máy bay cần được bảo trì liên tục để duy trì khả năng hoạt động. Ukraine sẽ nhận máy bay F-16 cũ đã vượt quá tuổi thọ hoạt động tối ưu. Những chiếc máy bay này thậm chí sẽ cần được bảo dưỡng nhiều hơn để có thể bay được nhưng thực trạng Không quân Ukraine hiện nay không cho thấy có thể làm được điều đó.
Lực lượng không quân Ukraine đã sử dụng SU-27, một loại máy bay có khả năng tương tự hoặc vượt trội so với F-16. Lực lượng không quân và mạng lưới phòng không của Nga đã phủ nhận khả năng của SU-27 Ukraine có bất kỳ tác động có ý nghĩa nào trên chiến trường.
Quyết định cung cấp máy bay F-16 cho Ukraine hoàn toàn là một quyết định chính trị, được thiết kế để tạo ấn tượng rằng Mỹ và các đồng minh châu Âu đang làm mọi thứ có thể để tạo cơ hội chiến đấu cho Ukraine trong cuộc xung đột đang diễn ra với Nga.
"Nhưng F-16 không phải là vũ khí thần kỳ khi nó xuất hiện trên bầu trời Ukraine, nó sẽ không có bất kỳ tác động có ý nghĩa nào đối với bản thân chiến trường", Scott Ritter cho biết.
Sự xuất hiện của nó có thể là một vấn đề đối với Ukraine, do sự cường điệu xung quanh chiếc máy bay. Ukraine có thể thực hiện các hoạt động chiến đấu mà họ không được chuẩn bị vì niềm tin sai lầm rằng F-16 tự nó sẽ xoay chuyển cục diện trận chiến.
Khác xa với vũ khí thần kỳ, F-16 chẳng khác gì một liều thuốc độc sẽ dẫn đến thương vong của nhiều phi công và binh lính Ukraine hơn khi Kiev tiếp tục tiến hành cuộc chiến với Nga.
